Μια νέα μέθοδο επαναπρογραμματισμού ενηλίκων βλαστικών κυττάρων ώστε να επανέρχονται στην αρχέγονη κατάστασή τους παρουσίασαν αμερικανοί επιστήμονες, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό έντυπο Stem Cell Reports.
«Εκτόξευση» του αριθμού των βλαστοκυττάρων
Ερευνητές από το Ιατρικό Κέντρο Langone του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, με επικεφαλής τον επίκουρο καθηγητή Κυτταρικής Βιολογίας Ματίας Στάντφελντ, για πρώτη φορά, συνδύασαν τρεις χημικές ουσίες, μεταξύ των οποίων τη βιταμίνη C, και κατάφεραν να αυξήσουν πάνω από 20 φορές τον αριθμό των βλαστικών κυττάρων.
Σήμερα για τον επαναπρογραμματισμό των ενηλίκων κυττάρων προκειμένου να επανέλθουν στην αρχική πολυδύναμη κατάστασή τους, δηλαδή να γίνουν βλαστοκύτταρα, εφαρμόζεται η τεχνική του ιάπωνα ερευνητή Σίνγια Γιαμανάκα την οποία ανέπτυξε το 2006 (τιμήθηκε μάλιστα το 2012 με το Νομπέλ Ιατρικής γι’ αυτήν). Η τεχνική του βασίζεται στη δράση τεσσάρων γονιδίων, τα οποία εισάγονται στα ενήλικα κύτταρα- στόχους και τα «ωθούν» να επιστρέψουν στην αρχική ανώριμη (εμβρυϊκή) κατάστασή τους.
Το πρόβλημα με την τεχνική αυτή, είναι ότι καθίσταται δύσκολη η απόκτηση επαναπρογραμματισμένων βλαστικών κυττάρων σε επαρκείς αριθμούς, έτσι ώστε να είναι εφικτή η χρήση τους για την αντικατάσταση ενός ιστού που παρουσιάζει βλάβη. Μέχρι τώρα η μετατροπή των περισσότερων κυττάρων σε σταθερά βλαστικά κύτταρα δεν ξεπερνά το 1% και η όλη διαδικασία μπορεί να απαιτήσει εβδομάδες.
Σε αναζήτηση αποτελεσματικότερων μεθόδων
Γι’ αυτό διάφορες επιστημονικές ομάδες αναζητούν εδώ και χρόνια μια καλύτερη τεχνική επαναπρογραμματισμού. Σε μερικές περιπτώσεις έχουν όντως σημειωθεί πρόοδοι, όμως υπάρχουν φόβοι ότι οι διαδικασίες οδηγούν σε μεταλλάξεις των κυττάρων και πιθανώς σε καρκινογένεση.
Η νέα μη επεμβατική μέθοδος που παρουσίασαν οι αμερικανοί ερευνητές δεν αφορά χρήση γονιδίων αλλά χημικών ουσιών που επιφέρουν αλλαγές στα ένζυμα του κυττάρου – στόχου. Η βελτιωμένη τεχνική πέτυχε στο εργαστήριο εντυπωσιακά ποσοστά αποδοτικότητας, της τάξης του 80% έως 100%, στη μετατροπή ενηλίκων κυττάρων σε βλαστικά και μάλιστα σε λιγότερο από μία εβδομάδα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στην επιστημονική ομάδα συμμετείχε και ο Αριστοτέλης Τσιρίγος, αναπληρωτής καθηγητής Παθολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, απόφοιτος της Σχολής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (1998), ο οποίος ειδικεύτηκε στις εφαρμογές της Πληροφορικής στη Βιολογία.
