Η ανακοίνωση κινέζων ερευνητών ότι προχώρησαν για πρώτη φορά σε γενετική τροποποίηση ανθρώπινων εμβρύων πυροδοτεί διαφωνίες μεταξύ των ειδικών για την ηθική βάση αλλά και τη χρησιμότητα της μεθόδου.

Η ανακοίνωση

Την περασμένη εβδομάδα, η ομάδα του Γιουνγιού Χουάνγκ στο Πανεπιστημίου Sun Yat-Sen του Γκουανγκζού ανακοίνωσε ότι κατάφερε να διορθώσει το γονίδιο της μεσογειακής αναιμίας σε έμβρυα από κλινικές υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.

Οι ερευνητές δηλώνουν ότι είχαν λάβει άδεια από επιτροπή Βιοηθικής του Πανεπιστημίου και διαβεβαιώνουν ότι χρησιμοποίησαν προβληματικά έμβρυα (το ωάριο είχε γονιμοποιηθεί από δύο σπερματοζωάρια ταυτόχρονα) τα οποία ούτως ή άλλως δεν ήταν βιώσιμα.

Οι επιστήμονες εμφανίζονται τώρα διχασμένοι για το θέμα. «Δεν είναι χειρότερο από ό,τι συμβαίνει με την εξωσωματική, όπου τα μη βιώσιμα έμβρυα απλά απορρίπτονται» σχολιάζει στο Nature ο Τζον Χάρις, ειδικός σε θέματα Βιοηθικής στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ.

«Δεν βλέπω να δικαιολογείται η επιβολή μορατόριουμ» πρόσθεσε, σχολιάζοντας τις απόψεις συναδέλφων του που ζήτησαν εθελοντική αποχή από τέτοια πειράματα με άρθρα τους στο Nature και το Science.

Μωρά κατά παραγγελία;

Βασικό επιχείρημα ήταν ότι οι κληρονομήσιμες γενετικές παρεμβάσεις, δηλαδή οι παρεμβάσεις στο DNA των γεννητικών κυττάρων, θα μπορούσαν να επηρεάσουν με απρόβλεπτο τρόπο τις επερχόμενες γενιές. Υποστήριξαν επίσης ότι η εφαρμογή νέων τεχνικών για τη διόρθωση γενετικών ελαττωμάτων θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο για «μωρά κατά παραγγελία».

Αυτοί είναι εξάλλου ο λόγος που η τροποποίηση εμβρύων απαγορεύεται στην Ευρώπη και άλλες χώρες.

Ωστόσο δύο από τους συντάκτες του άρθρου στο Science δηλώνουν τώρα ότι δεν έχουν αντίρρηση για τα πειράματα του Χουάνγκ, όπως αναφέρει ο δικτυακός τόπος του Science.

Ηθική παρέμβαση;

Το ίδιο δηλώνει και ο Τζορτζ Ντάλεϊ του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ. Όπως επισημαίνει, οι διεθνείς κατευθυντήριες γραμμές για πειράματα σε ανθρώπινα έμβρυα επιτρέπουν τη χρήση τους για χρονικό διάστημα μέχρι 14 ημερών. Ο ίδιος πρόσθεσε μιλώντας στο Nature ότι τα πειράματα αυτά μπορούν να απαντήσουν σε βασικά επιστημονικά ερωτήματα.

Ο Τζορτζ Τσερτς, συνάδελφος του Ντάλεϊ στο Χάρβαρντ, πηγαίνει ένα βήμα παραπέρα υποστηρίζοντας ότι η γέννηση ανθρώπων στους οποίους έχουν διορθωθεί γενετικές βλάβες θα ήταν ηθική ακόμα και σήμερα, πριν απαντηθούν πλήρως τα ερωτήματα που έχουν σχέση με την ασφάλεια των μεθόδων.

«Δεν υπάρχει ασφαλής εναλλακτική λύση. Οι άνθρωποι που πάσχουν από γενετικές ασθένειες θα συνεχίσουν να αναπαράγονται» λέει.

Παραβίαση των κανόνων βιοηθικής;

Άλλοι, πάντως, επιμαίνουν ότι τα πειράματα του Χουάνγκ παραβιάζουν τους κανόνες της βιοηθικής.

Ο ίδιος ο Χουάνγκ ανέφερε ότι το Science και το Nature αρνήθηκαν να δημοσιεύσουν το επίτευγμά του, κάτι που δεν επιβεβαιώνουν ούτε διαψεύδουν τα δύο μεγάλα επιστημονικά περιοδικά.

Οι φήμες επιμένουν πάντως ότι υπάρχουν τουλάχιστον τέσσερις ακόμα ομάδες στην Κίνα που πειραματίζονται με γενετικές παρεμβάσεις στα έμβρυα.

Τα πειράματα αυτά είναι νόμιμα στην Κίνα. Είναι επίσης νόμιμα στις ΗΠΑ, αρκεί να μην χρηματοδοτούνται με κρατικά κονδύλια.