Τα μυρμήγκια μπορούν να «προγραμματιστούν» ώστε να γίνουν… υπερστρατιώτες, σύμφωνα με νέα μελέτη διεθνούς ερευνητικής ομάδας.

Η υπερ-κάστα

Ολες οι αποικίες μυρμηγκιών αποτελούνται από έντομα που ανήκουν σε διαφορετικές «κάστες», συμπεριλαμβανομένων των στρατιωτών και των εργατών. Οι ερευνητές επέτυχαν τώρα, όπως αναφέρουν με δημοσίευσή τους στην επιθεώρηση «Science», να παρέμβουν σε αναπτυσσόμενες προνύμφες μυρμηγκιών και να τις μετατρέψουν στο σύνολό τους σε μια σπάνια «κάστα» υπερστρατιωτών.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, το νέο επίτευγμα μαρτυρεί ότι με τους κατάλληλους χειρισμούς μπορούν να «ξεκλειδωθούν» πολλά κρυμμένα χαρακτηριστικά και άλλων ειδών.

Όπως ανέφερε ο επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας δρ Εχάμπ Αμπουχίφ από το Πανεπιστήμιο ΜακΓκιλ στο Μόντρεαλ του Καναδά η «γέννηση» των γιγάντιων σούπερ-στρατιωτών μυρμηγκιών επετεύχθη μετά από χορήγηση μιας συγκεκριμένης ορμόνης στις προνύμφες και σε πολύ συγκεκριμένη χρονική στιγμή κατά την ανάπτυξή τους.

Με «όπλο» το τεράστιο κεφάλι

Συγκεκριμένα οι ειδικοί μελέτησαν μυρμήγκια Pheidole – πρόκειται για μια μεγάλη οικογένεια η οποία αποτελείται από περισσότερα από 1.000 είδη. Από το σύνολο αυτών των ειδών μόλις οκτώ διαθέτουν «κάστα» υπερστρατιωτών, το καθήκον των οποίων είναι να προστατεύουν την αποικία μπλοκάροντας την είσοδο στους πιθανούς εισβολείς με «όπλο» το… τεράστιο κεφάλι τους.

Η ιδέα σχετικά με τον «προγραμματισμό» των αναπτυσσόμενων μυρμηγκιών ώστε να γίνουν γιγάντιοι στρατιώτες προέκυψε όταν ο δρ Αμπουχίφ παρατήρησε ότι ένα κοινό είδος μυρμηγκιού Pheidole, το οποίο υπό φυσιολογικές συνθήκες δεν έχει υπερστρατιώτες στην αποικία του, διέθετε κατά περίεργο τρόπο ορισμένα μέλη με ασυνήθιστα μεγάλο κεφάλι. «Συλλέγαμε μυρμήγκια στο Λογκ Άιλαντ της Νέας Υόρκης και παρατηρήσαμε ορισμένους στρατιώτες που ήταν… τερατώδεις» εξήγησε ο ερευνητής και προσέθεσε ότι αυτά τα «μεταλλαγμένα» μυρμήγκια έμοιαζαν καταπληκτικά με τους σπάνιους υπερστρατιώτες άλλων ειδών της ίδιας οικογενείας. Ετσι οι επιστήμονες βάλθηκαν να ανακαλύψουν τι οδήγησε ένα είδος που δεν διέθετε υπερστρατιώτες να αποκτήσει μια «κάστα» που έμοιαζε πολύ με αυτούς.

«Κλειδί» το στάδιο της ανάπτυξης

«Κατανοούμε πολλά σχετικά με το πώς οι διαφορετικές αυτές κάστες παράγονται κατά την ανάπτυξη των προνυμφών» είπε ο δρ Αμπουχίφ και εξήγησε ότι όταν μια βασίλισσα γεννά αβγά, το κάθε αβγό μπορεί να αναπτυχθεί σε μέλος μιας διαφορετικής κάστας αναλόγως του περιβάλλοντος στο οποίο βρίσκεται – το περιβάλλον αυτό προσδιορίζεται από τη θερμοκρασία και τη διατροφή που λαμβάνει η προνύμφη. Ωστόσο το «κλειδί» για να αποτελέσει η προνύμφη μέλος μιας συγκεκριμένης κάστας ελέγχεται σε μεγάλο βαθμό από ένα χημικό που υπάρχει εντός της και ονομάζεται νεανική ορμόνη (juvenile hormone). «Ετσι, εάν χορηγηθεί σε οποιοδήποτε είδος αυτή η μια και μοναδική ορμόνη στο κατάλληλο αναπτυξιακό στάδιο, είναι δυνατόν να παραχθούν υπερστρατιώτες» σημείωσε ο επικεφαλής της μελέτης και συμπλήρωσε: «Το γεγονός ότι μπορούμε να παραγάγουμε υπερστρατιώτες σε διαφορετικά είδη τα οποία δεν διαθέτουν φυσιολογικά τη συγκεκριμένη κάστα, σημαίνει ότι ένας κοινός πρόγονος όλων αυτών των ειδών διέθετε τους γιγάντιους στρατιώτες».

Σύμφωνα με τον επιστήμονα η νέα ανακάλυψη αναμένεται να έχει σημαντική επίδραση στον τρόπο με τον οποίον οι ειδικοί αντιμετωπίζουν και μελετούν την εξέλιξη των ειδών. Όπως είπε μάλιστα ο δρ Αμπουχίφ στο BBC Nature φαίνεται ότι υπάρχει μια «αγαστή συνεργασία», μια αλληλεπίδραση μεταξύ των αναπτυσσόμενων οργανισμών και του περιβάλλοντός τους. «Αυτή η δυναμική μένει ‘κλειδωμένη’ επί 35 εκατομμύρια έτη και αν καταφέρουμε να τη βρούμε μπορούμε να την ‘ξεκλειδώσουμε’».