Ιστορικά κτίρια στάχτη, τζαμαρίες και βιτρίνες γυαλιά καρφιά, κατεστραμμένα φανάρια και σπασμένα μάρμαρα και κόσμος πολύς με μια φωτογραφική μηχανή στο χέρι να αποτυπώνει τα σημάδια στο σώμα της πόλης. Η επόμενη μέρα της μεγάλης λαϊκής συγκέντρωσης που δεν μπόρεσε ποτέ να γίνει, λόγω της ανεξέλεγκτης δράσης των κουκουλοφόρων και της πρωτοφανούς μανίας καταστροφής στην οποία επιδόθηκαν, με την Αστυνομία να εκτοξεύει εκατοντάδες χημικά αλλά και να μην τους σταματά, βρήκε μια Αθήνα συντρίμμια.

Ενενήντα τρία κτίρια, εκ των οποίων σημαντικά νεοκλασικά κτίρια και χώροι μνήμης, υπέστησαν καταστροφές, από εμπρησμούς και βανδαλισμούς. Σαράντα τόνους μαρμάρου και πέτρας, καθώς και αυτοσχέδια οδοφράγματα, απομάκρυναν τα συνεργεία του Δήμου από τους δρόμους, το πρωί της Δευτέρας. Παράλληλα, από ειδικά κλιμάκια έχει αρχίσει η αποτίμηση των ζημιών στην υποδομή της πόλης και όπου είναι εφικτό η άμεση αποκατάσταση, «κάτι που όμως δεν μπορεί να ολοκληρωθεί άμεσα», όπως σημείωσε ο δήμαρχος Αθηναίων κ. Γ. Καμίνης.

Η εικόνα επιβεβαιώνει τα λόγια. Όσοι διέρχονται από την Ερμού, χαμηλά, κοντά στην πλατεία Μοναστηρακίου, δεν μπορούν να πιστέψουν στα μάτια τους. Αυτό το κομμάτι της πόλης είναι σαν βομβαρδισμένο. Οι περιστατικοί που βλέπουν τα καμένα μαγαζιά δεν μπορούν να συγκρατηθούν. Βρίζουν τους δράστες (με όποιο όνομα τους «αναγνωρίζει» καθένας), αλλά και την Αστυνομία που άφησε «απροστάτευτα τα καταστήματα για να φυλάει τη Βουλή». Η αντίδρασή τους δεν είναι, πάντως, η ίδια όταν βρίσκονται μπροστά σε κατεστραμμένες τράπεζες ή μεγάλες αλυσίδες καταστημάτων.

Χτυπήματα με στόχο και λεηλασίες

«Περίπου τα ¾ του εμπορεύματος έκαναν φτερά» λέει η Αλέξια, υπεύθυνη σε κατάστημα εσωρούχων, το οποίο δεν κάηκε αλλά λεηλατήθηκε. «Δεν υπήρχε τρόπος να περισωθεί τίποτα, όλα έγιναν αστραπιαία». Δεν μπορεί να εκτιμήσει το οικονομικό μέγεθος της ζημιάς. «Ευτυχώς η επιχείρηση είναι ασφαλισμένη. Και στο παρελθόν είχαν υπάρξει ζημιές σε αντίστοιχες περιπτώσεις, όμως αυτή τη φορά ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο. Νομίζω πως το κατάστημα θα υπολειτουργεί για αρκετό καιρό».

«Αν κρίνω από αυτά που έχω δει σε άλλες παρόμοιες περιπτώσεις θεωρώ πως οι καταστροφές γίνονται στοχευμένα» λέει η Κατερίνα που εργάζεται σε άλλο μαγαζί στην ίδια περιοχή. Το κατάστημα στο οποίο εργάζεται εκείνη δεν έχει υποστεί καμία ζημιά. «Ο λόγος είναι ότι αφενός όταν το μαγαζί είναι κλειστό τα στόρια είναι κατεβασμένα, αφετέρου ότι ο ιδιοκτήτης έμεινε εδώ όλο το βράδυ. Λέει ότι δεν πήγε στην διαδήλωση γιατί φοβήθηκε «ότι θα συμβεί ακριβώς αυτό που συνέβη»». Αλλά αν η μια αγωνία – να μείνει χωρίς δουλειά επειδή το μαγαζί καταστράφηκε – πέρασε, η Κατερίνα δεν είναι ήσυχη. «Αυτό δε σημαίνει ότι δεν ανησυχώ για το μέλλον μου. Ο ιδιοκτήτης δεν μου έχει κάνει καμία νύξη για μείωση μισθού, όμως από τη στιγμή που ο νόμος του δίνει τη δυνατότητα φαντάζεστε ότι δε θα το κάνει κάποια στιγμή;».

«Η Αστυνομία προσπάθησε πάση θυσία να κρατήσει τον κόσμο μακριά από το Σύνταγμα την ώρα της ψηφοφορίας, αδιαφορώντας για όλα τα άλλα», λέει ο Γιάννης, άποψη που συμμερίζονται οι περισσότεροι συνομιλητές μας. Ο ίδιος εργάζεται σε ένα ολοσχερώς κατεστραμμένο, πλέον, κατάστημα ρούχων που θα κάνει «τουλάχιστον ενάμιση μήνα να ξαναλειτουργήσει».

