Μια πιθανή νέα θεραπεία για τον HIV φαίνεται να έχει «μεγάλη, χωρίς προηγούμενο» επίδραση ενάντια στον ιό του AIDS, σύμφωνα με πειράματα σε πιθήκους τα αποτελέσματα των οποίων δημοσιεύονται στην επιθεώρηση «Nature».

«Εξολόθρευση» του ιού μέσα σε λίγες ημέρες

Ισχυρά αντισώματα κατάφεραν να εξαφανίσουν ένα υβρίδιο του ανθρώπινου HIV αλλά και του αντίστοιχου ιού που προκαλεί ανοσολογική ανεπάρκεια στους πιθήκους (SIV) από την κυκλοφορία του αίματος πιθήκων μέσα σε λίγες ημέρες.

Δύο διαφορετικές ερευνητικές ομάδες από την Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ και το Εθνικό Ινστιτούτο Αλλεργιών και Μολυσματικών Νόσων των ΗΠΑ που διεξήγαγαν τα πειράματα σημειώνουν ότι τα νέα ευρήματα μπορούν να φέρουν «επανάσταση» σε ό,τι αφορά την αναζήτηση μιας θεραπείας για τον HIV.

Το ανοσοποιητικό σύστημα παράγει αντισώματα τα οποία στοχεύουν αποκλειστικώς τον HIV προκειμένου να τον εξολοθρεύσει, ωστόσο ο ιός καταφέρνει να το «ξεγελά» εμφανίζοντας μεταλλάξεις. Ωστόσο έχουν ανακαλυφθεί κάποια αντισώματα τα οποία στοχεύουν τα «σταθερά» τμήματα του ιού – εκείνα δηλαδή που δεν μπορεί να αλλάξει καθώς είναι ζωτικής σημασίας για τη λειτουργία του.

Πρώτη δοκιμή των αντισωμάτων σε ζώα

Τώρα οι δύο ερευνητικές ομάδες δοκίμασαν για πρώτη φορά σε πειράματα σε ζώα αυτά τα αντισώματα. Χρησιμοποίησαν πιθήκους ρέζους μακάκους που είχαν μολυνθεί με τον ιό της επίκτητης ανοσολογικής ανεπάρκειας πιθήκων αλλά και ανθρώπων (SHIV) – πρόκειται για ένα μείγμα του ανθρώπινου ιού και αυτού που προσβάλλει τους πιθήκους.

Σύμφωνα με τα ευρήματα της ομάδας από το Χάρβαρντ, μια ένεση των αντισωμάτων οδήγησε σε σταδιακή μείωση των επιπέδων SHIV στην κυκλοφορία του αίματος των πειραματοζώων – έως ότου τα επίπεδα του ιού έγιναν μη ανιχνεύσιμα μετά από τρεις ως επτά ημέρες. Η επίδραση διήρκεσε από έναν ως τρεις μήνες, ωστόσο σε τρεις πιθήκους δεν ξαναεμφανίστηκαν ανιχνεύσιμα επίπεδα του ιού στο αίμα κατά τη διάρκεια της μελέτης που διήρκεσε συνολικά 250 ημέρες.

Επίδραση χωρίς προηγούμενο

Ο επικεφαλής της ομάδας από το Χάρβαρντ καθηγητής Νταν Μπάρουτς ανέφερε στο BBC ότι «η επίδραση αυτών των ισχυρών αντισωμάτων ήταν πολύ βαθιά και χωρίς προηγούμενο. Πιθανότατα είναι το μεγαλύτερο θεραπευτικό αποτέλεσμα που έχει υπάρξει ως σήμερα». Ο καθηγητής έσπευσε πάντως να προσθέσει ότι «δεν πρέπει σε αυτή τη φάση να υπερβάλλουμε, έχοντας υπόψη ότι η μελέτη διεξήχθη σε ζώα και όχι σε ανθρώπους».

Είναι επίσης σημαντικό να αναφερθεί ότι τα αντισώματα που χρησιμοποίησαν οι ερευνητές ήταν σε θέση να επιτεθούν στον ιό σε ορισμένους ιστούς. Τα υπάρχοντα φάρμακα επιτίθενται στον ιό στην κυκλοφορία του αίματος, ωστόσο αυτός μπορεί να «κρυφτεί» σε άλλα σημεία του σώματος.

Σημειώνεται ότι παρόμοια αποτελέσματα εξήχθησαν και από την ομάδα του Εθνικού Ινστιτούτου Αλλεργιών και Μολυσματικών Νόσων των ΗΠΑ.

Προς δοκιμές σε ανθρώπους

Τα αντισώματα που χρησιμοποιήθηκαν στις μελέτες αυτές αναμένεται να δοκιμαστούν και στο πλαίσιο κλινικών δοκιμών σε ανθρώπους. Σε περίπτωση που οι δοκιμές στεφθούν με επιτυχία θα μπορούν να χρησιμοποιούνται παράλληλα με τα αντιρετροϊκά φάρμακα τα οποία αποτελούν τη συμβατική θεραπεία για τα άτομα με HIV.

Ισως μελλοντικά είναι πιθανό να αναπτυχθεί και ένα εμβόλιο που θα «εκπαιδεύει» το ανοσοποιητικό σύστημα ώστε να παράγει τα συγκεκριμένα αντισώματα.