Το σάλιο μας επιτελεί τελικώς πολύ περισσότερα από το να διασπά απλώς το γεύμα που μόλις φάγαμε. Μπορεί να αποτελέσει «εργαλείο» για την πρώιμη διάγνωση του καρκίνου του παγκρέατος, σύμφωνα με μια νέα μελέτη.
Η συγκεκριμένη μορφή καρκίνου είναι άκρως επιθετική και τα τελευταία χρόνια έχει – δυστυχώς– γίνει ιδιαιτέρως γνωστή εξαιτίας του ότι στοίχισε τη ζωή διάσημων προσώπων όπως ο ηθοποιός Πάτρικ Σουέιζι αλλά και ο διευθύνων σύμβουλος της Apple Στιβ Τζομπς που έχασε τη μάχη με τον καρκίνο του παγκρέατος πριν από περίπου μια εβδομάδα.
Βακτηριακοί δείκτες
Τώρα ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Λος Άντζελες ανακάλυψαν ότι ορισμένα βακτήρια του στόματος μπορούν να αποτελέσουν δείκτες για την πρώιμη διάγνωση του καρκίνου του παγκρέατος σώζοντας ζωές, όπως αναφέρουν στο επιστημονικό περιοδικό «Gut».
Η ερευνητική ομάδα με επικεφαλής τον Τζέιμς Φάρελ συνέκρινε τα βακτήρια του στόματος 10 υγιών ατόμων καθώς και 10 ασθενών με καρκίνο του παγκρέατος. Εντόπισε σημαντικές διαφορές στους βακτηριακούς πληθυσμούς του στόματος μεταξύ των δύο ομάδων.
Οι αλλαγές αυτές, σύμφωνα με τους ειδικούς, μπορούν να αποτελέσουν την πυξίδα για ανάπτυξη μιας νέας εξέτασης που θα οδηγεί σε έγκαιρη διάγνωση αυτής της άκρως επιθετικής μορφής καρκίνου. «Τα βακτήρια του στόματος μπορούν να αποτελέσουν σημάδι έγκαιρης ειδοποίησης» σημείωσε ο Μπρους Πάστερ από το Ινστιτούτο Φορσάιθ στο Κέιμπριτζ της Μασαχουσέτης ο οποίος συνεργάστηκε με τον δρα Φάρελ για την ταυτοποίηση των βακτηρίων στα δείγματα. «Εάν κάποιος πάσχει από μια νόσο όπως ο καρκίνος, οι αλλαγές δεν περιορίζονται μόνο στο πάγκρεας ή στο έντερό του. Επηρεάζεται ολόκληρο το κορμί του».
Αλλαγές στα επιθηλιακά κύτταρα
Στη συγκεκριμένη περίπτωση οι αλλαγές που κατεγράφησαν αφορούσαν τα επιθηλιακά κύτταρα που «ντύνουν» τις κοιλότητες του σώματος, συμπεριλαμβανομένου του στόματος. Τα κύτταρα αυτά περιέχουν υποδοχείς οι οποίοι «δέχονται» μόνο ορισμένα βακτήρια – σαν κλειδαριές που περιμένουν για το κατάλληλο κλειδί. Όταν εμφανιστεί ένα βακτήριο που διαθέτει το κατάλληλο «κλειδί» το οποίο ονομάζεται προσκολλητίνη, εκείνο προσδένεται στο αντίστοιχο επιθηλιακό κύτταρο. Τέτοιου είδους «καλά» βακτήρια δημιουργούν μια ασπίδα που μας προστατεύει από άλλα «κακά» βακτήρια τα οποία προκαλούν νόσους.
Τα επιθηλιακά κύτταρα των ασθενών με καρκίνο του παγκρέατος φαίνεται ότι αλλάζουν σχήμα, επιτρέποντας σε περισσότερα «κακά» βακτήρια να κατακλύσουν το στόμα. Από τα εκατοντάδες βακτήρια που ζουν εντός της στοματικής κοιλότητας δύο είδη που βρίσκονται σε αφθονία σε ένα υγιές στόμα – Neisseria elongata και Streptococcus mitis – εντοπίζονταν πολύ πιο σπάνια σε άτομα με καρκίνο του παγκρέατος σε σύγκριση με τα υγιή.
Προς ανάπτυξη διαγνωστικού εργαλείου
Ο δρ Φάρελ τονίζει ότι δεν μπορεί να γνωρίζει εάν η αλλαγή του βακτηριακού πληθυσμού που παρατηρείται στα άτομα με καρκίνο του παγκρέατος αποτελεί αιτία ή αποτέλεσμα της νόσου. Υπογραμμίζει ωστόσο ότι το εύρημα αποτελεί σημαντικό βήμα προς την ανάπτυξη ενός ταχέος, μη παρεμβατικού διαγνωστικού τεστ τόσο για τη συγκεκριμένη μορφή καρκίνου όσο και για άλλες νόσους. «Η πιθανότητα να μπορούμε να ελέγξουμε το σάλιο για ύπαρξη συγκεκριμένων βακτηρίων ώστε να προβλέψουμε τον καρκίνο αποτελεί μια άκρως ελκυστική πρόταση. Θα οδηγήσει σε πρώιμο εντοπισμό της νόσου σώζοντας ζωές».
Η ερευνητική ομάδα προσπαθεί τώρα να επιβεβαιώσει αυτά τα πρώτα ευρήματα σε μεγαλύτερο αριθμό εθελοντών με στόχο να αναπτύξει ένα τέτοιο εργαλείο. Παράλληλα οι ειδικοί του Ινστιτούτου Φορσάιθ σε συνεργασία με συναδέλφους τους στο Παιδιατρικό Νοσοκομείο της Βοστόνης διερευνούν τη δημιουργία αντίστοιχης εξέτασης για τη διάγνωση και άλλων ασθενειών όπως η νόσος του Crohn, για την οποία υπάρχουν επίσης στοιχεία σχετικά με το ότι αλλαγές στα βακτήρια του στόματος μπορούν να προβλέψουν την εμφάνισή της.
