Πιθανότατα τα πιο νωθρά θηλαστικά στον πλανήτη, οι βραδύποδες μοιάζουν να περνούν όλη τη ζωή τους σε αργή κίνηση. Μια φορά την εβδομάδα, όμως, κάνουν το μεγάλο κόπο να κατέβουν από τα δέντρα για να κάνουν κακά τους -μια συνήθεια που παραμένει ανεξήγητη εδώ και καιρό. Νέα μελέτη προτείνει τώρα τη θεωρία ότι το παράξενο τελετουργικό της τουαλέτας βοηθά συμβιωτικούς οργανισμούς, οι οποίοι προσφέρουν στον βραδύποδα λίγες επιπλέον θερμίδες.

Το παράξενο ζώο

Η τελευταία έρευνα, η οποία δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Proceedings of the Royal Society B», αφορά τον τριδάκτυλο βραδύποδα Bradypus variegatus, ένα από τα έξι είδη βραδύποδα που ζουν στην Κεντρική και Νότιο Αμερική.

Όλοι οι βραδύποδες περνούν το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους στα δέντρα μασουλώντας φύλλα, τα οποία περιέχουν ελάχιστα θρεπτικά συστατικά και δεν επιτρέπουν μια δραστήρια ζωή. Τα ελαφρώς αστεία ζώα -τα οποία δεν έχουν καμία σχέση με τους πιθήκους- χρειάζονται μια εβδομάδα για να χωνέψουν κάθε γεύμα και ο μεταβολικός ρυθμός τους είναι χαμηλότερος από ό,τι σε οποιοδήποτε άλλο θηλαστικό.

Η κάθοδος στο έδαφος μια φορά την εβδομάδα είναι μια συνήθεια που δύσκολα εξηγείται, καθώς καταναλώνει πολύτιμη ενέργεια και επιπλέον αφήνει τον βραδύποδα εκτεθειμένο σε κινδύνους.

Η συμβιωτική… υποχρέωση

Όπως αναφέρει η βρετανική εφημερίδα The Guardian, οι ερευνητές του Πανεπιστημίου του Ουισκόνσιν στο Μάντισον ενδιαφέρθηκαν για το μυστήριο της τουαλέτας του βραδύποδα όταν είδαν στο YouTube ένα απόσπασμα ντοκιμαντέρ του φυσιολάτρη Ντέιβιντ Ατένμπορο, το οποίο αναφερόταν στο παράξενο καμουφλάζ του Bradypus variegatus.

H γούνα του ζώου έχει μια παράξενη πράσινη χροιά, η οποία οφείλεται σε μικροσκοπικά φύκη που αναπτύσσονται πάνω στις τρίχες. Η νέα μελέτη δείχνει όμως ότι τα φύκη δεν χρησιμεύουν μόνο ως καμουφλάζ αλλά και ως τροφή, αφού ίχνη από τα φύκη βρέθηκαν στον προστόμαχο των βραδυπόδων που εξετάστηκαν στην Κόστα Ρίκα.

Επιπλέον, η γούνα του Bradypus variegatus περιέχει περισσότερο ανόργανο άζωτο και φώσφορο από ό,τι η γούνα άλλων ειδών βραδύποδα, καθώς και πολύ περισσότερους σκόρους, έντομα που ζουν μόνιμα στο οικοσύστημα της γούνας. Τα αποτελέσματα των μετρήσεων οδήγησαν στη νέα θεωρία: όταν ο βραδύπους κατεβαίνει από τα δέντρα για την ανάγκη του, οι σκόροι ξεμυτίζουν από τη γούνα του και γεννούν τα αβγά τους μέσα στα κόπρανα.

Το κέρδος

Οι μύγες που εκκολάπτονται από τα αβγά πετούν προς τα δέντρα και εγκαθίστανται στη γούνα του ζώου, μεταφέροντας μαζί τους τα θρεπτικά συστατικά που απορρόφησαν από την κοπριά. Τα περιττώματα των σκόρων και τα νεκρά έντομα ουσιαστικά λιπαίνουν τη γούνα του βραδύποδα, ενθαρρύνοντας έτσι την ανάπτυξη φυκών. Ο βραδύπους βγαίνει έτσι κερδισμένος, αφού χρησιμοποιεί τα φύκη για καμουφλάζ και επιπλέον τα καταναλώνει ως τροφή, πλούσια σε λιπαρά οξέα.

Η συμβιωτική σχέση του ζώου με τους σκόρους και τα φύκη, επισημαίνουν οι ερευνητές, ίσως εξηγεί γιατί είναι δύσκολο να κρατήσει κανείς καλοταϊσμένους τους βραδύποδες που ζουν στο αποστειρωμένο περιβάλλον των ζωολογικών κήπων.