«Γενναία και νηφάλια αξιολόγηση του αποδεικτικού υλικού» ζήτησε από το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων ο κ. Αλέξανδρος Λυκουρέζος κατά την αγόρευση υπεράσπισης του Γιάννη Σμπώκου, πεπεισμένος ότι μια τέτοια αντιμετώπιση δεν μπορεί παρά να οδηγήσει σε αθώωση του πρώην γενικού διευθυντή εξοπλισμών.
Τόσο ο κ. Λυκουρέζος όσο και οι άλλοι δυο συνήγοροι του κατηγορουμένου, οι κκ. Τάκης Μιχαλόλιας και Βασίλης Τέτοκας, εκτίμησαν ότι το κατηγορητήριο είναι γυμνό ως προς τον εντολέα τους, ενώ είς εξ αυτών, ο κ. Μιχαλόλιας, εξέφρασε μια υποθετική σκέψη για τα προσωπικά σημειώματα Τσοχατζόπουλου που προκάλεσε αίσθηση στο ακροατήριο: «Γιατί εγράφησαν; Κάνω υποθετικές σκέψεις. Υπάρχουν πρόσωπα που εμένα μου γεννούν σκέψεις. Όπως αυτό του Κωνσταντίνου Πλεύρη (αναφέρεται στις σημειώσεις). Δεν ξέρω αιχμάλωτος ποιων δυνάμεων υπήρξε ο πρώην υπουργός και αν κάποιοι του είπαν «ξέρεις, ο Σμπώκος έχει φάει λεφτά από τα εξοπλιστικά» (άρα γι’ αυτό εμφανίζεται να του τα ζητάει)».
Στο δια ταύτα πάντως της υπόθεσης, ο πολύπειρος κ. Λυκουρέζος «αποδόμησε» το βούλευμα βάσει του οποίου κάθεται ο Σμπώκος στο εδώλιο. Δεν δίστασε μάλιστα να κάνει λόγο για «αοριστίες», καθώς και «έωλα, αυθαίρετα» σκέλη του. «Το βούλευμα είναι μετέωρο στις βασικές του παραδοχές» εκτίμησε αναφερόμενος χαρακτηριστικά στη διακίνηση -σε τσάντες- μαύρου χρήματος από τον Σμπώκο. «Υπάρχει κάποιο στοιχείο; Είναι δυνατόν να διατυπώνεται κάτι τέτοιο, χωρίς λεπτομέρειες, σε ένα βούλευμα αυτής της σοβαρότητας;».
«Δεν ήταν… ντουέτο»
«Έγινε προσπάθεια να συνδεθεί ο Γιάννης Σμπώκος με τον πρώτο κατηγορούμενο, τον Άκη Τσοχατζόπουλο, ότι δήθεν δρούσαν σαν ντουέτο» σημείωσε ο κ. Λυκουρέζος. «Ο Σμπώκος όμως συνυπήρξε μαζί του στον δημόσιο βίο και στην κρατική μηχανή, μόνον κατά τη διάρκεια της θητείας του ως γενικού διευθυντή εξοπλισμών, δηλαδή για περιορισμένο χρονικό διάστημα, από το 1997 ως το 2000. Αν λοιπόν επρόκειτο για παράνομο ζευγάρι, γιατί δεν τον κάλεσε ο Τσοχατζόπουλος και όταν ήταν υπουργός Εσωτερικών, και όταν έγινε υπουργός Ανάπτυξης; Ακόμη και στο ΥΕΘΑ πήγε έναν χρόνο μετά την ανάληψη καθηκόντων Τσοχατζόπουλου».
Στην υπόθεση των ρωσικών αντιπυραυλικών συστημάτων Tor-M1 η υπεράσπιση μετέτρεψε σε βασικό άξονά της το γεγονός ότι ο Γιάννης Σμπώκος είχε πλέον αποχωρήσει από το ΥΕΘΑ όταν η σύμβαση για τα αντισταθμιστικά ωφελήματα (υπεγράφη το 1999) έμπαινε στην τελική ευθεία. Ο κ. Λυκουρέζος παρέθεσε σειρά γεγονότων που έλαβαν χώρα ενώ ο Σμπώκος είχε πλέον «απόσταση», όπως η πίστωση εκατομμυρίων δολαρίων στον λογαριασμό της προμηθεύτριας εταιρείας Antey, η αποδοχή της Drumilan Hellas, η υπογραφή της Antey με την Drumilan Offset, ακόμη και η ενεργοποίηση της σύμβασης.
Σε σχέση με την κατηγορία του ξεπλύματος ο συνήγορος διερωτήθηκε: «Έχουμε υλική πράξη; Τι είδους -πρωτότυπη- νομιμοποίηση εσόδων παράνομης δραστηριότητας έχουμε χωρίς υλική πράξη; Δεν έχει θεμελιωθεί ποτέ ξανά στο ευρωπαϊκό τοπίο ξέπλυμα με καταγραφές και σημειώματα που ανάγονται στην ιδιωτική σφαίρα».
Όσον αφορά, δε, την κατηγορία για σύσταση της εταιρείας Nobilis (βρίσκεται πίσω από το ακίνητο της Διονυσίου Αρεοπαγίτου), ο ίδιος επέμεινε ότι δεν υπάρχει καμία πράξη, κίνηση, ακόμη και παράλειψη που να αναμειγνύει τον Γιάννη Σμπώκο από το 1999 ως και το 2010. «Ποιο είναι το στοιχείο που δείχνει ότι συμμετείχε στην εταιρεία αυτή; Μιλάμε για έντεκα ολόκληρα χρόνια» υπογράμμισε η υπεράσπιση.
