Γιώργος ΝανούρηςΟ πολυπράγμων

Ηθοποιός, σκηνοθέτης, τραγουδιστής, μουσικός επιμελητής, δάσκαλος

ορθοφωνίας και υποκριτικής. «Τι από όλα αυτά είμαι

τελικά;» ρώτησε έναν φίλο του ψυχολόγο και αυτός του απάντησε: «Ολα!»

Aν ισχύει ότι το σπίτι αντικατοπτρίζει την προσωπικότητα του ιδιοκτήτη του, τότε ο Γιώργος Νανούρης είναι ένας υπέροχος άνθρωπος. Στο αστικό κέντρο της βαβούρας και της πολυκοσμίας, αλλά και ελαφρώς απόμερα (λίγο πιο κάτω από την πλατεία Βικτωρίας), με υποδέχεται στο διαμέρισμα που έχει ο ίδιος διακοσμήσει. Το σπίτι φέρει τη σφραγίδα ενός γνώστη των τάσεων του ντιζάιν, ο οποίος ταυτόχρονα αναγνωρίζει την ομορφιά και στα πιο ευτελή αντικείμενα. Ακριβώς όπως και ο χώρος του, ο καλαίσθητος Γιώργος Νανούρης είναι ζεστός, απροσποίητος, οικείος, φωτεινός και – το κυριότερο – δεν μένει προσκολλημένος σε μια καλλιτεχνική «τάση». Ηθοποιός, πρωτίστως στο θέατρο αλλά και στον κινηματογράφο και στην τηλεόραση, και βεβαίως σκηνοθέτης, μια και η αφορμή που με έφερε στο κατώφλι του είναι η σπαρακτική «Πέτρα της υπομονής» που σκηνοθετεί στο θέατρο Χώρα. Μία παράσταση βασισμένη στο βραβευμένο με Γκονκούρ το 2008 μυθιστόρημα του Γαλλοαφγανού Ατίκ Ραχίμι, με θέμα την (τραγική) θέση της γυναίκας στο Αφγανιστάν σήμερα. Παράλληλα υπογράφει τη μουσική επιμέλεια στη νέα παράσταση του Δάνη Κατρανίδη, έχει τραγουδήσει με τον Κραουνάκη και έχει διδάξει ορθοφωνία και υποκριτική. «Εχω κάνει τον φωτιστή, έχω βάψει, έχω φτιάξει σκηνικά. Εχω κάνει τα πάντα. Πιο μικρός αναρωτιόμουν: “Τελικά, τι είμαι από όλα αυτά”; Το συζητούσα με έναν φίλο μου ψυχολόγο, σύμφωνα με τον οποίο είμαι όλα αυτά μαζί. Ηταν τόσο απλό. Και λέω, ναι, είμαι όλα αυτά».

Πώς αποφάσισες να διασκευάσεις το συγκεκριμένο κείμενο του Ατίκ Ραχίμι;

Μου το σύστησε η Ολια Λαζαρίδου. Είχαμε δουλέψει μαζί στο σίριαλ «Ταξίμ» που έκανα για την κρατική τηλεόραση και από τότε γίναμε φίλοι. Το καλοκαίρι που βρήκα τον χρόνο το διάβασα. Δεν σκηνοθετώ συνέχεια. Από το «Εδώ» πέρασαν δύο χρόνια για να επιστρέψω στη σκηνοθεσία. Οταν ένα κείμενο για κάποιον λόγο μού χτυπήσει μια χορδή, ακόμη και αν δεν είναι γραμμένο για το θέατρο, σκέφτομαι πώς μπορεί να γίνει θέατρο.

