Γδυθείτε γιατί- περιβαλλοντικά- χανόμαστε. Αυτό θα μπορούσε να είναι το σύνθημα της τρίτης γυμνής ποδηλατοδρομίας που διεξάγεται την Παρασκευή στη Θεσσαλονίκη. Ποδηλάτες, πεζοί, χρήστες του πατινιού ή του σκέιτμπορντ καλούνται να βγουν στην κυριολεξία από τα ρούχα τους διαμαρτυρόμενοι για την υπερέκθεση των κατοίκων των μεγαλουπόλεων στη ρύπανση, στο επιβαρυμένο κυκλοφοριακό και στην υποβάθμιση της ποιότητας ζωής. Και όλα αυτά με επίκεντρο μια πόλη που αποδεδειγμένα ανήκει στις πιο μολυσμένες και επιβαρυμένες από την έλλειψη ατομικής οικολογικής συνείδησης και συνεπούς πολιτικής ευαισθητοποίησης.

Τα στοιχεία είναι συντριπτικά: σε πανευρωπαϊκές έρευνες η Θεσσαλονίκη από το 2006 καταγράφει συνεχή άνοδο των μικροσωματιδίων στην ατμόσφαιρά της λόγω του μεγάλου κυκλοφοριακού φόρτου κυρίως στο κέντρο της πόλης. Ο μέσος όρος πρασίνου ανά κάτοικο είναι ο χαμηλότερος, μαζί με της Αθήνας, στην Ευρώπη καθώς αναλογούν μόλις 2 τ.μ., ενώ ο ελάχιστος ευρωπαϊκός όρος για να κρίνεται μια πόλη ως βιώσιμη είναι τα 9 τ.μ. ανά κάτοικο. Την ίδια στιγμή και ενώ έχουν προσδιοριστεί δίκτυα ποδηλατοδρόμων, η έλλειψη αστυνόμευσης και συνείδησης, όπως καταγγέλλουν οικολογικές οργανώσεις της πόλης, τα έχει μετατρέψει σε πάρκινγκ.

«Είναι μονόδρομος να βγούμε στον δρόμο, γυμνοί ή όσο γυμνοί αντέχει η προσωπική αισθητική του καθενός, για να καταγγείλουμε την πραγματικά άσεμνη και επικίνδυνη για τη δημόσια υγεία συμπεριφορά αυτοκινητιστών και πολιτείας» σημειώνει ο εκ των διοργανωτών της 3ης Γυμνής Ποδηλατοδρομίας κ. Κώστας Τερζόπουλος. Με παρελθόν αυτοκινητιστή, «που οδηγούσα ακόμη και για να πάρω τσιγάρα από το περίπτερο», ο κ. Τερζόπουλος άλλαξε ριζικά αντιλήψεις πριν από τρία χρόνια. «Ως τότε αντιμετώπιζα το ποδήλατο ως παιχνίδι, ως μέσο διασκέδασης και αξιοποίησης του ελεύθερου χρόνου. Οταν όμως υπολόγισα τον καθημερινό χρόνο που έχανα για να κάνω, τουλάχιστον δύο φορές την ημέρα, τη διαδρομή Χαριλάου- κέντρο, διαπίστωσα ότι πλέον δεν πήγαινε άλλο. Στην πραγματικότητα, περνούσα τη μισή μου ημέρα εγκλωβισμένος στο αυτοκίνητο». Η Θεσσαλονίκη πάντως διαθέτει ορισμένους ποδηλατοδρόμους. «Κατ΄ όνομα» λέει ο κ. Τερζόπουλος. «Σε όλους έχουν βρει τον εύκολο χώρο παρκαρίσματος οι εποχούμενοι του κέντρου. Και πάλι το δίκτυο δεν είναι επαρκές. Ο ένας ποδηλατόδρομος ξεκινά από την ΕΤ3 και καταλήγει στη ΧΑΝΘ, ο άλλος από το Καυτανζόγλειο και φθάνει στα Νεκροταφεία και ο τρίτος από το Γ΄ Σώμα Στρατού καιτερματίζει στη ΔΕΘ και στο Αριστοτέλειο. Κανονικά, αν ήθελαν οι αρμόδιοι να συμβάλουν στην οικολογική μετακίνηση και στη διάπλαση οικολογικά σκεπτόμενων πολιτών και κατοίκων, το δίκτυο θα έπρεπε να εξυπηρετεί τις ανατολικές και δυτικές συνοικίες προς το κέντρο, στις οδικές αρτηρίες των οποίων αποδεδειγμένα παρατηρείται και ο μεγαλύτερος κυκλοφοριακός φόρτοςτις ώρες αιχμής».

