ΑΙΣΙΟΔΟΞΟ είναι το σενάριο των τριών- τεσσάρων μηνών που ως πρώτη εκτίμηση φαίνεται ότι θα χρειαστούν για την αποκατάσταση της Εθνικής οδού στα Τέμπη, λένε τώρα οι ειδικοί επιστήμονες. Ολες αυτές τις ημέρες, μία εβδομάδα μετά την καταστροφή, οι κατολισθήσεις στα Τέμπη συνεχίζονται και αυτό πιθανόν να σημαίνει ότι το φαινόμενο βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη. Αλλωστε σε δύο άλλες- ηπιότερες, όπως εκτιμάται- περιπτώσεις κατολισθήσεων το χρονικό διάστημα αποκατάστασης ήταν σαφώς πολύ μεγαλύτερο. Για την αποκατάσταση της Εθνικής οδού στην
περιοχή της Μαλακάσας χρειάστηκαν περίπου τρία χρόνια, ενώ στην περιοχή Παραδείσια- Τσακώνα της Εθνικής οδού Κορίνθου- Τριπόλεως- Καλαμάτας τα οδικά έργα δεν έχουν τελειώσει ακόμη.
Ωσπου να αποδοθεί στην κυκλοφορία η Εθνική οδός Αθηνών- Θεσσαλονίκης και η διέλευση από τα Τέμπη να είναι πάλι ασφαλής, η χώρα θα παραμένει κομμένη στα δύο, με την κυκλοφορία των οχημάτων να γίνεται από εναλλακτικές διαδρομές. Σε αυτή τη φάση το βάρος δίδεται στην ενίσχυση και βελτίωση βασικών σημείων του επαρχιακού οδικού δικτύου της περιοχής, που αναγκαστικά θα σηκώσει όλη τη διερχόμενη κίνηση.
Η καταστροφή, χωρίς αυτή τη στιγμή να έχουν ολοκληρωθεί οι αναγκαίες μελέτες, αποδίδεται στην ιδιαιτερότητα των πετρωμάτων και γενικώς στη γεωλογία της περιοχής των Τεμπών, καθώς και στην επίπτωση που είχαν σε αυτά οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες των προηγουμένων ημερών. Εγκυρες πληροφορίες ωστόσο από το υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων αναφέρουν ότι στη σύμβαση παραχώρησης για την κατασκευή και λειτουργία του τμήματος του ΠΑΘΕ Μαλιακός- Κλειδί προβλεπόταν και εκβραχισμός στην περιοχή των Τεμπών, ο οποίος μάλιστα, σύμφωνα με τα συμβατικά χρονοδιαγράμματα, έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί ήδη από τον περασμένο Μάρτιο. Οι εργασίες αυτές όμως καθυστέρησαν.
? Σαν χιονοστιβάδα
Από την πλευρά της παραχωρησιούχου κοινοπραξίας, σύμφωνα με πληροφορίες, ρόλο στην καταστροφή εκτιμάται ότι έπαιξαν ο πάγος και η βροχή που προηγήθηκαν. Αυτά ήταν τα φυσικά στοιχεία που οδήγησαν, σύμφωνα με αυτές τις εκτιμήσεις, στο απρόβλεπτο γεωλογικό γεγονός της πτώσης βράχων στην κοιλάδα των Τεμπών, που στοίχισε τη ζωή στον ιταλό διευθυντή του έργου. Στο σημείο της τραγωδίας βρέθηκε προ ημερών το ρολόι χειρός του εκλιπόντος, το οποίο έχει σταματήσει στις 07.45.
Εκπρόσωπος της κοινοπραξίας τόνισε ότι στη σύμβαση παραχώρησης προβλέπονταν μελέτες για φυσιολογικές κατολισθήσεις μέχρις ενός τόνου. Η κατολίσθηση της 17ης Δεκεμβρίου έμοιαζε με το φαινόμενο της χιονοστιβάδας. Μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα κύλησαν από το βουνό 500 τόνοι βράχων, κλείνοντας ολοσχερώς το πέρασμα των Τεμπών. Οι εκπρόσωποι της κοινοπραξίας αλλά και οι υπεύθυνοι του υπουργείου περιμένουν τώρα να εξελιχθεί πλήρως το φαινόμενο, προτού ξεκινήσουν οι εργασίες για να καθαριστούν οι περιοχές και το πρανές, να γίνει νέα αντιστήριξη και να τοποθετηθούν πλέγματα ώστε να γίνει ασφαλής ο δρόμος. Διαφορετικά ο δρόμος δεν πρόκειται να ανοίξει, τόνιζαν οι ειδικοί.