Υπήρξε κάτι συγκεκριμένο που σε άγγιξε στην ιστορία;

Μου θύμισε πολλά πράγματα από τη μητέρα μου, αλλά και από άλλες αφηγήσεις που έχω ακούσει από μεγάλες γυναίκες στο παρελθόν. Μολονότι ο πολιτισμός είναι διαφορετικός και η θέση της γυναίκας είναι σαφέστατα ευνοϊκότερη, υπάρχουν πολλές κοινές αναφορές σε σχέση με το πώς μια γυναίκα διεκδικεί τον άντρα της, την αγάπη, το χάδι του. Και από νεότερες φίλες μου έχω ακούσει διάφορα για τις σχέσεις. Παράπονα ότι δεν είναι ικανοποιημένες, ότι οι άντρες σκέφτονται μόνο τον εαυτό τους. Βέβαια, ταυτόχρονα, με ένα τέτοιο έργο πληροφορείς για το τι συμβαίνει στο Αφγανιστάν.

Θεώρησα ότι η επιλογή σου είχε να κάνει περισσότερο με την κοινωνική ευαισθησία που επιδεικνύεις, κρίνοντας και από το «Εδώ», το οποίο βασιζόταν σε μαρτυρίες μεταναστών δημοσιευμένες από τον δημοσιογράφο Γκαζμέντ Καπλάνι. Εκανα λάθος;

Δεν κάθησα να σκεφτώ τι συμβαίνει στο Αφγανιστάν ούτε είχα κατά νου να μιλήσω για τους μετανάστες. Δεν είμαι τόσο καλός άνθρωπος, δεν γνώριζα τίποτε. Μόνον όταν διάβασα τα κείμενα συνειδητοποίησα τι συμβαίνει και σκέφτηκα να το μεταφέρω και σε άλλους, να το κάνω παράσταση. Με αγγίζουν αυτά τα θέματα. Ολους δεν μας αγγίζουν;

Γιατί δεν κράτησες έναν ρόλο και για τον εαυτό σου σε κάποια από τις παραστάσεις;

Στην πρώτη μου σκηνοθεσία στο Θέατρο Εμπρός το είχα αποπειραθεί και ήταν τρομερά δύσκολο. Μοιραία, θα χάσεις κάποιο κομμάτι. Αλλωστε δεν δουλεύω και τόσα χρόνια ως ηθοποιός ούτε ως σκηνοθέτης ώστε να επικαλεστώ κάποιες δικλίδες ασφαλείας αν χρειαστεί. Δεν μπορώ να κάνω και τα δύο ταυτόχρονα τόσο άνετα. Μπορεί κάποια στιγμή στο μέλλον να τα καταφέρω.

Ποια ιδιότητα σε ικανοποιεί περισσότερο, του ηθοποιού ή του σκηνοθέτη;

Είμαι κατ’ αρχάς ηθοποιός και ως τέτοιος συστήνομαι. Εχω κάνει 30 παραστάσεις ως ηθοποιός και τέσσερις ως σκηνοθέτης, οπότε δεν θα μπορούσα να δηλώσω το δεύτερο. Προέκυψε χωρίς να το επιδιώξω και πάει καλά. Ανταποκρίνεται ο κόσμος, ανταποκρίνονται τα μέσα. Δεν θέλω να ασχολούμαι αποκλειστικά με τη σκηνοθεσία. Μετά το «Εδώ» μου είχαν προτείνει πέντε φορές να κάνω κάποια δουλειά και δεν το έκανα. Δεν είμαι κατά παραγγελίαν σκηνοθέτης.

Γιατί πιστεύεις ότι ανταποκρίθηκε ο κόσμος;

Αυτό δεν το ξέρω. Γνωρίζω όμως ότι και στις δύο παραστάσεις δουλέψαμε με ειλικρίνεια. Κάναμε αυτό που μας άρεσε. Δεν υπάρχει κάποια συνταγή για να ακολουθήσεις. Απλώς πρέπει να έχεις ένα αληθινό, ένα «αγνό» κίνητρο. Εμείς δουλέψαμε μόνοι μας, χωρίς χρήματα.

