Ένας επικίνδυνος μύκητας που απειλεί με εξαφάνιση πολλά είδη αμφιβίων σε όλο τον κόσμο εντοπίστηκε στη λίμνη Βιστωνίδα της Θράκης και στο οικοσύστημα της Στροφιλιάς στη Δυτική Πελοπόννησο.
Εντοπισμός για πρώτη φορά στην Ελλάδα
Ο χυτριδιομύκητας Batrachochytrium dendrobatidis «εντοπίζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα» δήλωσε στο in.gr ο Παναγιώτης Παφίλης, ερπετολόγος του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρόεδρος της Ελληνικής Ερπετολογικής Εταιρείας. «Δεν γνωρίζουμε ακόμα πόσο μεγάλη είναι η γεωγραφική εξάπλωσή του στην Ελλάδα» επεσήμανε.
Ο άκρως μεταδοτικός μύκητας ανακαλύφθηκε μόλις το 1998, και έκτοτε έχει εξολοθρεύσει μεγάλους πληθυσμούς βατράχων σε Βόρειο και Νότιο Αμερική, Ευρώπη και Αυστραλία.
Πιστεύεται ότι εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο από το νοτιοαφρικανικό βάτραχο Xenopus laevis, ο οποίος τις δεκαετίες του 1930 και 1940 χρησιμοποιούνταν ευρέως σε τεστ εγκυμοσύνης: το αμφίβιο ήταν γνωστό ότι περνά σε ωορρηξία όταν εκτίθεται στις ορμόνες που υπάρχουν στα ούρα των εγκύων γυναικών.
Ο X.laevis σταμάτησε αργότερα να χρησιμοποιείται σε τεστ εγκυμοσύνης, το κακό όμως είχε ήδη γίνει.
Αναπτύσσεται στο δέρμα των αμφιβίων
Ο χυτριδιομύκητας αναπτύσσεται στο ευαίσθητο δέρμα των αμφιβίων, διαταράσσοντας την ισορροπία ηλεκτρολυτών όπως το κάλιο και το νάτριο. Η έλλειψη μπορεί να διαταράξει την ηλεκτρική δραστηριότητα της καρδιάς και να προκαλέσει τελικά ανακοπή.
Ο δολοφόνος εντοπίζεται τώρα και σε ελληνικά οικοσυστήματα. Δείγματα συλλέχθηκαν στη Βιστωνίδα και τη Στροφιλιά από τον διδάκτορα της Κτηνιατρικής Πάνο Ασμάνη και τον βιολόγο Ηλία Στραχίνη (δημιουργό του πλούσιου διαδικτυακού τόπου για τα ελληνικά ερπετά και αμφίβια herpetofauna.gr). Τα δείγματα εστάλησαν σε εργαστήριο της Γερμανίας που επιβεβαίωσε την ύπαρξη του μύκητα.
Παραμένει ωστόσο ασαφές πόσο παθογόνος είναι ο B.dendrobatidis για τα ελληνικά είδη, καθώς ορισμένοι πληθυσμοί αμφιβίων σε άλλες χώρες παρουσιάζουν ανθεκτικότητα στον δολοφόνο.
Πώς θα εμμποδιστείο η εξάπλωση
Σε κάθε περίπτωση, τόνισε ο δρ Παφίλης, το μόνο που μπορεί να γίνει προκειμένου να αποτραπεί μια γενικευμένη επιδημία είναι να εμποδιστεί η εξάπλωση του μύκητα σε νέες περιοχές,
«Αν για παράδειγμα πάει κανείς για ψάρεμα και δεν πλύνει τις γαλότσες του, κινδυνεύει να μεταφέρει τον χυτριδιομύκητα σε άλλες περιοχές» είπε.
Η ομάδα του δρος Παφίλη έχει ήδη ενημερώσει τα δασαρχεία και τους φορείς διαχείρισης και απέστειλε έγγραφο στο υπουργείο Περιβάλλοντος, ζητώντας να ληφθούν μέτρα απολύμανσης όσων δραστηριοποιούνται στα ελληνικά υδατικά οικοσυστήματα.
Ήδη, ο Φορέας Διαχείρισης Στενών και Εκβολών ποταμών Καλαμά-Αχέροντα προειδοποιεί τους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής Θεσπρωτίας, Πρέβεζας και Ιωαννίνων να είναι προσεκτικοί και να αναφέρουν τυχόν περιστατικά νεκρών αμφιβίων.
