Σε συνέντευξή του στο τελευταίο τεύχος του γκέι περιοδικού «Screw» ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης κ. Γ. Μπουτάρης τάχθηκε υπέρ του γάμου μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου, καθώς και υπέρ της υιοθεσίας παιδιών από ομόφυλα ζευγάρια. «Πιστεύω ότι αν δύο ενήλικα άτομα, ανεξαρτήτως φύλου, θέλουν να επισημοποιήσουν τη σχέση τους με τον γάμο, τότε θα πρέπει να μπορούν να επωφεληθούν από τις διατάξεις του οικογενειακού δικαίου» τόνισε ο κ. Μπουτάρης, ενώ στην ερώτηση αν θα έπρεπε τα ομόφυλα ζευγάρια να μπορούν να υιοθετούν παιδιά σημείωσε: «Το επιτρέπουν στην Αμερική και είναι μια κοινωνία πιο συντηρητική από τη δική μας…». Τις ίδιες λίγο-πολύ απόψεις επανέλαβε λίγες ημέρες αργότερα και στο δελτίο ειδήσεων της ΝΕΤ, με αποτέλεσμα να ξεσπάσει ένα μίνι σκάνδαλο στη συμπρωτεύουσα όπου οι φανατικοί κήνσορες των παραδοσιακών αξιών έσκιζαν τα ιμάτιά τους για την παρακμή των ηθών και την ελευθεριότητα του δημάρχου.

?

Οι δηλώσεις του κ. Μπουτάρη έφεραν ξανά στη δημόσια συζήτηση ένα θέμα-ταμπού: την υιοθεσία παιδιών από ομόφυλα ζευγάρια. Σε μια κοινωνία όπως η ελληνική, όπου το σύμφωνο ελεύθερης συμβίωσης είναι ατελές ακόμη και για ετερόφυλα ζευγάρια, οι γάμοι μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου δεν αναγνωρίζονται και το νομοθετικό πλαίσιο για θέματα υιοθεσίας κρίνεται το λιγότερο ως τριτοκοσμικό, το θέμα της υιοθεσίας από ομόφυλα ζευγάρια αντιμετωπίζεται σαν επιστημονική φαντασία. Ωστόσο τα ομόφυλα ζευγάρια ζητούν να μπορούν όχι μόνο να παντρεύονται, αλλά και να υιοθετούν παιδιά.

?

Μια οικογένεια

με δύο μαμάδες

Η Κατερίνα και η Ειρήνη συζούν εδώ και τρία χρόνια και μεγαλώνουν τα παιδιά της Ειρήνης, δύο αγόρια ηλικίας 9 και 5 ετών, που είχε αποκτήσει με εξωσωματική γονιμοποίηση προτού γνωριστούν. «Δεν βρίσκω καμία διαφορά ανάμεσα στα ομόφυλα και στα ετερόφυλα ζευγάρια όσον αφορά την υιοθεσία» λέει η Ειρήνη. «Αυτό που χρειάζεται ένα παιδί για να μεγαλώσει σωστά έχει να κάνει με την αγάπη και την τρυφερότητα και όχι με το φύλο. Αρκεί βέβαια το περιβάλλον ενός ομόφυλου ζευγαριού, οικογενειακό και φιλικό, να μπορεί να στηρίξει το ζευγάρι».

Η Κατερίνα λέει ότι πολλά ομόφυλα ζευγάρια θα ήθελαν να υιοθετήσουν κάποιο παιδί και το μόνο που μπορούν να κάνουν είναι να καταφεύγουν στις λεγόμενες ιδιωτικές υιοθεσίες, εκτός των κρατικών ιδρυμάτων οι οποίες παρουσιάζουν τεράστια προβλήματα. «Αλλά και πάλι αυτά τα ζευγάρια δεν είναι κατοχυρωμένα» σημειώνει.

Πώς όμως είναι να μεγαλώνουν τα παιδιά δύο γυναίκες; «Δεν τους έχω αποκρύψει ποτέ την ιδιαιτερότητα της σχέσης μου με την Κατερίνα ή με συντρόφους που είχα παλαιότερα» λέει η Ειρήνη. «Δεν κρυβόμαστε, αλλά δεν προκαλούμε κιόλας. Τους μιλάμε για τις διαφορετικές οικογένειες και τις διαφορετικές σχέσεις των ανθρώπων. Τους λέμε ότι υπάρχουν και οικογένειες με δύο μπαμπάδες ή με δύο μαμάδες ή με έναν μπαμπά ή με μία μαμά».

