SOS για τις νέες «οδούς» εξάπλωσης των ναρκωτικών

Οι νέοι «δρόμοι» διακίνησης ναρκωτικών ουσιών μέσω Διαδικτύου και η εφευρετικότητα των διακινητών στο να παρακάμπτουν κάθε εθνικό ή διεθνή έλεγχο, κάνουν το έργο των αρμόδιων φορέων για έλεγχο και περιορισμό του προβλήματος όλο και πιο δύσκολο.

Ο βίαιος οικονομικός και κοινωνικός μετασχηματισμός, που λαμβάνει χώρα σε περίοδο κρίσης, «αυξάνει τα φαινόμενα των εξαρτήσεων, των αυτοκτονικών συμπεριφορών, της παραμέλησης των παιδιών, των προβλημάτων ψυχικής υγείας και της περιθωριοποίησης, κάνοντας τον κίνδυνο δραματικά επίκαιρο και για την Ελλάδα», όπως είπε ο κ. Γεράσιμος Παπαναστασάτος, Υπεύθυνος του Τομέα Έρευνας του ΚΕΘΕΑ.

Στο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον, τα προβλήματα που σχετίζονται με την χρήση και διακίνηση ναρκωτικών έχουν γίνει σχεδόν «ενδημικά» και μέρος ενός φαύλου κύκλου κοινωνικών προβλημάτων, όπως η ανεργία, η βία, το οργανωμένο έγκλημα και η διαφθορά.

Η παγκόσμια αύξηση των εγκλημάτων που διευκολύνονται χάρη στην χρήση ναρκωτικών – με την μεγαλύτερη να παρατηρείται στην Ευρώπη – είναι μια όψη του προβλήματος. Με σκοπό κυρίως την σεξουαλική επίθεση και την εξώθηση σε πορνεία χορηγούνται στα θύματα ψυχοδραστικές ουσίες, συχνά άοσμες και άγευστες, σε δημόσιους χώρους, συνήθως αναμεμειγμένες με ποτό. Ο εντοπισμός και περιορισμός της χρήσης ναρκωτικών βιασμού (date-rape drugs) θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα των κυβερνήσεων, σύμφωνα με την Έκθεση.

Αλλά και στην Ελλάδα παρατηρούνται πολύ μεγάλες αλλαγές σε σχέση με την χρήση ναρκωτικών. «Σύμφωνα με στοιχεία της αστυνομίας, έχουν διπλασιαστεί οι συλλήψεις που αφορούν παραβατικότητα που συνδέεται με τα ναρκωτικά. Ανησυχητικός είναι και ο πενταπλασιασμός των χρηστών που είναι φορείς του HIV» τόνισε ο κ. Χαράλαμπος Πουλόπουλος, Διευθυντής του ΚΕΘΕΑ.

Η πρόκληση για άμβλυνση των ανισοτήτων είναι πραγματικά μεγάλη, «όμως το κόστος της αποτυχίας είναι υπερβολικά υψηλό για την κοινωνία και θα πρέπει να αποφευχθεί με κάθε τρόπο», τονίζει ο πρόεδρος της Διεθνούς Επιτροπής, κ. Hamid Ghodse, στα πλαίσια της έκθεσης. «Οι νέοι των ευάλωτων κοινοτήτων πρέπει να έχουν τις ίδιες ευκαιρίες με την ευρύτερη κοινωνία και το δικαίωμα στην προστασία από τα ναρκωτικά και την εξάρτηση», συμπληρώνει.

Στοχεύοντας στο νεανικό κοινό, τα παράνομα φαρμακεία του διαδικτύου δραστηριοποιούνται στο εμπόριο ναρκωτικών και συνταγογραφούμενων φαρμάκων, που φτάνουν στους αγοραστές τους λαθραία μέσω ταχυδρομείου. Η Ινδία θεωρείται η πρώτη χώρα προέλευσης, καθώς από τις πάνω από 12.000 κατασχέσεις διεθνώς ελεγχόμενων ουσιών για το 2010 το 58% έγιναν εκεί, με τις ΗΠΑ, Κίνα και Πολωνία να ακολουθούν.

Δεν είναι όμως μόνο το Διαδίκτυο που ανοίγει καινούριους δρόμους διακίνησης, η νέα παγκόσμια τάση στρέφεται προς τις χημικές ουσίες νέας γενιάς (designer drugs) για την παράνομη παραγωγή διεγερτικών τύπου αμφεταμίνης. Νέες ουσίες διοχετεύονται σε μικρά εργαστήρια, καθώς οι έμποροι αναζητούν υποκατάστατα των παλιών ουσιών που υπόκεινται σε μέτρα ελέγχου, για να αποφύγουν τον εντοπισμό.

«Θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί με την εφαρμογή σε ευρεία κλίμακα των προγραμμάτων υποκατάστασης, καθώς αυτή ενδεχομένως να σημάνει την εκτροπή των υποκατάστατων ουσιών στην μαύρη αγορά και για την Ελλάδα» τόνισε ο κ. Πουλόπουλος. Η χαλάρωση της πολιτικής σε σχέση με τις υποκατάστατες ουσίες σε συνδυασμό με τον περιορισμό των θεραπευτικών προγραμμάτων λόγω της οικονομικής κρίσης, μπορεί να αποβεί μοιραία.

Το πιο ανησυχητικό στοιχείο της Έκθεσης του ΟΗΕ σχετικά με την χρήση ναρκωτικών στην Ευρώπη είναι η αυξανόμενη ποικιλία των ουσιών που καταναλώνονται. Η Γηραιά Ήπειρος αποτελεί μετά τις ΗΠΑ την μεγαλύτερη αγορά κοκαΐνης στον κόσμο, με την χρήση της να διαδίδεται πια από την Δυτική και Κεντρική Ευρώπη στην Ανατολική και τα Βαλκάνια. Η «κίνηση» λαθραίων φορτίων μέσω της νότιας βαλκανικής οδού που περνάει από την Ελλάδα, την Αλβανία ή την ΠΓΔΜ προς την Ιταλία, έχει ξεπεράσει την βόρεια που περνάει μέσω Τουρκίας στην Βουλγαρία, τη Ρουμανία, την Ουγγαρία κι εν συνεχεία στην Αυστρία.

Επίσης, η Ευρώπη παραμένει και το 2011 η μεγαλύτερη αγορά οπιούχων στον κόσμο με την χρήση της ηρωίνης να αποτελεί το μεγαλύτερο πρόβλημα από πλευράς νοσηρότητας και θνησιμότητας. Συγχρόνως, η χρήση διεγερτικών τύπου αμφεταμίνης αυξάνεται σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, με την παρασκευή ουσιών σε παράνομα εργαστήρια να παρουσιάζει και στην Ευρώπη αυξητικούς ρυθμούς.

Όσον αφορά την κάνναβη, η χρήση της αυξάνεται σε έναν ευτυχώς, μικρό αριθμό χωρών της Ευρώπης, όμως η παράνομη καλλιέργειά της έχει αυξηθεί δραματικά στην Κεντρική και Δυτική Ευρώπη. Τα φυτά κάνναβης καλλιεργούνται πλέον σε βιομηχανική κλίμακα, κυρίως σε εσωτερικούς χώρους και με την συμμετοχή ομάδων οργανωμένου εγκλήματος. Για να επανέλθουμε στην γειτονιά μας, η Αλβανία και η Σερβία είναι οι κύριες χώρες από τις οποίες προέρχονται τα φυτά κάνναβης που κατάσχονται από τις αρχές της ανατολικής Ευρώπης.