Πώς πετάνε τα αεροπλάνα; Πολλοί νομίζουν ότι ξέρουν την απάντηση, κάποιοι μάλιστα την έχουν διδαχθεί σε σχολές πιλότων. Το πιθανότερο είναι όμως ότι κάνουν λάθος. Η πιο διαδεδομένη ερμηνεία για το πώς λειτουργούν τα φτερά των αεροσκαφών δεν είναι παρά ένας… μύθος που παραπληροφορεί γενιές και γενιές εδώ και δεκαετίες.

Τώρα ένας καθηγητής του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ αποφάσισε να βάλει τα πράγματα στη θέση τους όχι μόνο περιγράφοντας λεπτομερώς την ακριβή διαδικασία αλλά επίσης ξεκινώντας μια εκστρατεία για την αποκατάσταση της αλήθειας. Το πρώτο βήμα της είναι το βίντεο που μόλις κυκλοφόρησε στο YouTube και άλλες ιστοσελίδες. Θα ακολουθήσει μια σειρά διαλέξεων σε βρετανούς μαθητές του Λυκείου.

Η διαφορά πίεσης

Τα αεροπλάνα πετούν χάρη στη διαφορά πίεσης που προκαλούν τα φτερά τους: στο κάτω μέρος των φτερών η πίεση είναι μεγαλύτερη από ό,τι στην επιφάνεια με αποτέλεσμα να «σηκώνει» το αεροσκάφος. Το ζήτημα είναι πώς ακριβώς επιτυγχάνεται αυτή η διαφορά.

«Λέγεται συχνά ότι αυτό συμβαίνει επειδή η ροή του αέρα στην επάνω, καμπύλη επιφάνεια διανύει μεγαλύτερη απόσταση και άρα πρέπει να κινηθεί ταχύτερα για να έχει τον ίδιο χρόνο διέλευσης με τον αέρα που κινείται στην κάτω, επίπεδη επιφάνεια» εξηγεί ο Χόλγκερ Μπαμπίνσκι, καθηγητής της Αεροδυναμικής στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ.

Αυτό όμως, όπως τονίζει, είναι εντελώς λάθος. «Δεν ξέρω πότε η εξήγηση αυτή εμφανίστηκε για πρώτη φορά» λέει «όμως κυκλοφορεί εδώ και δεκαετίες, Διδάσκεται σε σχολικά βιβλία, παρουσιάζεται στην τηλεόραση, περιγράφεται ακόμη και σε εγχειρίδια αεροσκαφών για πιλότους. Στη χειρότερη περίπτωση μπορεί να οδηγήσει σε μια βασική παρανόηση μερικών από τις σημαντικότερες αρχές της αεροδυναμικής».

Η ορατή απόδειξη

Για να κάνει αυτή την παρανόηση ορατή ακόμη και στον πιο δύσπιστο, ο καθηγητής Μπαμπίνσκι δημιούργησε το συγκεκριμένο βίντεο, το οποίο δείχνει «κύματα» καπνού που περνούν γύρω από μια αεροτομή. Όταν οι εικόνες προβάλλονται καρέ-καρέ είναι εμφανές ότι ο αέρας που κινείται στο επάνω μέρος της αεροτομής δεν προσπαθεί να «συγχρονιστεί» με εκείνον που κινείται στο κάτω μέρος της αλλά συνεχίζει την πορεία του ανεξάρτητα.

Αυτό σημαίνει ότι ο χρόνος διέλευσής τους δεν είναι ο ίδιος και επομένως η αιτία που δημιουργεί τη διαφορά στην πίεση δεν είναι η διαφορά στην ταχύτητα του αέρα αλλά – τελικά – το ίδιο το αεροδυναμικό σχήμα των φτερών.

«Αυτό το οποίο προκαλεί στην πραγματικότητα την ανύψωση είναι η εισαγωγή στη ροή του αέρα ενός σχήματος το οποίο κάνει τις γραμμές της να καμπυλώνουν επιφέροντας μεταβολές στην πίεση – χαμηλότερη πίεση στην επάνω επιφάνεια και υψηλότερη πίεση στην κάτω επιφάνεια» εξηγεί ο καθηγητής.

Αν ως τώρα πιστεύατε το αντίθετο, μην απογοητεύεστε. Λέγεται ότι ο συγκεκριμένος «μύθος» είχε παραπλανήσει ακόμη και τον ίδιο τον Αϊνστάιν.