Πανάκριβα και αναποτελεσματικά αποδεικνύονται τα συστήματα πυρανίχνευσης, που υποτίθεται ότι προστατεύουν τη χώρα απέναντι στις πυρκαγιές. Χωρίς κεντρικό σχεδιασμό, με κάθε νομαρχία να κάνει τις δικές της επιλογές, δαπανώνται τεράστια κονδύλια για υπερσύγχρονα συστήματα, τα οποία στην κρίσιμη στιγμή αποδεικνύονται ανεπαρκή και αναποτελεσματικά. Οπως απέδειξε και η πρόσφατη πυρκαγιά που έκανε στάχτη ένα από τα ωραιότερα δάση της χώρας, το φοινικόδασος της Πρέβελης στην Κρήτη, τα πανάκριβα συστήματα που τοποθετούνται σε πολλές περιοχές είτε δεν λειτουργούν είτε, όταν λειτουργούν, δεν είναι συνδεδεμένα με την Πυροσβεστική, με αποτέλεσμα να χαρακτηρίζονται «άχρηστα».
«Στην Περιφέρεια της Κεντρικής Μακεδονίας έχουμε εγκαταστήσει κάποια προγράμματα πυροπροστασίας στη Σιθωνία και στο Καϊμακτσαλάν στον Νομό Πέλλας. Το μεγαλύτερο πρόβλημα με αυτά είναι ότι ο εξοπλισμός και η συντήρησή τους κοστίζουν πανάκριβα» σημειώνει ο κ. Κ.Κοκολάκης, προϊστάμενος Πολιτικής Προστασίας ΠεριφέρειαςΚεντρικής Μακεδονίας, και τονίζει ότι δεν είναι λίγες οι φορές που ασυνείδητοι κυνηγοί επιλέγουν τις κάμερες της πυροπροστασίας για να εξασκούνται στο σημάδι.
Στην ερώτηση αν τελικά τα συστήματα αυτά αποδεικνύονται αποτελεσματικά ο κ. Κοκολάκης απαντά με τη φράση «μηδέν εις το πηλίκον» , ενώ προσθέτει ότι οι εθελοντικές ομάδες προσφέρουν πολύ μεγαλύτερη βοήθεια στην ανίχνευση και στην αντιμετώπιση των πυρκαγιών. «Δίνουμε εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ για κάμερες και αισθητήρες και δεν πληρώνουμε τα καύσιμα των εθελοντών που περιπολούν στις δασικές εκτάσεις» αναφέρει. Ανατολική Αττική
Ενα πιλοτικό σύστημα πυροπαρακολούθησης λειτουργεί εδώ και λίγους μήνες και στην Ανατολική Αττική. Αποτελείται από πέντε κάμερες που έχουν τοποθετηθεί στον Βαρνάβα, στην Πάρνηθα, στην Πεντέλη, στο Λαύριο και στο όρος Πάνειο, νοτιοανατολικά του Υμηττού, και οι οποίες στέλνουν τα δεδομένα σε νομαρχία και Πυροσβεστική. Οπως αναφέρει ο κ. Γ. Καραμεσίνης, υπεύθυνος Πολιτικής Προστασίας στη Νομαρχία Ανατολικής Αττικής, πρόκειται για ένα ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα στο οποίο συνδυάζονται οι προηγμένες τεχνολογίες για την αντιμετώπιση έκτακτων συνθηκών. Το σύστημα έχει κοστίσει ένα εκατομμύριο ευρώ αλλά, όπως τονίζει ο κ. Καραμεσίνης, «είναι ακόμη καινούργιο και η αποτίμηση για τα οφέλη του θα γίνει στο τέλος του χρόνου».
Δυτική Αττική
Στη Δυτική Αττική λειτουργεί από τον Ιούνιο σύστημα πυρανίχνευσης με πέντε κάμερες για να παρακολουθεί 200 από τα 600 χιλιάδες στρέμματα δάσους της περιοχής. «Οι κάμερες διαθέτουν και μετεωρολογικό σταθμό και έχουν εγκατασταθεί στα Γεράνεια, στον Κιθαιρώνα, στον Μύτικα και στο όρος Πατέρας» αναφέρει ο κ. Ανδριανός Μιχάλαρος, αντινομάρχης Δυτικής Αττικής και υπεύθυνος Πολιτικής Προστασίας, και προσθέτει ότι το συνολικό κόστος έχει ανέλθει σε 880.000 ευρώ, που καλύφθηκε από το πρόγραμμα Κοινωνία της Πληροφορίας. Σχετικά με την αποτελεσματικότητα του συστήματος ο κ. Μιχάλαρος διαβεβαιώνει ότι έχει μέχρι στιγμής συμβάλει στην έγκαιρη ανίχνευση πέντε μικροπυρκαγιών. Πυρόσβεση με κανονάκια
Ισως πιο αποτελεσματικά από τα συστήματα πυρανίχνευσης αποδεικνύονται τα συστήματα πυρόσβεσης με εκτοξευτήρες νερού, που δρουν όχι μόνο σε περίπτωση πυρκαγιάς αλλά και προληπτικά, καταβρέχοντας το δάσος τις ζεστές ώρες της ημέρας ώστε να αποφευχθεί το ενδεχόμενο ανάφλεξης. Οπως επισημαίνει ο κ. Χαράλαμπος Κολιοφώτης, αντιδήμαρχος Διοίκησης στην Ηλιούπολη, «επειδή όποιος καεί φυσάει και το γιαούρτι, πριν από δύο χρόνια σε συνεργασία με τον Σύνδεσμο Προστασίας και Ανάπτυξης Υμηττού (ΣΠΑΥ) προχωρήσαμε σε μια συνολική αναδιαμόρφωση του συστήματος πυροπροστασίας ». Τοποθετήθηκαν στα άλση της περιοχής εκτοξευτήρες νερού (κανονάκια), οι οποίοι έχουν τη δυνατότητα να καλύψουν ως και 50 μέτρα από τη βάση τους. Τα περίπου 80 κανονάκια καλύπτουν μια έκταση μήκους 2,5 χιλιομέτρων. «Κρατάνε νωπό το έδαφος και μειώνουν την πιθανότητα να ξεκινήσει πυρκαγιά από ανθρώπινη αμέλεια». Συνολικά κόστισαν 800.000 ευρώ, που καλύφθηκαν από τα κονδύλια του ΣΠΑΥ.