Είναι εφικτό να γίνονται έτσι δουλειές;

Μπορούν δεν μπορούν, γίνονται. Πολλοί καλλιτέχνες, και όχι μόνο εγώ, έχουμε δουλέψει χωρίς λεφτά όταν δεν υπήρχε οικονομική κρίση, πόσω μάλλον τώρα. Δεν χρειάζεται πάντα να έχεις μεγάλο κεφάλαιο για να κάνεις μια παράσταση. Το «Εδώ» το κάναμε με μηδενικό κόστος. Δεν είχαμε φώτα; ?ραία, πήραμε φακούς. Δεν είχαμε σκηνικά; Το κάναμε σε έναν άδειο χώρο. Υπάρχουν πράγματα που μπορείς να κάνεις με λίγα χρήματα. Ή, αν είσαι τρελός, χωρίς.

Δεν σε ανησυχεί το επισφαλές κλίμα στο οποίο ζούμε τον τελευταίο καιρό;

Με ανησυχεί. Ως ηθοποιός όμως πάντοτε έτσι ζούσα. Ηξερα ότι έξι μήνες έχω δουλειά, έξι δεν έχω. Η πιθανότητα να περάσω ένα μεγάλο διάστημα με ελάχιστα ή χωρίς λεφτά μού είναι κάτι οικείο. Θα είναι μεγάλη έκπληξη για εκείνους που είναι δημόσιοι ή ιδιωτικοί υπάλληλοι. Για εκείνους που έχουν μια κανονικότητα και ξαφνικά τη χάνουν.

Σε ποιον βαθμό πιστεύεις ότι το θέατρο μπορεί να αφυπνίσει συνειδήσεις ή να ταράξει τα λιμνάζοντα ύδατα σε μια κοινωνία;

Το είδα με την ταινία του Διαμαντόπουλου που αφορούσε ανθρώπους οι οποίοι έχουν κάνει εγχείριση αλλαγής φύλου, το είδα και με τις ιστορίες μεταναστών. Ο κόσμος αντιδρούσε. Ελεγε: «Δεν το ξέραμε, τι μπορούμε να κάνουμε;». Ενιωθαν περίεργα, άσχημα. Το θέατρο λειτουργεί ως μεγεθυντικός φακός. Δεν ξέρω αν μπορεί να αλλάξει τα πράγματα, ξέρω ότι μπορεί να τα δείξει με έναν τρόπο που δεν έχεις μάθει ή δεν έχεις σκεφτεί να τα δεις. Οσο καλά όμως και να πηγαίνει μια παράσταση, το κοινό του θεάτρου είναι μικρό, δεν είναι το κοινό της τηλεόρασης.

Είπες πριν ότι η σκηνοθεσία προέκυψε. Πώς μπορεί να προκύψει κάτι τέτοιο;

Την πρώτη μου παράσταση, το «Ονειρο για δύο», στο Εμπρός, τη σκηνοθέτησα μια χρονιά που δεν είχα βρει δουλειά ως ηθοποιός. ?ραία, δεν με πήρε κανείς, και τώρα, τι θα κάνω, θα κάθομαι; Υπήρχε αυτό το έργο που μου άρεσε, οπότε είπα να το κάνω μόνος μου. Πιστεύω ότι δεν πρέπει να κάθεσαι με σταυρωμένα χέρια. Πηγαίνω και χτυπάω την πόρτα σε ανθρώπους με τους οποίους θέλω να δουλέψω. Δεν θεωρώ ότι θα με πάρει κάποιος τηλέφωνο ή ότι πρέπει να με ξέρει για να με πάρει τηλέφωνο. Και δεν ντρέπομαι να το κάνω.