? Φυσικό γεγονός
Οι κατολισθήσεις δεν συνδέονται με τις εργασίες διάνοιξης της δίδυμης οδικής σήραγγας, τονίζει ο πρόεδρος του κατασκευαστικού ομίλου Ακτωρ κ. Δημήτρης Κούτρας, ο οποίος μετέχει στην παραχωρησιούχο κοινοπραξία. Και εξηγεί ότι οι δονησιογράφοι που έχουν εγκατασταθεί δεν δείχνουν δονήσεις σε σημεία του δρόμου. Εξάλλου η διάνοιξη της δίδυμης σήραγγας απέχει από το σημείο της κατολίσθησης περί τα 350 μέτρα. Ηδη έχουν διανοιχθεί με τη μέθοδο των ελεγχόμενων εκρήξεων 800 μέτρα της μιας σήραγγας και 1.100 μέτρα της δεύτερης. Καθ΄ όλη τη διάρκεια των εργασιών γίνονται μετρήσεις στις κλίσεις, στα πρανή, στις δονήσεις. Ως τώρα δεν παρατηρήθηκε ότι οι εργασίες αυτές επηρεάζουν τον δρόμο. Ο ίδιος χαρακτηρίζει την κατολίσθηση ως φυσικό γεγονός, το οποίο δεν μπορούσε να προβλεφθεί. Ωστόσο η γεωλογία της περιοχής δεν επιτρέπει τη διαπλάτυνση του δρόμου. Για τον λόγο αυτόν επελέγη η κατασκευή των δύο σηράγγων, μήκους 6 χλμ. η καθεμία, που θα είναι πιο ασφαλείς για τους διερχόμενους οδηγούς και θα δοθούν στην κυκλοφορία το 2012.
Η κατολίσθηση ήταν αποτέλεσμα
της έντονης βροχόπτωσης και δεν συνδέεται με τα έργα για τη διάνοιξη σήραγγας, εκτίμησε σε ραδιοφωνική συνέντευξή του και ο καθηγητής Γεωλογίας κ. Ευθύμιος Λέκκας . Και πρόσθεσε ότι το κόστος της αποκατάστασης μπορεί να αγγίξει τα 30 εκατ. ευρώ.
«Αν είχε γίνει γεωλογική μελέτη στην περιοχή θα μπορούσαν να εντοπιστούν τα περισσότερο επικίνδυνα σημεία» δήλωσε καθηγητής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), μέλος της ομάδας επιστημόνων του τμήματος Γεωλογίας του ΑΠΘ, που επισκέφθηκε την περιοχή προκειμένου να κάνει μια πρώτη εκτίμηση των αιτίων του συμβάντος.
Ο καθηγητής Γεωλογίας του ΑΠΘ κ. Σπύρος Παυλίδης επεσήμανε ότι τα πρανή της κοιλάδας των Τεμπών επηρεάζονται έντονα από την τεκτονική δράση στην περιοχή, γεγονός που επέτεινε η έντονη βροχόπτωση των τελευταίων ημερών, με αποτέλεσμα να υπάρξει μια φυσιολογική, όπως ανέφερε, κατάπτωση μεγάλου όγκου βράχων. Στην περιοχή είναι γνωστό ότι υπήρχαν μεγάλα ρήγματα, πρόσθεσε ο κ. Παυλίδης. «Ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι η διάνοιξη των Τεμπών έγινε από σεισμό που έδωσε διέξοδο στα νερά του Πηνειού προς το Αιγαίο».
? Κίνδυνος και στο μέλλον
«Ωσπου να ολοκληρωθεί η κατασκευή των σηράγγων του ΠΑΘΕ, που παρακάμπτουν την κοιλάδα των Τεμπών,η όποια διέλευση θα εμπεριέχει πάντα διακινδύνευση,αλλά πάντως, εφόσον ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα προστασίας, θα είναι μικρότερη από τη σημερινή» τονίζεται στο προκαταρκτικό πόρισμα της επιτροπής ειδικών επιστημόνων που συγκρότησε το ΤΕΕ σε συνεργασία με το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ), προκειμένου να διερευνηθούν τα αίτια και οι συνθήκες που προκάλεσαν τη φονική κατολίσθηση.
