Τα μηχανάκια είναι παρατεταγμένα έξω από την αίθουσα τελετών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Οι οδηγοί περιμένουν με αναμμένες τις μηχανές και αποφασιστικό βλέμμα τούς συνοδηγούς τους να ξεχυθούν τρέχοντας από το κτίριο και να ανέβουν στη σέλα για να αρχίσει η «κούρσα».
Οχι, δεν πρόκειται για κάποιο ψυχαγωγικό φοιτητικό ράλι αλλά για την… ορκωμοσία των τελειοφοίτων της Ιατρικής, η οποία έχει μετατραπεί τα τελευταία χρόνια σε κυριολεκτικό αγώνα ταχύτητας μεταξύ των νέων γιατρών! Σημείο εκκίνησης η αίθουσα τελετών όπου παραδίδονται τα πτυχία. Σημείο τερματισμού η Διεύθυνση Υγείας όπου υποβάλλονται οι δηλώσεις για ειδικότητα. Επαθλο μια θέση για ειδικότητα με όσο το δυνατόν λιγότερη αναμονή.
Η πόρτα ανοίγει με δύναμη και η Μαριτίνα Αντωνίου πετάγεται σαν σίφουνας με βραδινή τουαλέτα, κρατώντας στο ένα χέρι μια ανθοδέσμη και στο άλλο το πολυπόθητο πτυχίο που μόλις έλαβε. Λίγο πιο πέρα ο παιδικός της φίλος Κωσταντής Παπαϊωάννου την περιμένει με τη μηχανή αναμμένη. Η Μαριτίνα πηδάει στη σέλα και εν ριπή οφθαλμού εξαφανίζονται. «Είναι λίγο πολύ γνωστό ότι στην Ελλάδα οι τελειόφοιτοι Ιατρικής περιμένουν αρκετά χρόνια για την έναρξη της ειδικότητας. Αυτό που λίγοι γνωρίζουν, ωστόσο, είναι ότι ο χρόνος αναμονής μας καθορίζεται σε σημαντικό βαθμό από το χρονικό σημείο στο οποίο θα φτάσουμε στη Διεύθυνση Υγείας, όπου γίνονται οι δηλώσεις. Συνεπώς, αν φτάσεις έστω και πέντε λεπτά αργότερα από άλλους συναδέλφους, μπορεί αυτό να σου κοστίσει σε χρόνο αναμονής ακόμη και… ένα ολόκληρο έτος» μας είχε εξηγήσει νωρίτερα η Μαριτίνα, η οποία θα επιλέξει οφθαλμολογία, μία από τις ειδικότητες με την μεγαλύτερη αναμονή. Παρά την «κούρσα», ωστόσο, είναι κάθε άλλο παρά αισιόδοξη για το αποτέλεσμα που θα επιφέρει. «Ακόμη και αν φτάσω πρώτη, το νωρίτερο που θα κατορθώσω είναι να αρχίσω ειδικότητα το 2020! Δυστυχώς, υπό αυτές τις συνθήκες, αρχίζω να σκέφτομαι σοβαρά το ενδεχόμενο να φύγω στο εξωτερικό» καταλήγει η Μαριτίνα. «Αδικο σύστημα»
Λίγη ώρα μετά, εμφανίζεται η Κατερίνα Ευσταθοπούλου, που τρέχει αγχωμένη με το πτυχίο στο χέρι ισορροπώντας επάνω στα τακούνια της. Το αρχικό γράμμα του επωνύμου της δεν την ευνόησε «από το Α μέχρι το Ε παρεμβάλλονται αρκετοί απόφοιτοι οι οποίοι θα φτάσουν πριν από μένα» μάς είχε δηλώσει νωρίτερα, εξηγώντας ότι τα πτυχία απονέμονται με αλφαβητική σειρά, γεγονός που ευνοεί τους νέους γιατρούς ανάλογα με το… επώνυμό τους. Οταν η Γραμματεία αντιλήφθηκε ότι με το εν λόγω σύστημα τα πρώτα γράμματα έχουν σαφές προβάδισμα έναντι των τελευταίων, αποφασίστηκε να απονέμονται τα πτυχία ταυτόχρονα από τρία γκρουπ που θα χωρίσουν το αλφάβητο σε αντίστοιχα τμήματα. «Ωστόσοκαι αυτό το σύστημα παραμένει άδικο, μια και βασίζεται σε κριτήρια μη αξιολογικά, απαράδεκτα για ένα σύγχρονο κράτος. Δίκαιο και ορθό θα ήταν να υπάρχουν εξετάσειςώστε να κατακτούν τις θέσεις οι πιο καταρτισμένοι τελειόφοιτοι. Αυτό, άλλωστε, θα αποτελούσε και κίνητρο για όλους μας να διαβάσουμε ακόμη περισσότερο ώστε να γίνουμε καλύτεροι γιατροί και να υπηρετήσουμε τους ασθενείς μας» προσέθεσε η Κατερίνα, η οποία σκοπεύει να δηλώσει χειρουργική ειδικότητα.