Στιγμιότυπο από την περσινή 2η διεθνή γυμνή ποδηλατοδρομία στους δρόμους της Θεσσαλονίκης

Σ τη γυμνή ποδηλατοδρομία καθένας συμμετέχει όσο… γυμνός τολμά να εκτεθεί. Στις δύο προηγούμενες η πλειονότητα των συμμετεχόντων εμφανίστηκε με μαγιό, περούκες και διαφόρων ειδών μάσκες και… αδαμιαίες περιβολές, ενώ πολλοί είχαν προτιμήσει το body painting – να βάψουν, δηλαδή, το γυμνό σώμα τους με χρώματα. Οι εκτιμήσεις των διοργανωτών κάνουν λόγο ήδη για αυξημένες συμμετοχές υπολογίζοντας ότι τουλάχιστον 800 άτομα θα παρελάσουν στο κέντρο της πόλης. Πέρυσι είχαν συμμετάσχει 380 ποδηλάτες και φίλοι της οικολογικής μετακίνησης. Η συγκέντρωση θα ξεκινήσει στις 20.00 στην πλατεία Αριστοτέλους.

«Αόρατος ο μεγαλύτερος κίνδυνος»
Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τον ποδηλάτη που κινείται σε αστικό περιβάλλον είναι αόρατος. Σύμφωνα με πρόσφατη βρετανική έρευνα, η μόλυνση της ατμόσφαιρας στα μεγάλα αστικά κέντρα επιβαρύνει τον οργανισμό ενός ποδηλάτη λόγω της μεγαλύτερης έκθεσής του στους ρύπους. Οπως επισημαίνει η καθηγήτρια Ιατρικής Στατιστικής και Επιδημιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών κυρία Κλέα Κατσουγιάννη, «ώσπου να ληφθούν γενικευμένα μέτρα περιορισμού της κυκλοφορίας των οχημάτων και αυστηρότεροι έλεγχοι στη συντήρησή τους και στην ποιότητα καυσίμου που καταναλώνουν,οι ποδηλάτες και γενικότερα όσοι κινούνται και αθλούνται στα αστικά κέντραθα ήταν σκόπιμο να αποφεύγουν τις ημέρες όπου η ατμόσφαιρα είναι πολύ επιβαρημένη.Επίσης η κατασκευή και η ανάπτυξη δικτύων ποδηλατοδρόμων θα έπρεπε να πραγματοποιούνται μακριά από τις μεγάλεςοδικές αρτηρίες των αστικών κέντρων».

«Η πρόκληση συμβάλλει στην προβολή»
Σ χεδόν ταυτόχρονα με την ενασχόλησή του με το ποδήλατο ως μέσο μετακίνησης στην πόλη ο κ. Τερζόπουλος άρχισε να ψάχνει στοιχεία για την προβολή του μοντέλου εναλλακτικών μορφών μετακίνησης. Από κοινού με τις ομάδες «Παιδιά εν Δράσει», «Street Ρanthers», «Η Αλλη Οψη», «Sfina» και «Η Πόλη Αλλιώς» αποφάσισαν να διοργανώσουν την πρώτη γυμνή ποδηλατοδρομία, ακολουθώντας το πρότυπο του Βανκούβερ. Εκεί οι απαυδισμένοι ποδηλάτες και πεζοί είχαν βγει για πρώτη φορά γυμνοί στον δρόμο το 2004. Γιατί όμως γυμνοί; Οπως εξηγεί ο κ. Τερζόπουλος, «το γυμνό σώμα και η έκθεσή του θεωρείται, εσφαλμένως, αναξιοπρεπής κατάσταση.Στην πραγματικότητα,δεν υπάρχει μεγαλύτερη αναξιοπρέπεια και προσβολή για τον άνθρωπο,στην καθημερινότητά του,από τη ρύπανση που προκαλούν οι οδηγοί των αυτοκινήτων.Η “πρόκληση΄΄ του γυμνού σώματος έχει συμβάλει τόσο στην προβολή του ζητήματος της οικολογικής μετακίνησης όσο και σε αυτή καθαυτήν την εκδήλωση και μορφή διαμαρτυρίας».