Και όμως, τα «σενάρια του τρόμου» που προβάλλονται ως αποτέλεσμα μιας ενδεχόμενης χρεοκοπίας της χώρας είναι εδώ: η ύφεση που πλήττει την οικονομία, οι απαιτήσεις των δανειστών μας, το μνημόνιο και κυρίως η κακοδιαχείριση, τα σκάνδαλα και τα ρουσφέτια έχουν φέρει πολλούς δήμους της χώρας ένα βήμα πριν από την επίσημη χρεοκοπία (default), διότι στην πράξη έχουν ήδη χρεοκοπήσει. Οι εικόνες της ερήμωσης και της πλήρους κατάρρευσης των μηχανισμών τους είναι εμφανείς: υπάλληλοι που μένουν απλήρωτοι ενώ συγχρόνως κινδυνεύουν να χά-σουν ακόμη και τα σπίτια τους, τα οποία έχουν υποθηκεύσει σε δάνεια, αφού τα χρήματα της αποπληρωμής τους τα παρακράτησαν, παράνομα, εκπρόσωποι των τοπικών κοινωνιών. Σκουπίδια που σαπίζουν στους δρόμους των πόλεων λόγω της έλλειψης καυσίμων για να κινηθούν τα απορριμματοφόρα…

Το τηλεφωνικό κέντρο του Δήμου Περάματος έχει πέσει. «Η σύνδεση με τον αριθμό δεν είναι εφικτή» είναι το μήνυμα που ακούγεται στον τηλεφωνητή. Ευτυχώς όμως λειτουργούν ακόμα οι τηλεφωνικές γραμμές στο γραφείο του δημάρχου κ. Παντελή Ζουμπούλη. «Ο δήμος χρωστά σε όποιον μιλάει ελληνικά» λέει χαριτολογώντας. «Καταφεύγω σε αλχημείες μήπως και καταφέρω να πληρώσω τους υπαλλήλους. Ανέλαβα έναν δήμο υπερχρεωμένο στην πιο άσχημη οικονομική περίοδο».

