Έναν απρόσμενο επιβάτη έχει το διαστημικό σκάφος Endeavour που, μετά από πολλές αναβολές, εκτοξεύθηκε επιτυχώς το απόγευμα της Δευτέρας μεταφέροντας προμήθειες και εξοπλισμό στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Μαζί με τους αστροναύτες ταξιδεύει και ένα καλαμάρι το οποίο θα μελετηθεί με στόχο να διαπιστωθεί το πώς επηρεάζονται τα βακτήρια στις διαστημικές συνθήκες.

Το νεογέννητο καλαμάρι του είδους Euprymna scolopes το οποίο θα βοηθήσει τους επιστήμονες να κατανοήσουν το πώς συμπεριφέρονται τα λεγόμενα «καλά» ή αβλαβή βακτήρια στην μικροβαρύτητα του διαστήματος. Προηγούμενες έρευνες έχουν δείξει ότι βλαβερά βακτήρια και μικροοργανισμοί μεγαλώνουν ταχύτερα και γίνονται ακόμη πιο επικίνδυνα στις διαστημικές συνθήκες.

Το 2006 είχε σταλεί στο διάστημα το βακτήριο της σαλμονέλας και όταν επέστρεψε η αποστολή το βακτήριο είχε γίνει τρεις φορές πιο ισχυρό και θανατηφόρο. Οι επιστήμονες θέλουν να δουν αν συμβαίνει κάτι ανάλογο και να εξετάσουν αν τα αβλαβή στις γήινες συνθήκες βακτήρια μετατρέπονται σε βλαβερά στο διάστημα.

Το καλαμάρι

Το Euprymna scolopes είναι ένα είδος που ζει στον Ατλαντικό Ωκεανό και έχει μια συμβιωτική σχέση με τα βακτήρια Vibrio fischeri. Τα βακτήρια αυτά δημιουργούν αποικίες στα συγκεκριμένα καλαμάρια λίγο μετά την γέννηση τους. Το καλαμάρι φιλοξενεί τα βακτήρια και αυτά σε αντάλλαγμα το βοηθούν να καμουφλάρεται.

Τα βακτήρια φεγγοβολούν με τρόπο τέτοιο ώστε η σκιά του καλαμαριού να μην γίνεται ορατή. Ανάλογη συμβιωτική σχέση έχουν και οι άνθρωποι με μικροοργανισμούς.

«Είναι η πρώτη φορά που θα παρατηρήσουμε τη συμπεριφορά των αβλαβών βακτηρίων στο Διάστημα» αναφέρει ο Τζέιμι Φόστερ, του Πανεπιστημίου της Φλόριντα που είναι επικεφαλής του πειράματος.

Οι διαστημικές συνθήκες και τα πειράματα

Τα βακτήρια δεν κάνουν τίποτα διαφορετικό στο Διάστημα, από αυτό που κάνουν συνέχεια όπου και να βρίσκονται: να προσαρμόζονται στο περιβάλλον. Όμως στη Γη οι μικροοργανισμοί βρίσκονται σε μια συνεχή πάλη με διαφόρους παράγοντες για να καταφέρουν να επιβιώσουν.

Εχει επίσης διαπιστωθεί ότι η μικροβαρύτητα του διαστήματος μπορεί να προκαλέσει αλλαγές στο κυτταρικό σχήμα, στην επικοινωνία των κυττάρων, ακόμη και στον ρυθμό μεταγραφής του DNA προς RNA. Ετσι λοιπόν στο Διάστημα η απουσία των γήινων «εμποδίων» αλλά και η μικροβαρύτητα επηρεάζουν, όπως φαίνεται, τη λειτουργία και τη συμπεριφορά ορισμένων βακτηριών. Το ερώτημα που καλούνται να απαντήσουν τώρα οι επιστήμονες είναι ποιά είδη βακτηρίων επηρεάζονται και σε τι βαθμό στο Διάστημα.

Αυτά τα πειράματα μπορούν να βοηθήσουν τόσο στην ανάπτυξη καλύτερων μεθόδων προστασίας των αστροναυτών από πολύ επιθετικούς μικροοργανισμούς και πιθανώς στην ανάπτυξη νέων μεθόδων αντιμετώπισης μικροβιακών λοιμώξεων στη Γη.