Η μελατονίνη, μια ορμόνη που παίζει κρίσιμο ρόλο στη ρύθμιση των κύκλων ύπνου-εγρήγορσης και στην εκδήλωση του τζετ λαγκ, φαίνεται ότι εμφανίστηκε νωρίς στην πορεία της εξέλιξης: ακόμα και μικροοργανισμοί του πλαγκτού βασίζονται στη μελατονίνη για την ημερήσια μετανάστευσή τους από την επιφάνεια στα βαθιά -και μάλιστα παθαίνουν τζετ λαγκ όταν τα επίπεδα της ορμόνης απορρυθμιστούν τεχνητά.

Η ανακάλυψη

Ερευνητές του Ευρωπαϊκού Εργαστηρίου Μοριακής Βιολογίας (EMBL) στη Χαϊδελβέργη της Γερμανίας μελέτησαν τη συμπεριφορά του δακτυλιοσκώληκα Platynereis dumerilii. Οι μικροσκοπικές προνύμφες του σκουληκιού, μέλη του ζωοπλαγκτού, ανεβαίνουν στα ρηχά για να τραφούν στη διάρκεια της νύχτας, ενώ τη μέρα καταδύονται βαθύτερα για να προστατευτούν από την ηλιακή υπεριώδη ακτινοβολία.

«Διαπιστώσαμε ότι μια ομάδα κυττάρων στον εγκέφαλο αυτών των προνυμφών, τα οποία αντιλαμβάνονται το φως, λειτουργούν επιπλέον ως βιολογικό ρολόι και παράγουν μελατονίνη το βράδυ» αναφέρει o Ντέτλεβ Άρεντ, επικεφαλής της μελέτης στην επιθεώρηση «Cell».

Πειράματα στο εργαστήριο έδειξε ότι η έκθεση των προνυμφών σε μελατονίνη στη διάρκεια της ημέρας αντέστρεψε τις συνήθειές τους, τις έκανε δηλαδή να μεταναστεύουν προς τα ρηχά όταν υπήρχε φως. Τα αποτελέσματα της μελέτης υποδεικνύουν ότι τα κύτταρα που ελέγχουν το ανθρώπινο βιολογικό ρολόι δεν αποκλείεται να πρωτοεμφανίστηκαν στους ωκεανούς πριν από εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια.