Έπειτα από χιλιετίες συνεχούς πολέμου, τα ποντίκια έχουν εξελιχθεί να μυρίζουν τις γάτες από μακριά και να λαμβάνουν τα μέτρα τους. Και η συμπεριφορά αυτή εξαρτάται απόλυτα από ένα γονίδιο του οσφρητικού συστήματος, αποκαλύπτουν τα τελευταία πειράματα. Το γονίδιο κωδικοποιεί την παραγωγή ενός οσφρητικού υποδοχέα χάρη στον οποίο τα ποντίκια μυρίζουν ακόμα και απειροελάχιστα ίχνη μιας ουσίας που υπάρχει στα ούρα των αιλουροειδών, αναφέρουν στο περιοδικό Nature ερευνητές του Πανεπιστημίου Northwestern στις ΗΠΑ.

Η μύτη

Η μύτη των ποντικών, όπως και των ανθρώπων, είναι εξαιρετικά ευαίσθητη στις αμίνες, ουσίες που παράγονται κατά την αποσύνθεση οργανικών υλικών και μυρίζουν ψαρίλα.

Τα ποντίκια όμως φαίνεται ότι είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα σε μια συγκεκριμένη αμίνη, την φαινυλαιθυλαμίνη (PEA), η οποία υπάρχει σε σχετικά υψηλές συγκεντρώσεις στα ούρα της γάτας και άλλων αρπακτικών.

Η ανακάλυψη ότι ένας οσφρητικός υποδοχέας της φαινυλαιθυλαμίνης καθορίζει τη συμπεριφορά των τρωκτικών απέναντι στις γάτες εξέπληξε τους ερευνητές, δεδομένου ότι η μύτη των ποντικών διαθέτει πάνω από 1.000 διαφορετικούς υποδοχείς, συγκριτικά με τους 380 της ανθρώπινης μύτης.

«Στο ερευνητικό μας πεδίο ήταν διαδεδομένη η αντίληψη ότι η αφαίρεση του γονιδίου ενός και μόνο οσφρητικού υποδοχέα δεν θα είχε σημαντικές συνέπειες στην αντίληψη των οσμών» σχολιάζει ο Τόμας Μπότσα, επικεφαλής της μελέτης. Η ομάδα του Μπότσα υπέβαλε σε δοκιμή αυτή την υπόθεση δημιουργώντας γενετικά τροποποιημένα ποντίκια στα οποία είχε αποσιωπηθεί το γονίδιο του οσφρητικού υποδοχέα της φαινυλαιθυλαμίνης, με την ονομασία TAAR4.

Εργαστηριακά πειράματα έδειξαν ότι τα πειραματόζωα δεν αντιδρούσαν στη μυρωδιά των ούρων της γάτας. Και αυτό σημαίνει ότι ένα μεμονωμένο γονίδιο του οσφρητικού συστήματος εμπλέκεται στην ενστικτώδη συμπεριφορά αποφυγής με την οποία αντιδρούν τα ποντίκια στην οσμή αρπακτικών. Όπως σχολιάζει ο Δρ Μπότσα, «ελπίζουμε ότι η έρευνα αυτή θα αποκαλύψει συγκεκριμένα κυκλώματα του εγκεφάλου στα οποία βασίζονται ενστικτώδεις συμπεριφορές των θηλαστικών».