Δεδομένου μάλιστα ότι η εν λόγω κατηγορία στηρίζεται σε στοιχεία που παρείχαν δυο εκ των συγκατηγορουμένων του Γιάννη Σμπώκου, του Νίκου Ζήγρα και της Φρόσως Λαμπροπούλου (που άκουσαν ότι ο Σμπώκος είχε ιδρύσει τη Nobilis), ο κ. Λυκουρέζος κάλεσε το δικαστήριο να αναμετρηθεί με τον εαυτό του. «Καλείστε να έχετε τη γενναιότητα να προχωρήσετε σε διασταλτική ερμηνεία του άρθρου 211Α (εν πολλοίς, το «ένοχος ένοχον ου ποιεί»). Πώς μπορεί να ληφθεί υπόψη και να αξιολογηθεί το υλικό αυτό σε βάρος του Σμπώκου, όταν προέρχεται από την ίδια πηγή από την οποία ο νομοθέτης θέλει να προστατεύσει τον κατηγορούμενο;»
Το «εξαπτέρυγο» του Τσοχατζόπουλου
«Έπρεπε να βρεθεί εξαπτέρυγο του Τσοχατζόπουλου, και βρέθηκε ο πρώην γενικός διευθυντής εξοπλισμών» τόνισε ο κ. Τάκης Μιχαλόλιας, αμφιβάλλοντας πάντως για το αν «θα αποκαθαρθεί» το σκηνικό μέσω του Άκη Τσοχατζόπουλου. «Ξέρει ο κόσμος πώς φθάσαμε ως εδώ…» είπε χαρακτηριστικά.
Ο ίδιος άφησε σαφείς αιχμές για πληροφορίες που παρείχε ο Σμπώκος στους ερευνώντες την υπόθεση, και οι οποίες έπεσαν στο βρόντο. «Τότε ήταν που ο Σμπώκος κατάλαβε ότι είχε στοχοποιηθεί ο Τσοχατζόπουλος. Τότε ήταν που τα ΜΜΕ αρχίζουν να ανακαλύπτουν φανταστικές ιστορίες για τον Σμπώκο». Στο σημείο αυτό κάλεσε μάλιστα τους δικαστές να κλείσουν τα αφτιά τους στις επικίνδυνες Σειρήνες ως προς τη δικαιοπαραγωγική τους λειτουργία.
«Είτε είχαμε είτε δεν είχαμε αντισταθμιστικά οφέλη, η τιμή, η οικονομική προσφορά για τα Tor-M1, ήταν η ίδια» επεσήμανε, θέλοντας να ξεδιαλύνει κάθε σκιά περί μίζας που μετακυλίσθηκε στο τελικό τίμημα της προμήθειας.
Ως «απάντηση» στις επικρίσεις περί μη καταλληλότητας του αντιπυραυλικού συστήματος ο κ. Μιχαλόλιας επικαλέστηκε εκτίμηση του τότε υπαρχηγού ΓΕΑ κ. Παναγιώτη Καράμπελα, που όταν εκλήθη από την εξεταστική της Βουλής διαβεβαίωσε ότι «κανένα σύστημα δεν ήταν διασυνδεδεμένο».
Ο συνήγορος επέμεινε επίσης ότι όλοι οι έλεγχοι που έγιναν από το ΣΔΟΕ στον Γιάννη Σμπώκο δεν έδειξαν τίποτε επιλήψιμο.
Με έμφαση στη «λαμπρή» προσωπική διαδρομή του Σμπώκου ως το ΥΕΘΑ, ο κ. Μιχαλόλιας έθεσε δίλημμα στους δικαστές: «Ή τον ένα Σμπώκο θα δεχθείτε, που περπατάει στο φωτεινό κομμάτι της κοινωνίας, ή τον άλλο, που είναι στο σκοτάδι».
Ο Ζήγρας και το σημείωμα «a-la carte»
Με πυρήνα τα προσωπικά σημειώματα Τσοχατζόπουλου που «καίνε» τον Γιάννη Σμπώκο, ο κ. Βασίλης Τέτοκας στάθηκε στο γεγονός ότι καταγράφεται άρνηση της οφειλής από πλευράς Σμπώκου. «Υπάρχει οφειλή, δεν υπάρχει όμως και η άρνησή της; Όταν λοιπόν ο πρώτος κατηγορούμενος δεν επιβεβαιώνει τέτοια οφειλή, δεν μπορούμε να πάρουμε ένα έγγραφο a-la carte».
Ο κ. Τέτοκας ιχνηλάτησε από την πλευρά του και τον τρόπο με τον οποίο ο Νίκος Ζήγρας αποκάλυψε σταδιακά την εμπλοκή του στις off shore εταιρείες. «Αρχικά δεν είπε τίποτε, διατήρησε το δικαίωμα της σιωπής. Ξαφνικά στις 17 Ιουλίου 2012 παραδέχθηκε την εμπλοκή του στην P&A Investments. Γνωρίζετε και τη Norris; Τον ρώτησε ο ανακριτής. Και απαντά, «Α! ναι και αυτή…» Δεν το είπε από μόνος του. Αναφέρθηκε σε όσα είχαν ήδη αποκαλυφθεί, σε αυτά από τα οποία δεν μπορούσε να ξεφύγει».
Θίγοντας το ζήτημα της Nobilis, ο συνήγορος αναφέρθηκε σε «δικονομικό κανιβαλισμό», όταν ο Ζήγρας ανέδειξε τον Σμπώκο, φαινόμενο που «ακολούθησε και η Φρόσω Λαμπροπούλου».
