Μια παράλληλη ζωή μέσω Διαδικτύου ζουν οι έφηβοι

Μέλη κοινωνικών δικτύων (facebook, twitter, myspace κλπ) είναι σήμερα το 90% των νέων στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ένα μεγάλο ποσοστό, μεταξύ αυτών, εκτίθεται καθημερινά μέσω της «διαδικτυακής» οδού σε σοβαρούς κινδύνους.

Συγκεκριμένα,το 63% των εφήβων που πήραν μέρος σε μεγάλη ευρωπαϊκή έρευνα, ομολόγησαν ότι επικοινωνούν με αγνώστους on – line ενώ το 9,3% από αυτούς αναφέρουν ότι αυτό τους έβλαψε. Το 45,7% από τους ερωτηθέντες συνάντησαν κάποιον που γνώρισαν μέσω Διαδικτύου, το 58,8% εκτέθηκαν σε πορνογραφικό υλικό και το 21,9% έχουν δεχθεί διαδικτυακό εκφοβισμό.

Στην έρευνα για την εξάρτηση από το διαδίκτυο που συντονίσθηκε από την Ελλάδα στο πλαίσιο του προγράμματος Safer Internet, πήραν μέρος νέοι επτά Ευρωπαϊκών χωρών: Ελλάδα, Γερμανία, Ισπανία, Πολωνία, Ισλανδία, Ολλανδία και Ρουμανία. Οι έφηβοι, από 15 ως 16 ετών, απάντησαν σε 2.000 ερωτηματολόγια και υποβλήθηκαν σε 20 συνεντεύξεις.

Τα αποτελέσματα της έρευνας παρουσιάστηκαν σήμερα Τετάρτη σε συνέντευξη τύπου που δόθηκε για την παρουσίαση του Προγράμματος «Αριάδνη» που υλοποιεί το Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Όπως εξήγησαν η λέκτορας εφηβικής ιατρικής και επιστημονική υπεύθυνη του προγράμματος «Αριάδνη» κυρία Άρτεμις Τσίτσικα, η ψυχολόγος παιδοψυχιάτρος κυρία Μαρία Δάρα και ο γιατρός και επιστημονικός συνεργάτης της Μονάδας Εφηβικής Υγείας κ. Γιώργος Κορμάς, οι εθιστικές συμπεριφορές στο διαδίκτυο και η έκθεση των παιδιών σε κακόβουλες συμπεριφορές αυξάνονται διαρκώς.

Παράγοντες γι αυτό, όπως είπαν, αποτελούν ο ψηφιακός αναλφαβητισμός πολλών γονιών, η ανεπάρκεια των φορέων να εκπαιδεύσουν τα παιδιά στο ασφαλές και παραγωγικό Διαδίκτυο, η κρίση στο θεσμό της οικογένειας, η οικονομική κρίση και η έλλειψη ενδιαφερόντων και δραστηριοτήτων.

Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της έρευνας:

– Το 1,2% των εφήβων παρουσιάζουν συμπεριφορές εξάρτησης και το 12,7% οριακή διαδικτυακή συμπεριφορά (13.9% δυσλειτουργική διαδικτυακή χρήση)

-Οι διαφορές μεταξύ των χωρών δεν είναι σημαντικές, ωστόσο μεγαλύτερα ποσοστά παρουσιάζονται σε Ρουμανία, Ελλάδα και Ισπανία ενώ τα μικρότερα σε Ισλανδία, Ολλανδία και Γερμανία.

-Τα ποσοστά εξάρτησης εμφανίζονται μεγαλύτερα στα αγόρια, τις μεγαλύτερες ηλικίες και στους έφηβους των οποίων οι γονείς έχουν χαμηλό μορφωτικό επίπεδο.

-Καταγράφηκαν ψυχοκοινωνικές δυσκολίες στην ομάδα των εξαρτημένων εφήβων (χαμηλή κοινωνικότητα, διάσπαση προσοχής, καταθλιπτικό συναίσθημα κ. α.)

Από την έρευνα διαπιστώθηκε ότι ένα μεγάλο ποσοστό εφήβων διολισθαίνει σε συμπεριφορές υψηλού κινδύνου ως απόρροια της ενασχόλησης τους στο διαδίκτυο.

Αναλυτικά καταγράφηκαν τα εξής:

– Το 63% των εφήβων επικοινωνούν με αγνώστους on – line.

-Το 9,3% από αυτούς αναφέρουν ότι αυτό τους έβλαψε (5,4% του συνολικού δείγματος).

-Το 45,7% από αυτούς συνάντησαν στο φυσικό κόσμο κάποιον που γνώρισαν μέσω διαδικτύου (28.4% του συνολικού δείγματος)

-Οι χώρες με τα μεγαλύτερα ποσοστά κινδύνου διαδικτυακής αποπλάνησης ήταν η Ρουμανία, η Γερμανία και η Πολωνία, ενώ η Ελλάδα είχε το μικρότερο ποσοστό

-Το 58.8% εκτέθηκαν σε πορνογραφικό υλικό (32,8% από αυτούς αναφέρουν ότι ενοχλήθηκαν από την έκθεση σε πορνογραφικό υλικό –18,4% του δείγματος).