Εχει αποδώσει αυτή η τακτική;

Ναι. Αν και υπάρχουν κάποιοι που με περνάνε για τρελό. Παλαιότερα, όταν ήμουν μικρότερος, κάποιοι απορούσαν που το έκανα. Αλλοι το έβρισκαν φυσιολογικό. Πώς αλλιώς θα γίνει; Θα κάτσω σπίτι μου περιμένοντας να με ανακαλύψει κάποιος;

Είσαι υπερδραστήριος καλλιτεχνικά. Εχεις χρόνο για την προσωπική σου ζωή;

Πάντοτε έχεις. Οποιος λέει το αντίθετο είναι ψεύτης. Κανείς δεν δουλεύει εκατό ώρες την ημέρα. Μπορεί ανά περιόδους να μην προφταίνεις, αλλά τελικά πάντοτε υπάρχουν κενά. Και όταν γυρίζεις σπίτι σου, είσαι σπίτι σου. Υπάρχει χρόνος και για τους φίλους και για τα ερωτικά. Αλλιώς, τι είμαστε; Πάντως, στην παρούσα φάση δεν έχω προσωπική ζωή, όχι επειδή δεν έχω χρόνο.

Ποιο είναι το όνειρό σου; Θα ήθελες να έχεις μια μέρα το δικό σου θέατρο;

Καθόλου. Είναι μεγάλο το άγχος της συντήρησης και μπορεί να σε πάει αλλού προκειμένου να ανταποκριθείς στις υποχρεώσεις. Να κάνεις πράγματα που δεν θέλεις. Οταν ήμουν μικρός, έκανα πολλά όνειρα. Πλέον δεν έχω όνειρα του είδους να παίξω τον συγκεκριμένο ρόλο. Εχω όνειρα σχετικά με ποιους ανθρώπους θέλω να συνεργαστώ.

Ποιοι είναι αυτοί;

Δεν θα πω ονόματα. Εκείνοι ξέρουν ποιοι είναι. Πηγαίνω και τους το λέω.

Ακούγεται κλισέ, αλλά βρίσκω ότι παραμένει ενδιαφέρουσα η ερώτηση: Φίλους έχεις κάνει σε αυτή τη δουλειά;

Και βέβαια. Μου κάνει τρομερή εντύπωση που ακούω να λένε «δεν υπάρχουν φιλίες σε αυτή τη δουλειά». Μου φαίνεται αδιανόητο, είναι μια εργασία κατ’ εξοχήν ομαδική.

Και μια δουλειά με κατ’ εξοχήν ναρκισσιστικές προσωπικότητες ίσως;

Οταν ξέρεις ποιος είναι ο άλλος και ποιος είσαι εσύ, δεν δημιουργείται πρόβλημα. Οταν νομίζεις ότι είσαι κάτι άλλο ή όταν υποτιμάς τον απέναντι για να νιώσεις ότι είσαι ανώτερος, τότε δημιουργείται. Πρέπει να ξέρεις τη θέση σου. Δεν λέω ότι δεν υπάρχουν, βέβαια, αντιπάθειες. Νομίζω, ωστόσο, ότι αν δεν τα θέλεις αυτά τα πράγματα, δεν τα ελκύεις. Εχω γνωρίσει ανθρώπους οι οποίοι είναι πολύ δοτικοί, ακριβώς επειδή είναι χορτάτοι. Ο Δάνης Κατρανίδης, η Ολια Λαζαρίδου, ο Σταμάτης Κραουνάκης, ο Γιάννης Διαμαντόπουλος είναι όλοι τους άνθρωποι πολύ γενναιόδωροι.

INFO: Η παράσταση «Η πέτρα της υπομονής», με πρωταγωνίστρια τη Νεκταρία Γιαννουδάκη, παρουσιάζεται στο θέατρο Χώρα (σκηνήΜικρή Χώρα, Αμοργού 20, Κυψέλη, τηλ. 210 8673 945) και θα συνεχιστεί και μετά το Πάσχα. Ο Γιώργος Νανούρης στις 23 Μαρτίου θα συμμετέχει στο «24 Hours play», στο θέατρο Χώρα, ως σκηνοθέτης και ως ηθοποιός, ενώ στις 24 και στις 25 Απριλίου θα συμμετέχει στην παράσταση «Στροφοδίνες και Τζελαλουντίν Ρουμί», ένα event με στροβιλισμούς στο Μουσείο Μπενάκη.

Δημοσιεύθηκε στο BHMAdonna, τεύχος 97, σελ. 144- 147, Απρίλιος 2010.