Υπάρχουν και επαγγελματίες που δεν ήταν άμεσα στόχοι, αλλά βρέθηκαν μέσα στη φωτιά λόγω συστέγασης. Όπως οι επιχειρήσεις που στεγάζονται στο οικοδομικό τετράγωνο στο οποίο βρίσκεται υποκατάστημα του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου, το οποίο έγινε στόχος εμπρησμού. «Σχεδόν όλα τα καταστήματα που βρίσκονται εδώ καταστράφηκαν» λέει η δικηγόρος που βρέθηκε εκεί ως εκπρόσωπος των ιδιοκτητών. «Οι περισσότεροι είναι μικροεπιχειρηματίες, δεν τα είχαν ασφαλίσει και αυτή τη στιγμή είναι απελπισμένοι» λέει.

«Ζήτησαν λεφτά για να μην μας κάψουν»
Στην οδό Σταδίου – όπου οι εμπρηστές έβαλαν στο στόχαστρό τους το νεοκλασικό κτίριο που στέγαζε, μεταξύ άλλων τα σινεμά «Αττικόν» και «Απόλλων», το Costa Boda και τον πρώτο ιστορικό «Βασιλόπουλο» – για κάθε άνθρωπο, που βρισκόταν εκεί για να μαζέψει τα αποκαΐδια αντιστοιχούσαν χθες το πρωί πολλαπλάσιοι φωτογράφοι, επαγγελματίες ή ερασιτέχνες. Πάντως, παρά την κακή όψη του κτιρίου και την ολική καταστροφή του φουαγέ, οι ιδιοκτήτες του κινηματογράφου ανακοίνωσαν πως το σινεμά θα ξαναλειτουργήσει σύντομα, αφού οι ζημιές που υπέστησαν οι αίθουσες δεν είναι μεγάλες. Αποφασισμένοι να ξαναλειτουργήσουν τις επιχειρήσεις τους είναι και οι άλλοι ιδιοκτήτες.

Στην πλατεία Κοραή την μεγαλύτερη ζημιά την έχει υποστεί ένα τραπεζικό υποκατάστημα και ένα καφέ που ανήκει σε πολυεθνική αλυσίδα. Σύμφωνα με τον ιδιοκτήτη του γειτονικού κινηματογράφου «Άστυ» κ. Γ. Στεργιάκη, που επίσης υπέστη ζημιές, «οι κουκουλοφόροι απειλούσαν εμένα αλλά και τους άλλους καταστηματάρχες της γειτονιάς να τους δώσουμε χρήματα προκειμένου να μην μας κάψουν τα μαγαζιά».
Τελικά ο κινηματογράφος τη γλύτωσε μόνον επειδή είναι υπόγειος με εξωτερικές ζημιές, οι οποίες προκλήθηκαν από τον εμπρησμό του διπλανού κτιρίου, όπου στεγάζονται τα Starbuck’s.

«Όλα αυτά κράτησαν πάνω από μία ώρα, κατά τη διάρκεια της οποίας κανένας αστυνομικός δεν εμφανίστηκε στην πλατεία Κοραή», λέει ο κ. Στεργιάκης που θεωρεί πως οι καταστροφές στο κέντρο της Αθήνας μόνο τυχαίες δεν είναι. «Νομίζω πως υπάρχει προσπάθεια να γονατίσουν και τους τελευταίους μικρούς επιχειρηματίες στην περιοχή και να έρθουν ύστερα κάποιοι μεγαλοεπιχειρηματίες να αγοράσουν τις επιχειρήσεις μας κοψοχρονιά».

Η πόλη θα μείνει όρθια προειδοποιεί ο δήμαρχος

«Είναι σαφές πια ότι κάποιοι επιδιώκουν να χρησιμοποιήσουν τις καταστροφές στην πόλη, ως μοχλό αποσταθεροποίησης»,
εκτίμησε από την πλευρά του ο δήμαρχος Αθηναίων κ. Γ. Καμίνης, δίνοντας μια ακόμα διάσταση στους φόβους των καταστηματαρχών.

«Δυστυχώς, οι ζημιές στις υποδομές της πόλης και τα εμπορικά καταστήματα, μπορούν να συγκριθούν μόνο με εκείνες του Δεκεμβρίου του 2008. Το σημαντικότερο, όμως, είναι ότι εισήλθε στο στόχαστρο εκείνων που καλλιεργούν το χάος, ο Πολιτισμός και η ιστορική μνήμη της Αθήνας. Σημαντικά νεοκλασικά κτίρια και χώροι μνήμης, πραγματικά στολίδια της πόλης, παραδόθηκαν στις φλόγες», παρατήρησε ο δήμαρχος.

Αλλά διαμήνυσε: «Δεν θα τους κάνουμε, όμως, τη χάρη. Δεν πρέπει να πετύχουν να καμφθεί το ηθικό των πολιτών της Αθήνας. Η πόλη αυτή όχι μόνο θα παραμείνει όρθια, αλλά θα κάνουμε ό,τι περνά από το χέρι μας για να γίνει καλύτερη από ποτέ».