Αγόρια που χάνουν τη γονιμότητά τους εξαιτίας χημειοθεραπειών στις οποίες υποβάλλονται για την αντιμετώπιση κάποιου παιδικού καρκίνου ίσως θα μπορούν μελλοντικά να παράγουν ξανά υγιή σπερματοζωάρια με χρήση αποθηκευμένων βλαστικών κυττάρων τους. Αυτό δείχνει μια νέα μελέτη που διεξήχθη σε πιθήκους και η οποία δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Cell Stem Cell», δίνοντας ελπίδα σε πολλούς άνδρες που ξεπέρασαν τον καρκίνο σε παιδική ηλικία ότι θα βιώσουν την πατρότητα.

Εξαγωγή σπερματογόνων κυττάρων

Η χημειοθεραπεία και η ακτινοθεραπεία «εξολοθρεύουν» τα καρκινικά κύτταρα, ωστόσο «θύματά» τους πέφτουν και υγιή κύτταρα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που παράγουν σπερματοζωάρια. Στο πλαίσιο της νέας μελέτης ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ και το Ερευνητικό Ινστιτούτο Magee-Womens στις ΗΠΑ εξήγαγαν βλαστικά κύτταρα που παράγουν σπερματοζωάρια πριν από την υποβολή πιθήκων σε θεραπεία για τον καρκίνο και μετά το πέρας της θεραπείας τα επανεισήγαγαν στα πειραματόζωα.

Όπως προέκυψε, από τη διαδικασία παρήχθησαν σπερματοζωάρια ικανά να γονιμοποιήσουν ωάρια, γεγονός που θεωρείται «ορόσημο» στην έρευνα του συγκεκριμένου πεδίου.

Σήμερα οι άνδρες που διαγιγνώσκονται με καρκίνο και πρέπει να υποβληθούν σε θεραπεία η οποία θα επηρεάσει τη γονιμότητά τους έχουν την επιλογή να καταψύξουν τα σπερματοζωάριά τους πριν την έναρξη της θεραπείας. Αυτή την επιλογή δεν την έχουν τα μικρά αγόρια τα οποία δεν έχουν περάσει την εφηβεία. Διαθέτουν ωστόσο σπερματογόνα βλαστικά κύτταρα τα οποία δίνουν «γέννηση» σε σπερματοζωάρια κατά τα εφηβικά χρόνια.

Εχοντας αυτό υπόψη τους οι αμερικανοί ερευνητές έλαβαν δείγμα βλαστικών κυττάρων από μακάκους πιθήκους το οποίο και κατέψυξαν. Τα πειραματόζωα υποβλήθηκαν στη συνέχεια σε χημειοθεραπεία.

Επιτυχής παραγωγή σπερματοζωαρίων

Όταν η θεραπεία ολοκληρώθηκε οι ειδικοί εμφύτευσαν ξανά τα βλαστικά κύτταρα στον οργανισμό των ζώων. Όπως φάνηκε, εννέα από τα 12 ενήλικα αρσενικά καθώς και τρία από τα πέντε αρσενικά ζώα που βρίσκονταν σε προεφηβική ηλικία μπόρεσαν να παραγάγουν και πάλι σπερματοζωάρια.

Ξεχωριστά πειράματα έδειξαν ότι τα σπερματοζωάρια που προέκυψαν από τη διαδικασία ήταν σε θέση να γονιμοποιήσουν ωάρια.

Ο δρ Κάιλ Οργουιγκ από το Τμήμα Μαιευτικής, Γυναικολογίας και Αναπαραγωγικής Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Πίτσμπουργκ ανέφερε ότι «η νέα μελέτη αποδεικνύει πως τα σπερματογόνα βλαστικά κύτταρα των ανώτερων θηλαστικών μπορούν να καταψυχθούν και να αποψυχθούν χωρίς να χάσουν τις ιδιότητές τους και ότι στη συνέχεια μπορούν να μεταμοσχευθούν και να παραγάγουν λειτουργικά σπερματοζωάρια, ικανά να γονιμοποιήσουν ωάρια και να οδηγήσουν σε δημιουργία εμβρύων πρώιμου σταδίου».

Μακρός δρόμος ως την εφαρμογή στον άνθρωπο

Ο ειδικός προσέθεσε ότι υπάρχουν ακόμη πολλά ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν από τους επιστήμονες προτού η μέθοδος εφαρμοστεί στον άνθρωπο. «Για παράδειγμα ένα ερώτημα είναι εάν θα πρέπει να γίνεται επανεισαγωγή των βλαστικών κυττάρων στον οργανισμό αμέσως μετά το τέλος της θεραπείας ή εάν θα πρέπει να περιμένουμε έως ότου ο ασθενής θεωρείται ότι έχει απαλλαχθεί πλήρως από τη νόσο του ή ακόμη και ως τη στιγμή που επιθυμεί να γίνει πατέρας. Ένα δεύτερο σημαντικό ερώτημα αφορά το πώς θα εκμηδενίσουμε τον κίνδυνο υποτροπής του καρκίνου εάν επανεισαγάγουμε στον οργανισμό κύτταρα που δεν έχουν υποστεί ειδική επεξεργασία μεταξύ των οποίων πιθανώς να περιλαμβάνονται και καρκινικά». Ο δρ Οργουιγκ κατέληξε τονίζοντας πως παρότι υπάρχουν σοβαρά ζητήματα που πρέπει να λυθούν, η μελέτη δείχνει ότι η διαδικασία είναι εφικτή.