Η Ειρήνη εξηγεί ότι για ψυχολογικούς λόγους, και επειδή τα παιδιά είναι ακόμη μικρά και δεν είναι σε θέση να εκλογικεύσουν τις συνθήκες της ζωής τους, τους έχει πει ότι έχουν πατέρα ο οποίος έχει αποβιώσει. «Το αποφάσισα έπειτα από συζητήσεις με ψυχολόγους, προτού ακόμη προσανατολιστώ στην εξωσωματική. Πρότειναν τα παιδιά να γνωρίζουν ότι είναι προϊόντα αγάπης και έρωτα και όχι απλώς μιας επιστημονικής διαδικασίας» αναφέρει.

Τονίζει ωστόσο ότι, όταν τα παιδιά ενηλικιωθούν, θα τους αποκαλύψει όλες τις λεπτομέρειες. «Για εμένα αυτό που ζω είναι απολύτως φυσιολογικό και στο μέλλον θα τους εξηγήσω τα πάντα. Θα δώσουμε όνομα σε αυτό που ζουν. Την Κατερίνα και την αγκαλιάζω και της μιλάω τρυφερά μπροστά τους. Βλέπουν ότι κοιμόμαστε μαζί. Η ζωή μας είναι τέτοια που τα παιδιά θεωρούν όλα αυτά τα πράγματα απολύτως φυσιολογικά» σημειώνει.

Η Κατερίνα λέει ότι μια βόλτα στα ιδρύματα όπου μεγαλώνουν ορφανά παιδιά είναι αρκετή για να συνειδητοποιήσει κανείς για ποιους λόγους θα πρέπει να επιτραπεί η υιοθεσία για τα ομόφυλα ζευγάρια, αλλά και να απλοποιηθούν οι μηχανισμοί της και για τα ετερόφυλα ζευγάρια. «Δεν είναι δυνατόν να περιμένει ένα ζευγάρι 20 χρόνια για να μπορέσει να υιοθετήσει ένα παιδί» τονίζει.

«Πιστεύω ότι τα παιδιά μου είναι προνομιούχα γιατί αργότερα,

ως ενήλικοι, θα είναι απαλλαγμένα από τις προκαταλήψεις και τα κόμπλεξ που έχουν άλλοι» λέει η Ειρήνη και συμπληρώνει ότι τα μόνα προβλήματα που αντιμετωπίζουν είναι πρακτικής φύσης. «Ενα πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε είναι το γεγονός ότι, αν αρρωστήσω, για παράδειγμα, δεν μπορεί η Κατερίνα να πάει να πάρει τα παιδιά από το σχολείο».

?

Οι γκέι δηλώνουν

επιφυλάξεις

Δεν έχουν όλα τα ομόφυλα ζευγάρια τις ίδιες απόψεις. Οπως εξηγεί ο κ. Γ. Τσιμενίδης, ο οποίος συζεί με τον σύντροφό του επί οκτώ χρόνια «θεωρητικά πιστεύω ότι θα πρέπει και τα ομόφυλα ζευγάρια να μπορούν να υιοθετούν παιδιά. Δεν σας κρύβω όμως ότι με τον σύντροφό μου έχουμε κάποιες επιφυλάξεις. Πιστεύουμε δηλαδή ότι ένα παιδί πρέπει να μεγαλώνει με έναν πατέρα και μία μητέρα. Ισως να είμαστε συντηρητικοί. Βέβαια, είναι σαφώς προτιμότερο να μεγαλώνει ένα παιδί με δύο μπαμπάδες ή με δύο μαμάδες, παρά να μεγαλώνει χωρίς οικογένεια μέσα σε ένα ίδρυμα».

Από την άλλη πλευρά, ο κ. Γ. Τσιτιρίδης, υπεύθυνος του περιοδικού «Screw», που πήρε τη συνέντευξη από τον κ. Μπουτάρη, τονίζει: «Δεν είναι ο καθένας από εμάς ικανός να γίνει γονέας, αλλά αυτός που το θέλει πραγματικά και αισθάνεται τη βιολογική ανάγκη θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να αποκτήσει ένα παιδί. Πιστεύω ότι ένα ζευγάρι γυναικών ή ανδρών θα ήταν πολύ καλοί γονείς γιατί θα κατέληγαν στο παιδί έπειτα από ώριμη σκέψη, θα ήταν επιλογή τους και όχι κάτι που η κοινωνία τούς επιβάλλει ή απλώς προέκυψε στη σχέση».

?