«Χρωστάμε παντού»
Ο Δήμος Περάματος είναι ο τέταρτος πιο χρεωμένος δήμος της χώρας, ο οποίος σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία έχει συνολικά χρέη σε προμηθευτές, δάνεια και ασφαλιστικά ταμεία περίπου 40 εκατ. ευρώ. «Ελα όμως που δεν είναι 40 εκατ. ευρώ, αλλά 62 εκατ. ευρώ» λέει ο κ. Ζουμπούλης. «Βρήκαμε ότι χρωστάμε σε δάνεια γύρω στα 17 εκατ. ευρώ και 12,5 εκατ. ευρώ στα ασφαλιστικά ταμεία. Μόνο το ΙΚΑ για να αποδεχτεί τη ρύθμιση απαιτεί να του καταβάλλει ο δήμος 80.000 ευρώ τον μήνα». Τα χρέη λόγω της μη απόδοσης του ΦΠΑ και του ΦΜΥ και τα χρέη προς τα ασφαλιστικά ταμεία εξαιτίας της παράνομης παρακράτησης των ασφαλιστικών εισφορών είχαν αποτέλεσμα ο δήμος να μην μπορεί να πάρει ούτε καν φορολογική ή ασφαλιστική ενημερότητα για να κινείται. «Μου μένουν 15.000 ευρώ τον μήνα και θέλω μόνο για τη μισθοδοσία των υπαλλήλων 480.000 ευρώ» λέει ο κ. Ζουμπούλης.
Ο δήμος λόγω της υπερχρέωσής του υπάχθηκε στον μηχανισμό στήριξης ή στο πρόγραμμα εξυγίανσης των ΟΤΑ, όπως ονομάζεται επισήμως, το οποίο εκπονήθηκε από την κυβέρνηση. Ακόμη όμως και η επιμήκυνση της αποπληρωμής των χρεών του ή το ελκυστικό επιτόκιο δεν βοηθούν αποτελεσματικά στη βελτίωση της οικονομικής του κατάστασης. «Ο κάθε υπάλληλος που ζει σε μία περιοχή στην οποία η ανεργία είναι στο 40% έχει να θρέψει από δύο ως τρεις οικογένειες» λέει ο δήμαρχος.
Ανείσπρακτα τέλη
Αλλά και τα έσοδα του δήμου συρρικνώνονται. Τα τέλη που εισπράττονται μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ δεν καταβάλλονται, αφού ο κόσμος δεν έχει χρήματα να πληρώσει τους λογαριασμούς. Το χαράτσι για τα ακίνητα που μπήκε στους λογαριασμούς της ΔΕΗ επιδείνωσε ακόμη περισσότερο την κατάσταση. «Κι όλα αυτά όταν ο ΟΛΠ δεν έχει καταβάλει τέλη στον δήμο από το 2006. Πέντε εκατομμύρια αυτοκίνητα και δύο εκατομμύρια επιβάτες περνούν κάθε χρόνο από το πορθμείο του δήμου και δεν εισπράττουμε δεκάρα, παρά μόνο τα σκουπίδια που μας αφήνουν» λέει ο δήμαρχος της πόλης.
Ποιος ευθύνεται όμως γι’ αυτή την εικόνα; «Η κακοδιαχείριση» λέει ο κ. Ζουμπούλης. Η δημοτική αρχή δεν παρακρατούσε παράνομα μόνο τις ασφαλιστικές εισφορές, αλλά και το ποσό από τη μισθοδοσία των υπαλλήλων που αναλογούσε στις δόσεις των στεγαστικών δανείων που είχαν πάρει από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων. Αποτέλεσμα να κινδυνεύουν να βγουν τα σπίτια τους σε πλειστηριασμό, αν και οι ίδιοι έχουν πληρώσει κανονικά τις δόσεις.
Χωρίς τιμωρία…
Ποιος όμως υπεύθυνος δημοτικής αρχής, παρ’ ότι η μη απόδοση των ασφαλιστικών εισφορών των υπαλλήλων διώκεται σε βαθμό κακουργήματος, διώχθηκε νομικά; Κανένας. Αντιθέτως, ορισμένοι που ακολουθούσαν αυτή την τακτική επιβραβεύθηκαν. Ο Δήμος Κοζάνης, για παράδειγμα, τα ηνία του οποίου κατείχε ο μετέπειτα βουλευτής και υφυπουργός Εσωτερικών κ. Π. Κουκουλόπουλος, δεν είχε αποδώσει στα ασφαλιστικά ταμεία των υπαλλήλων εργοδοτικές και ασφαλιστικές εισφορές το ύψος των οποίων ανερχόταν συνολικά σε 2,8 εκατ. ευρώ. Τελικά τα χρέη αυτά ρυθμίστηκαν «να εξοφληθούν σε 48 ισόποσες δόσεις με έναρξη καταβολής την 1η Απριλίου 2011». Γι’ αυτό τον λόγο μάλιστα το Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης Δημοσίων Υπαλλήλων είχε αποστείλει τον Οκτώβριο του 2009 και σχετικό έγγραφο στον γενικό επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης κ. Λέανδρο Ρακιντζή.
Στέγνωσε η Εδεσσα
«Με στέλνουν από τον Αννα στον Καϊάφα» λέει ο δήμαρχος Εδεσσας κ. Δημήτρης Γιάννου, ο οποίος επίσης αναζητεί εναγωνίως πόρους ώστε να κατορθώσει να καταβάλει τους μισθούς των δημοτικών υπαλλήλων. Από τα ταμεία του δήμου λείπουν 4,8 εκατ. ευρώ. Πώς δημιουργήθηκε αυτή η «μαύρη τρύπα»; Ακόμα δεν έχει δοθεί απάντηση από τους επιθεωρητές του Σώματος Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης, τους «κομάντος» του ΣΔΟΕ και τους υπαλλήλους της Εισαγγελίας που διενεργούν ελέγχους στον δήμο.
Μόνο από τη μη απόδοση του ΦΜΥ και των ασφαλιστικών εισφορών ο δήμος χρωστάει 1,2 εκατ. ευρώ, τα οποία με τις προσαυξήσεις έχουν ανέλθει σε 2,4 εκατ. ευρώ. «Επισκέφθηκα τον γενικό γραμματέα του υπουργείου Οικονομικών κ. Ηλία Πλασκοβίτη μήπως και βρεθεί κάποια λύση» λέει ο κ. Γιάννου. «Δεν έγινε τίποτε. Αν μας έδινε η κυβέρνηση τα 2,8 εκατ. ευρώ που μας αναλογούν από τους παρακρατηθέντες φόρους δεν θα υπήρχε οικονομικό πρόβλημα στον δήμο».
Λόγω των χρεών παρελθόντων ετών προς την Εφορία έχουν «μπλοκαριστεί» οι τραπεζικοί λογαριασμοί και καθίσταται αδύνατη η λειτουργία των υπηρεσιών του δήμου. Ηδη αδυνατεί να τακτοποιήσει τις υποχρεώσεις του προς τρίτους, δεν μπορεί να πληρώσει τους μισθούς των εργαζομένων, καθώς και τα προνοιακά επιδόματα των πολιτών. «Ακόμα και σήμερα «μαζεύουμε» τις επιταγές που έκοβαν κάποιοι στο όνομα του δήμου» καταλήγει ο κ. Γιάννου.