Στο προκαταρκτικό πόρισμα προτείνεται η χρήση της όδευσης του παλαιού σιδηροδρομικού δικτύου με ταχεία εκτέλεση περιορισμένων έργων, ως προσωρινή λύση, που μπορεί να υλοποιηθεί εντός μηνός.
Οι ειδικοί επιστήμονες τονίζουν ότι η διακινδύνευση κατά τη διέλευση από την κοιλάδα των Τεμπών υπήρχε ήδη από παλιά. Η ιδιαιτερότητα της πρόσφατης κατάπτωσης είναι ότι αφορούσε έναν ιδιαίτερα μεγάλο όγκο από μεγάλο ύψος και ότι προκάλεσε την απώλεια ανθρώπινης ζωής. Σημαντικό ρόλο έπαιξαν επίσης οι ιδιαίτερα υψηλές και παρατεταμένες βροχοπτώσεις όλου του προηγηθέντος διαστήματος, που μάλιστα ακολούθησαν περίοδο ξηρασίας.
Πολυετής ταλαιπωρία σε Μαλακάσα – Τσακώνα
ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ με ρυθμό χελώνας έγινε σε δύο προηγούμενες αντίστοιχες κατολισθήσεις, στη Μαλακάσα και στην Τσακώνα. Με σχεδόν τρία χρόνια καθυστέρηση άρχισαν οι εργασίες αποκατάστασης της κατολίσθησης που σημειώθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2003 σε τμήμα της Εθνικής οδού Τρίπολης- Καλαμάτας, στη θέση Τσακώνα, εργασίες που δεν έχουν ακόμη ολοκληρωθεί. Αυτό σημαίνει ότι επί επτά χρόνια, από το 2003 ως σήμερα, οι οδηγοί παρακάμπτουν το σημείο αυτό εισερχόμενοι στον παλαιό εθνικό δρόμο προκειμένου να φθάσουν στην Καλαμάτα. Για τον αυτοκινητόδρομο Κορίνθου- Τριπόλεως η μελέτη έγινε στις αρχές της δεκαετίας του 1980, ενώ το έργο κατασκευάστηκε και δόθηκε στην κυκλοφορία το 1991. Το 1998 διαπιστώθηκαν καθιζήσεις που επιδεινώθηκαν το 1999 και κατασκευάστηκε παρακαμπτήριος δρόμος μήκους 1,5 χλμ. Η μελέτη για τον άξονα Τρίπολη- Καλαμάτα έγινε το 1983. Το έργο δημοπρατήθηκε το 1990. Εγιναν γεωτεχνικές έρευνες, που δεν περιέλαβαν το τμήμα Τσακώνας, όπου σημειώθηκε το πρόβλημα! Ο δρόμος ολοκληρώθηκε τον Μάρτιο του 2000. Οταν ασφαλτοστρώθηκε, άρχισαν οι ρηγματώσεις που οδήγησαν στην κατολίσθηση. Η άλλη μεγάλη κατολίσθηση έγινε στην περιοχή της Μαλακάσας στις 18 Φεβρουαρίου 1995. Ενα ολόκληρο βουνό κατολίσθαινε προς τον εθνικό δρόμο, ο οποίος και έκλεισε για περίπου τρία χρόνια στο σημείο αυτό και η κυκλοφορία των οχημάτων γινόταν από παρακαμπτήριο δρόμο.
Δέκα χρόνια μετά και αφού εκτελέστηκαν ειδικά στραγγιστικά έργα, ο νέος δρόμος πλημμύρισε και κινδύνεψαν ανθρώπινες ζωές. Οι βροχοπτώσεις, σε συνδυασμό με τις μεγάλες ποσότητες φερτών υλικών που παρασύρθηκαν, «μπλοκάρισαν» τα φρεάτια του δρόμου, που δεν μπόρεσαν να απορροφήσουν τα νερά. Αποτέλεσμα ήταν οι οδηγοί των αυτοκινήτων να εγκλωβιστούν επί ώρες μέσα στα νερά.