Είδη συστημάτων πυροπροστασίας
Πυρανίχνευση με αισθητήρες καπνού.
Πυροπαρακολούθηση με κάμερες σε πυλώνες της ΔΕΗ, που στέλνουν εικόνες στα υπηρεσιακά κέντρα.
Πυροκατάσβεση με ψεκαστήρες, εκτοξευτήρες νερού (κανονάκια)
κ.λπ.
Δορυφορική παρακολούθηση για την ανίχνευση πυρκαγιών.
Καταγραφή εικόνων με ψηφιακές κάμερες
Στα γραφεία του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Πάρνηθας λειτουργεί Συντονιστικό Κέντρο Προστασίας. «Ο φορέας διαθέτει πληροφοριακό και τηλεμετρικό σύστημα εντοπισμού θέσεων και καταγραφής εικόνων μέσω ψηφιακών καμερών. Το σύστημα αποτελείται από δύο (2) υποσυστήματα:το υποσύστημα διαχείρισης γεωγραφικών δεδομένων και γραφικής απεικόνισής τους και το υποσύστημα επικοινωνιών» επισημαίνει ο πρόεδρος του φορέα κ. Κ. Δημόπουλος. Οι πληροφορίες που διαχειρίζεται το σύστημα είναι χαρτογραφικά και γεωγραφικά δεδομένα, εικόνες βίντεο και γεωγραφικές θέσεις των οχημάτων του φορέα. Στόχος του είναι η οργάνωση, η επεξεργασία και η διάθεση πληροφοριών που είναι απαραίτητες για τη λήψη αποφάσεων και την καλύτερη δυνατή αξιοποίηση των μέσων τα οποία διατίθενται για την πρόληψη και την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών.
Είχαν κλέψει το μηχανισμό πυρόσβεσης στην Πρέβελη
Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα αναποτελεσματικότητας των συστημάτων πυρανίχνευσης είναι η πρόσφατη ολική καταστροφή του φοινικοδάσους στην Πρέβελη της Κρήτης. Ο υπερσύγχρονος εξοπλισμός πυροπαρακολούθησης που κάλυπτε την περιοχή κόστισε στο Ελληνικό Δημόσιο περίπου 1,2 εκατ. ευρώ και είχε εγκατασταθεί το 2007. Ομως όταν ξέσπασε η πυρκαγιά αποδείχθηκε ότι τελικά… δεν λειτουργούσε, αφού πολλά κομμάτια του είχαν κλαπεί τον περασμένο Μάιο. Επίσης δεν ήταν συνδεδεμένος με την Πυροσβεστική, ενώ στο συντονιστικό κέντρο διαχείρισης στο Ηράκλειο δεν υπήρχε 24ωρη βάρδια.
Οπως σημειώνει ο κ. Αντώνης Μπαγιαρτάκης, προϊστάμενος Πολιτικής Προστασίας Ρεθύμνου, «το παράδοξο είναι ότι το σύστημα δεν είχε συνδεθεί με την Πυροσβεστική» καθώς η Πυροσβεστική είχε αρνηθεί τη σύνδεση με τη δικαιολογία ότι δεν είχε ενημερωθεί έγκαιρα για την ύπαρξη και τη λειτουργία του συστήματος. Σε σχετική ανακοίνωση της Πυροσβεστικής αναφέρεται ότι δεν συμμετέχει σε έργα άλλων φορέων «αν δεν γίνονται έγκαιρα γνωστά το αντικείμενο και οι τεχνικές προδιαγραφές των έργων, η σκοπιμότητα και τα αναμενόμενα οφέλη τους και οι οικονομικές επιβαρύνσεις που δημιουργούνται για τη λειτουργία, τη συντήρηση και την υποστήριξή τους».
Σε χθεσινή σύσκεψη που έγινε στην Περιφέρεια Κρήτης αποφασίστηκε να κηρυχθεί όλη η περιοχή αναδασωτέα, να απαγορευθεί οποιαδήποτε δραστηριότητα για τα ερχόμενα 3 ως 5 χρόνια, να γίνει άμεσα περίφραξή της, να φυλάσσεται επί 24ωρης βάσης και να εγκατασταθεί σύστημα πυρόσβεσης με εκτοξευτήρες νερού. «Υπάρχει επίσης η σκέψη να επαναλειτουργήσει το σύστημα πυρανίχνευσης και να παντρευτεί με το σύστημα πυροκατάσβεσης που θα τοποθετήσουμε» τονίζει ο περιφερειάρχης Κρήτης κ. Αθανάσιος Καρούντζος.