Τα χρέη των δήμων

Δάνεια

1,9 δισ. ευρώ συνολικός δανεισμός
1,1 δισ. ευρώ εξ αυτών οι υποχρεώσεις προς το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων
800 εκατ. ευρώ τα δάνεια προς ιδιωτικές τράπεζες
250 εκατ. ευρώ τα δάνεια των δημοτικών επιχειρήσεων
Χρέη
1,3 δισ. ευρώ υποχρεώσεις προς τρίτους
800 εκατ. ευρώ τα ληξιπρόθεσμα
87 εκατ. ευρώ υποχρεώσεις προς την κυβέρνηση
40 εκατ. ευρώ οι ληξιπρόθεσμες
Προϋπολογισμοί
500 εκατ. ευρώ δάνεια για ισοσκέλιση προϋπολογισμών
80 δήμοι έχουν ζητήσει δάνεια
13 δήμοι άνω των 10 εκατ. ευρώ
28 δήμοι από 4 ως 10 εκατ. ευρώ
40 δήμοι από 1 ως 4 εκατ. ευρώ
Απαιτήσεις
1,65 δισ. ευρώ το σύνολο
1,4 δισ. ευρώ λόγω μη εισπραχθέντων φόρων

Εκθεση του υπουργείου
«Ναι, υπάρχει πρόβλημα»

Η κυβέρνηση, όπως προκύπτει από έκθεση του υπουργείου Εσωτερικών που εκπονήθηκε με βάση και τα οικονομικά στοιχεία (στη διπλανή στήλη) που έχουν καταγραφεί στη βάση δεδομένων, αναγνωρίζει ότι «μια σειρά δήμων αντιμετωπίζουν πιεστικά προβλήματα λειτουργίας, που συνδέονται με την αδυναμία καταβολής της μισθοδοσίας και των λοιπών ανελαστικών δαπανών, την αδυναμία εξυπηρέτησης δανειακών υποχρεώσεων και την αδυναμία καταβολής ληξιπρόθεσμων οφειλών σε προμηθευτές και εργολάβους με αποτέλεσμα να υφίστανται κατασχέσεις χρηματικών διαθεσίμων, όπως και της περιουσίας της Αυτοδιοίκησης από τους πιστωτές της».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