ΑΠΟΨΗ

Δήμητρα Κογκίδου

, καθηγήτρια και κοσμήτωρ στην Παιδαγωγική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

«Δεν υστερούν οι ομόφυλες οικογένειες»

«Κάθε παιδί που γεννιέται έχει το αδιαπραγμάτευτο δικαίωμα να έχει μια οικογένεια που να του παρέχει στοργή, φροντίδα και προστασία. Στο δικαίωμα του παιδιού προστίθεται η διεκδίκηση του δικαιώματος κάθε ανθρώπου να γίνει γονιός. Αν κρίνουμε από τη μη ρύθμιση ακόμη της δυνατότητας τέλεσης πολιτικού γάμου ή σύναψης συμφώνου συμβίωσης ανάμεσα σε ομόφυλα άτομα στην Ελλάδα, έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας για την αποδοχή και την ικανοποίηση του δικαιώματος στη γονεϊκότητα μέσω της υιοθεσίας (ή καλύτερα τεκνοθεσίας). Εξάλλου και σε χώρες που αποδέχονται και αναγνωρίζουν την ομόφυλη συμβίωση, η υιοθεσία προκαλεί ακόμη μεγάλες αντιδράσεις. Η βασική επιχειρηματολογία είναι ότι δεν είναι «προς το συμφέρον του παιδιού» να μεγαλώνει σε μια οικογένεια με ομόφυλους γονείς. Το επιχείρημα αυτό είναι σε μεγάλο βαθμό αποτέλεσμα προκαταλήψεων, καθώς δεν ανταποκρίνεται στα σύγχρονα επιστημονικά δεδομένα που καταδεικνύουν ότι τα παιδιά που μεγαλώνουν σε ομόφυλες οικογένειες δεν υστερούν σε τίποτε από τα παιδιά που μεγαλώνουν σε ετερόφυλες».

Ευτυχής μπαμπάς ο σερ Ελτον Τζον

Εδώ και δύο μήνες ο Ελτον Τζον (φωτογραφία δεξιά) και ο σύντροφός του Ντέιβιντ Φάρνις είναι οι ευτυχείς μπαμπάδες του Ζάκαρι. Το ζευγάρι απέκτησε το μωρό μέσω παρένθετης μητέρας με τη μέθοδο της τεχνητής γονιμοποίησης. Η ταυτότητά της δεν έχει γνωστοποιηθεί, όπως και το ποιος από τους δύο συντρόφους ήταν ο δωρητής σπέρματος. Η απόκτηση ενός μωρού ήταν μια μικρή οδύσσεια. Το 2009 είχαν επιχειρήσει να υιοθετήσουν ένα παιδί από την Ουκρανία που ήταν φορέας του AIDS, αλλά οι ουκρανικές αρχές δεν το επέτρεψαν επειδή οι νόμοι της χώρας αναγνωρίζουν την υιοθεσία μόνο από παντρεμένα ζευγάρια ηλικίας κάτω των 45 ετών (οι γάμοι μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου δεν αναγνωρίζονται). Το γεγονός ότι ούτε η διασημότητα και τα εκατομμύρια του σερ Τζον δεν κατάφεραν να κάνουν πραγματικότητα την επιθυμία του είναι ενδεικτικό του πόσο ακανθώδες είναι το ζήτημα αυτό ακόμη και σε κοινωνίες που αναγνωρίζουν το σύμφωνο συμβίωσης ή τους γάμους μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου.

Τι συμβαίνει σε άλλες χώρες

Πλήρες δικαίωμα στην από κοινού υιοθεσία ισχύει σε:

Ανδόρα (από το 2005)

Αργεντινή (2010)

Βέλγιο (2006)

Βραζιλία (2010)

Καναδά (από το 1999 και μετά, ανάλογα με την επαρχία)

Δανία (2010)

Ισλανδία (2006)

Ολλανδία (2001)

Νορβηγία (2009)

Νότια Αφρική (2002)

Ισπανία (2005)

Σουηδία (2002)

Αγγλία και Ουαλλία (2005)

Σκωτία (2009)

Ουρουγουάη (2009)

Επίσης, στις Πολιτείες ή περιοχές:

Αυστραλία: Δυτική Αυστραλία, Περιοχή της Πρωτεύουσας (Australian Capital Territory), Νέα Νότια Ουαλλία

Μεξικό: Πόλη του Μεξικού

ΗΠΑ: Περιφέρεια της Κολούμπια (1995), Νιου Τζέρσεϊ (1998), Νέα Υόρκη (2002), Ινδιάνα (2006), Μέιν (2007), Καλιφόρνια, Κονέκτικατ, Ιλινόι, Μασαχουσέτη, Ορεγκον, Βέρμοντ, Φλόριδα.

Επιτρέπεται η τεκνοθεσία του βιολογικού παιδιού του άλλου συντρόφου (stepchild-adoption) σε Φινλανδία (2009), Γερμανία (2004), Γροιλανδία (2009), Ισραήλ (2005), καθώς και στις Πολιτείες Τασμανία (Αυστραλία, από το 2004) και Πενσυλβανία (ΗΠΑ από το 2002).