-Τα αγόρια παρουσίαζαν μεγαλύτερα ποσοστά έκθεσης σε πορνογραφικό υλικό, ενώ οι διαφορές των χωρών δεν ήταν σημαντικές.

-Το 21.9% έχει δεχθεί διαδικτυακό εκφοβισμό (53.5% από αυτούς ανέφεραν ότι αυτό τους έβλαψε).

-Τα κορίτσια παρουσίαζαν μεγαλύτερα ποσοστά έκθεσης σε διαδικτυακό εκφοβισμό, ενώ οι χώρες με τα μεγαλύτερα ποσοστά ήταν οι Ρουμανία και Ελλάδα και τα μικρότερα οι Ισλανδία και Ισπανία.

Το 92% των εφήβων που πήραν μέρος στην έρευνα δήλωσε ότι είναι μέλη σε (κάποιο) κοινωνικό δίκτυο. Το 39.4% από αυτούς μάλιστα κάνουν χρήση των κοινωνικών δικτύων περισσότερο από 2 ώρες την καθημερινή ημέρα. Το ποσοστό αυτό ανεβαίνει στο 60,2% τα Σαββατοκύριακα και τις αργίες. Το 25% των εφήβων που κάνουν χρήση κοινωνικών δικτύων περισσότερο από 2 ώρες ημερησίως, μπορεί να παρουσιάσουν συμπεριφορά εξάρτησης, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για χρήση κάτω των 2 ωρών είναι 8%.

Το 61,8% των εφήβων παίζουν παιχνίδια στο διαδίκτυο, γεγονός που έχουν διπλάσια πιθανότητα να αναπτύξουν συμπεριφορά εξάρτησης. Η ενασχόληση για περισσότερο από 2,6 ώρες την ημέρα συσχετίστηκε με εμφάνιση συμπεριφοράς εξάρτησης. Αυτή η τάση αφορά κυρίως τα αγόρια.

Το 10,6% των εφήβων του δείγματος ασχολούνται με τζόγο στο φυσικό κόσμο, ενώ το 5,9% ασχολείται με το τζόγο στο διαδίκτυο. Οι έφηβοι που ασχολούνται με τον διαδικτυακό τζόγο έχουν τριπλάσια πιθανότητα εμφάνισης συμπεριφορών εξάρτησης. Η τάση αυτή αφορά κυρίως τα αγόρια.

Το πρόγραμμα «Αριάδνη» που παρουσιάστηκε στη συνέντευξη Τύπου, αφορά στην επιμόρφωση και αποτελεσματική κινητοποίηση των επαγγελματιών της ψυχικής υγείας, ώστε να «θωρακίσουν» τους νέους απέναντι στους κινδύνους του Διαδικτύου. Αυτό θα γίνει κυρίως μέσα από την έγκυρη ενημέρωση των παιδιών και των εφήβων για τους κανόνες ασφαλούς πλοήγησης, αλλά και την καθοδήγηση των γονιών και των εκπαιδευτικών τους.

Ειδικότερα, το πρόγραμμα αφορά σε 1.000 ειδικούς επιστήμονες υγείας (ιατρούς, ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς, συμβούλους ψυχικής υγείας, εκπαιδευτικούς κ. α.), οι οποίοι καλούνται να αναγνωρίσουν φαινόμενα διαδικτυακού εθισμού και να προσφέρουν υπεύθυνα και αξιόπιστα συμβουλευτική και ιατρική υποστήριξη για την αντιμετώπιση της εξάρτησης. Τα σχετικά εκπαιδευτικά σεμινάρια πραγματοποιούνται σε ολόκληρη τη χώρα σε τμήματα των 25 ατόμων και έχουν διάρκεια 85 ωρών.

Για το θέμα αυτό έχει αποφασιστεί:

– Η τοποθέτηση infokiosks σε Κεντρικά Νοσοκομεία της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης, της Πάτρας &και του Ηρακλείου Κρήτης.

– Η οργάνωση ενημερωτικού roadshow στις 15 μεγαλύτερες πόλεις της Ελλάδας.

– Η πραγματοποίηση Happening σε κεντρικά σημεία της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα του Παιδιού (11/12/2012).

– Η συμμετοχή σε εκθέσεις που λαμβάνουν μέρος φορείς των Υπουργείων Υγείας και Παιδείας.

Για αντίστοιχα θέματα βέβαια λειτουργεί και η γραμμή βοήθειας ΥποΣΤΗΡΙΖΩ τηλ. 80011 80015 του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου που τελεί υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και την οποία διαχειρίζεται η Μονάδα Εφηβικής Υγείας (Μ. Ε. Υ.) της Β΄ Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών και απευθύνεται σε εφήβους και στις οικογένειές τους, παρέχοντας στήριξη και συμβουλές για θέματα που σχετίζονται με τη χρήση του Διαδικτύου (παρενόχληση, εξάρτηση, επιβλαβές περιεχόμενο, κ. α.).