Ένα βήμα πιο κοντά στην ανάπτυξη ενός υπερ-εμβολίου το οποίο θα προστατεύει τον οργανισμό από όλα τα στελέχη του ιού της γρίπης, βρέθηκαν βρετανοί ερευνητές στοχεύοντας μόρια που είναι κοινά μεταξύ των διαφορετικών στελεχών.

Οι ειδικοί του Πανεπιστημίου του Σαουθάμπτον και του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης εντόπισαν τα συγκεκριμένα μόρια μετά από μελέτη σε 41 υγιείς εθελοντές τους οποίους μόλυναν με διαφορετικά στελέχη γρίπης.

Στόχος συγκεκριμένα πεπτίδια

Όπως αναφέρουν οι ερευνητές στη δικτυακή έκδοση της επιθεώρησης «Νature Medicine», ανακάλυψαν ότι το ανοσοποιητικό σύστημα των εθελοντών στόχευε μια συγκεκριμένη ομάδα πεπτιδίων (δομικοί λίθοι των πρωτεϊνών) τα οποία βρίσκονταν στην εσωτερική δομή του ιού της γρίπης. Με βάση αυτό το εύρημα οι ειδικοί εκτιμούν πως αν καταφέρουν να καθοδηγήσουν και να ελέγξουν το ανοσοποιητικό σύστημα ώστε να αποκρίνεται στα συγκεκριμένα πεπτίδια θα μπορέσουν να δημιουργήσουν ένα εμβόλιο για πολλά στελέχη του ιού της γρίπης.

Τα υπάρχοντα εμβόλια για τη γρίπη προκαλούν την παραγωγή αντισωμάτων ενάντια σε μόρια του ιού της γρίπης τα οποία βρίσκονται στην επιφάνειά του και μεταλλάσσονται ταχέως. Το αποτέλεσμα είναι ότι ο ιός βρίσκεται πάντα ένα βήμα μπροστά από το ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα και οι επιστήμονες… τρέχουν σε κάθε νέα περίοδο γρίπης να δημιουργήσουν καινούργια προσαρμοσμένα εμβόλια εναντίον του.

Απόκριση των Τ-κυττάρων

Ωστόσο τα πεπτίδια που βρίσκονται στο εσωτερικό του ιού μεταλλάσσονται με πολύ αργούς ρυθμούς και δεν εμφανίζουν διαφορές μεταξύ των στελεχών του. Παράλληλα προκαλούν την απόκριση των Τ- κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος αντί για την παραγωγή αντισωμάτων.

Ένα εμβόλιο βασισμένο στα Τ-κύτταρα το οποίο θα στοχεύει τα πεπτίδια του ιού της γρίπης έχει τη δυναμική να προσφέρει μακροπρόθεσμη ανοσία ενάντια σε όλα τα σημαντικά στελέχη γρίπης, συμπεριλαμβανομένων της εποχικής, της γρίπης των πτηνών αλλά και της νέας γρίπης, σύμφωνα με τους ερευνητές.

Όπως ανέφερε ο ένας εκ των δύο κύριων συγγραφέων της μελέτης δρ Τομ Γουίλκινσον από το Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον «η γρίπη είναι ένας ιός με παγκόσμια επίδραση στον πληθυσμό και η απειλή νέων πανδημιών είναι πραγματική. Τα περισσότερα εμβόλια για τη γρίπη προστατεύουν μόνο από τα γνωστά στελέχη του ιού προκαλώντας την παραγωγή αντισωμάτων στο αίμα». Ο ερευνητής τόνισε ωστόσο ότι ο ιός της γρίπης έχει την ικανότητα να μεταλλάσσεται ταχέως και έτσι εμφανίζονται νέα στελέχη τα οποία εξαπλώνονται με γρήγορους ρυθμούς στον πλανήτη ξεφεύγοντας από το ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα.

Προστασία από όλα τα στελέχη γρίπης

«Ανακαλύψαμε τώρα ότι τα Τ-κύτταρα του οργανισμού τα οποία αναγνωρίζουν τον ιό της γρίπης παίζουν σημαντικό ρόλο στη διαδικασία της ανοσοποίησης. Εάν καταφέρουμε να ελέγξουμε τη διαδικασία αυτή πιστεύουμε ότι θα επιτύχουμε να προστατεύσουμε τους ανθρώπους από τα περισσότερα ή ακόμη και από όλα τα στελέχη εποχικής και πανδημικής γρίπης» είπε ο δρ Γουίλκινσον και προσέθεσε ότι μέσω της νέας ανακάλυψης ελπίζεται ότι θα αναπτυχθούν εμβόλια ενάντια στην επόμενη πανδημία γρίπης. Παραδέχθηκε πάντως ότι υπάρχει ακόμη μακρός δρόμος προτού τα νέα αποτελέσματα μεταφραστούν σε απτές θεραπευτικές προσεγγίσεις.

Ο έτερος κύριος συγγραφέας της μελέτης καθηγητής σερ Αντριου ΜακΜάικλ, διευθυντής του Ινστιτούτου Μοριακής Ιατρικής Weatherall του Ιατρικού Ερευνητικού Συμβουλίου στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης εξήγησε ότι «τα υπάρχοντα εμβόλια για τη γρίπη είναι πολύ αποτελεσματικά στην παραγωγή αντισωμάτων, αλλά δεν είναι τόσο καλά στην πρόκληση ανοσίας που έχει διάρκεια και η οποία βασίζεται στα Τ-κύτταρα».

Ο καθηγητής έθεσε το εξής ερώτημα: «Εάν είχαμε τώρα να αντιμετωπίσουμε μια πανδημία που θα οφειλόταν σε έναν πολύ πιο ‘επιθετικό’ ιό από αυτόν της νέας γρίπης που αντιμετωπίσαμε πρόσφατα, τι θα κάναμε στο διάστημα των έξι μηνών που απαιτείται για την ανάπτυξη ενός αποτελεσματικού εμβολίου; Η νέα μελέτη δείχνει ότι εμβόλια που προκαλούν απόκριση των Τ-κυττάρων του ανοσοποιητικού μπορούν να αποτελέσουν μια καλή εναλλακτική, ωστόσο έχουμε πολλά ακόμη να κάνουμε προτού να είμαστε σίγουροι για την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια αυτής της προσέγγισης».