Δύο «γονίδια της αιώνιας νεότητας» εντοπίστηκαν από διαφορετικές ερευνητικές ομάδες. Επί μακρόν παρέμενε μυστήριο στους ειδικούς το γιατί οι νεαροί οργανισμοί αναρρώνουν ταχύτερα από τους ενήλικους σε περίπτωση τραυματισμού. Η ανακάλυψη των δύο γονιδίων που εμπλέκονται στην αναγέννηση ιστών φαίνεται να ρίχνει φως σε αυτό το μυστήριο.
Προς φάρμακα για την επούλωση τραυμάτων
Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι τα ευρήματα θα βοηθήσουν στην ανάπτυξη νέων φαρμάκων και θεραπειών για την ταχύτερη επούλωση τραυμάτων ενώ παράλληλα θα ρίξουν φως και στην ίδια τη διαδικασία της γήρανσης οδηγώντας τελικώς στην «πηγή της νεότητας».
Τα δύο γονίδια που εντόπισαν οι ερευνητές δύο διαφορετικών αμερικανικών πανεπιστημίων φάνηκε να επιταχύνουν τη διαδικασία αναγέννησης ιστών σε ποντίκια στο εργαστήριο. Αμφότερα εντοπίζονται και στο ανθρώπινο γονιδίωμα και, όπως είδαν οι ειδικοί, ήταν πιο ενεργά στα νεαρά ποντίκια σε σύγκριση με τα μεγαλύτερα σε ηλικία.
Υπερδραστήρια στην εμβρυϊκή ανάπτυξη
Πιστεύεται ότι τα Lin28a και ΙΜΡ1, περί ων ο λόγος, είναι υπερδραστήρια κατά την εμβρυϊκή ανάπτυξη και σταδιακώς η δραστηριότητά τους «σβήνει» καθώς το ζώο γερνά – αυτό ίσως εξηγεί το γιατί οι πληγές επουλώνονται με πιο αργούς ρυθμούς στα ηλικιωμένα άτομα.
Μια από τις δύο ερευνητικές ομάδες με επικεφαλής τον Τζορτζ Ντάλεϊ από το Νοσοκομείο Παίδων της Βοστώνης και την Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ ενεργοποίησε το γονίδιο Lin28a σε ενήλικα ποντίκια. Στη συνέχεια οι ειδικοί ξύρισαν το τρίχωμα των ζώων στην περιοχή της πλάτης τους και είδαν ότι αυτό μεγάλωσε ταχύτερα σε σύγκριση με ποντίκια στα οποία δεν είχε ενεργοποιηθεί το γονίδιο.
«Μπορεί να μοιάζει με σενάριο επιστημονικής φαντασίας, ωστόσο το Lin28a μπορεί να αποτελέσει μέρος ενός ‘κοκτέιλ’ επούλωσης το οποίο θα χαρίζει στους ενηλίκους αναγέννηση ιστών αντίστοιχη με αυτή που βλέπουμε στα νεαρά ζώα» τόνισε ο δρ Ντάλεϊ η μελέτη του οποίου δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Cell».
Καλύτερη επούλωση μετά από επέμβαση
Σε ό,τι αφορά την επίδραση που θα μπορούσαν να έχουν αυτά τα ευρήματα για τον άνθρωπο ο δρ Ντάλεϊ σημείωσε ότι «πιθανότατα το Lin28a ή φάρμακα που θα μιμούνται τη μεταβολική δράση του γονιδίου, θα επιταχύνουν κάποια ημέρα και στους ανθρώπους τη διαδικασία επούλωσης τραυμάτων και ‘επιδιόρθωσης’ των κατεστραμμένων ιστών τους. Όλα αυτά μπορεί μελλοντικά να μεταφραστούν σε καλύτερη επούλωση των πληγών μετά από χειρουργική επέμβαση ή τραυματισμό».
Η μελέτη αποκάλυψε ότι το γονίδιο Lin28a είναι υπεύθυνο για μια πρωτεΐνη η οποία προσδένεται σε μόρια-«κλειδιά» RNA τα οποία εμπλέκονται στον μεταβολισμό της ενέργειας μέσα στα μιτοχόνδρια, τα «εργοστάσια παραγωγής ενέργειας» των κυττάρων. Το αποτέλεσμα είναι ότι όταν το γονίδιο είναι ενεργό, τα κύτταρα μπορούν ευκολότερα να αποκαθιστούν τις βλάβες τους.
Η αναγέννηση ιστών είναι άκρως σημαντική κατά την εμβρυϊκή ανάπτυξη. Η σταδιακή μείωση αυτής της διαδικασίας αποτελεί ένα από τα «ορόσημα» της γήρανσης, έτσι το γεγονός ότι φαίνεται πως βρέθηκε ένας βασικός μηχανισμός που κρύβεται πίσω της πιστεύεται ότι θα οδηγήσει σε αντιγηραντικές θεραπείες.
«Μείναμε έκπληκτοι όταν είδαμε πως μια λειτουργία που πιστεύαμε ότι αφορά μόνο το πώς θα συντηρηθεί το ‘σπίτι’ των κυττάρων ήταν τελικώς τόσο σημαντική για την αποκατάσταση ιστών» ανέφερε ο κύριος συγγραφέας της νέας μελέτης στο «Cell» Σιχ-Τσανγκ Ενγκ από την Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ και προσέθεσε: «Ένα από τα πειράματά μας έδειξε ότι παρακάμπτοντας το Lin28a και ενεργοποιώντας απευθείας τον μεταβολισμό των μιτοχονδρίων με ένα μικρό μόριο πετύχαμε και πάλι την επιτάχυνση της επούλωσης πληγών, γεγονός που μαρτυρεί ότι ίσως είναι πιθανό να χρησιμοποιήσουμε φάρμακα για την προαγωγή της αναγέννησης των ιστών στον άνθρωπο».
Το δεύτερο γονίδιο-«κλειδί»
Το ΙΜΡ1, το δεύτερο γονίδιο της… νεότητας που εντοπίστηκε από ειδικούς του Πανεπιστημίου του Τέξας στο Ντάλας, παράγει επίσης μια πρωτεΐνη η οποία προσδένεται στα μόρια RNA, αλλά προάγει την παραγωγή βλαστικών κυττάρων που παίζουν κεντρικό ρόλο κατά την εμβρυϊκή ανάπτυξη αλλά και κατά την αναγέννηση ιστών αργότερα στη ζωή, όπως εξήγησε ο επικεφαλής της μελέτης που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο «eLIFE» δρ Χάο Ζου. Ο δρ Ζου προσέθεσε πως το νέο εύρημα μαρτυρεί πως μπορεί να γίνει παρέμβαση στον μεταβολισμό των κυττάρων ώστε να επιτυγχάνεται η ταχύτερη αποκατάσταση ιστών ενώ φάρμακα που στοχεύουν τον μεταβολισμό θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την προαγωγή της αναγέννησης ιστών.