Αλλωστε, οι φοιτητές που λόγω επωνύμου βρίσκονται στο τέλος της λίστας, έχουν σκαρφιστεί άλλον έναν τρόπο για να επανακτήσουν το προβάδισμα: «Αποκλείεται να προλάβω τα άλλα μηχανάκια στο κέντρο της πόλης, γι΄ αυτό και αποφάσισα να φύγω με το αυτοκίνητο για τη Διεύθυνση Υγείας των Σερρών. Στην εθνική οδό μπορώ να αναπτύξω μεγάλη ταχύτητα και να καλύψω τη διαφορά!» σχολιάζει ο Πέτρος Ιορδανίδης , ο οποίος λόγω επωνύμου βρέθηκε… τελευταίος στο «πρώτο γκρουπ» (με το δεύτερο να αρχίζει από το όνομα «Ιωαννίδης») και συνεπώς έχει χάσει κάθε ελπίδα μιας καλής σειράς στη Θεσσαλονίκη. Τελικά, ο Πέτρος πρόλαβε να δηλώσει τρίτος στις Σέρρες και θα γίνει χειρουργός, όπως ονειρευόταν. «Εχασα την κούρσα, πήγα στην Ελβετία»
Η φυγή σε νοσοκομεία του εξωτερικού είναι λύση ανάγκης για πολλούς
«Στην περυσινή κούρσα θα μπορούσε να πει κανείς ότι ήμουν ανάμεσα στους χαμένους» λέει γελώντας η Ιωάννα Διχάλα, η οποία αποφοίτησε πριν από έναν χρόνο από την Ιατρική, αλλά δυστυχώς το επώνυμό της και τα… κυβικά τής μηχανής της δεν την ευνόησαν, με αποτέλεσμα να φτάσει ανάμεσα στους τελευταίους και να δει την αναμονή της να αυξάνεται κατά ένα έτος. Αντί να περιμένει ωστόσο αποφάσισε να αναλάβει δράση: παρακολούθησε εντατικά μαθήματα γαλλικών και σύντομα έγινε δεκτή σε νοσοκομείο της Ελβετίας, όπου ξεκινάει σε έναν μήνα την ειδικότητά της. «Η φυγή στο εξωτερικό είναι κατ΄ αρχήν λύση ανάγκης,αλλά εν τέλει αποτελεί και μια θαυμάσια ευκαιρία να αποκτήσει κανείς πολύτιμη εμπειρία σε εξειδικευμένα νοσοκομεία». Ωστόσο η Ιωάννα τονίζει ότι ακόμα και το εξωτερικό δεν αποτελεί πανάκεια, μια και στις διάφορες ευρωπαϊκές χώρες οι αλλοδαποί (και ανάμεσά τους οι Ελληνες) αξιοποιούνται για την κάλυψη των κενών θέσεων όταν δεν επαρκούν οι ντόπιοι, γι΄ αυτό και δεν υφίσταται καμία εξασφάλιση για το μέλλον. «Για την ειδικότητα της γυναικολογίας, για παράδειγμα,υπάρχει ζήτηση στο πρώτο έτος της γενικής χειρουργικής αλλά αντιθέτωςυπάρχει κορεσμός στο τρίτο έτος του λεγόμενου “ειδικού μέρους”. Ετσισε δύο χρόνια μπορεί να βρεθώ και πάλι σε αδιέξοδο!» καταλήγει.
8.000 οι ανειδίκευτοι γιατροί στην Αθήνα
Το… βασίλειό τους για μια «κλασική» ειδικότητα της ιατρικής συνεχίζουν να δίνουν οι νέοι γιατροί, αν και γνωρίζουν ότι η ανεργία έχει ήδη αγγίξει και τον κλάδο τους. Σύμφωνα με τον γενικό γραμματέα του Ιατρικού Συλλόγου Αθήνας (ΙΣΑ) κ. Γ. Ελευθερίου, η ανεργία και η υποαπασχόληση στον ιατρικό κλάδο προσεγγίζει το 25%. Τα στοιχεία είναι απογοητευτικά και το μέλλον αβέβαιο. Παρά ταύτα, όσοι έχουν δώσει τον όρκο του Ιπποκράτη και δεν έχουν τη δυνατότητα να φύγουν στο εξωτερικό, περιμένουν στην… ουρά από πέντε ως και δέκα χρόνια προκειμένου να γίνουν οφθαλμίατροι, καρδιολόγοι, γυναικολόγοι, ορθοπαιδικοί ή χειρουργοί. Στον ΙΣΑ οι εγγεγραμμένοι ανειδίκευτοι γιατροί είναι περισσότεροι από 8.000. Στοιχεία του ΙΣΑ δείχνουν ότι οι δέκα δημοφιλέστερες ειδικότητες μεταξύ των νέων γιατρών είναι η παθολογία, η ιατρική βιοπαθολογία, η μαιευτικήγυναικολογία, η παιδιατρική, η καρδιολογία, η χειρουργική, η ορθοπαιδική, αυτή του ακτινοδιαγνώστη, η οφθαλμολογία και η αναισθησιολογία. Αντιθέτως, η κλινική χημεία, η ιατρική δημόσιας υγείας, η ειδικότητα του γναθοπροσωπικού χειρουργού, η ιατροδικαστική, η ιατρική εργασίας, η αλλεργιολογία, η χειρουργική παίδων, η ειδικότητα του ακτινοθεραπευτή ογκολόγου, του παθολόγου ογκολόγου και του πυρηνικού γιατρού, δεν έχουν μεγάλη ζήτηση.
Ο κ. Ελευθερίου τονίζει ότι ήρθε ο καιρός να γίνει, από πλευράς υπουργείου Υγείας, «προγραμματισμός των απαιτούμενων γιατρών ανά ειδικότητα, με βάση τον υγειονομικό χάρτη. Κατ΄ αυτόν τον τρόπο» συνεχίζει «θα διασφαλιστεί η αναβάθμιση των ιατρικών υπηρεσιών και θα προστατευθούν τα οικονομικά των ασφαλιστικών ταμείων, καθώς είναι αδιαμφισβήτητο ότι η υπερπληθώρα γιατρών οδηγεί σε προκλητή ζήτηση υπηρεσιών υγείας». Ελενα Φυντανίδου
