Ένα νέο εμβόλιο το οποίο «εκπαιδεύει» το ανοσοποιητικό σύστημα ώστε να επιτίθεται στους όγκους δίνει υπόσχεση για αποτελεσματική αντιμετώπιση της πιο κοινής μορφής καρκίνου του εγκεφάλου. Το γλοιοβλάστωμα αποτελεί μια άκρως θανατηφόρα μορφή καρκίνου στον εγκέφαλο – οι περισσότεροι ασθενείς καταλήγουν 12 ως 14 μήνες μετά τη διάγνωση.

Ωστόσο το νέο εμβόλιο το οποίο αναπτύχθηκε από νευροχειρουργούς του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Λος Άντζελες προσφέρει ελπίδα επιμήκυνσης της επιβίωσης των ασθενών.

«Κοκτέιλ» δενδριτικών και καρκινικών κυττάρων

Στο πλαίσιο κλινικής δοκιμής στην οποία συμμετείχαν 34 ασθενείς οι γιατροί ανέπτυξαν εξατομικευμένα εμβόλια με χρήση ιστού του όγκου του κάθε ασθενούς καθώς και δενδριτικών κυττάρων του (τύπος κυττάρων του ανοσοποιητικού συτήματος). Όπως προέκυψε η μίξη των καρκινικών κυττάρων με τα δενδριτικά κύτταρα «εκπαίδευσε» το ανοσοποιητικό σύστημα ώστε να αναγνωρίζει τα κύτταρα του γλοιοβλαστώματος και να εξαπολύει επίθεση εναντίον τους.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της δοκιμής που ήταν φάσης Ι ποσοστό της τάξεως του 91% των ασθενών που έλαβαν το εμβόλιο βρισκόταν στη ζωή έναν χρόνο μετά τη χορήγηση. Το 55% των ασθενών ζούσε ακόμη μετά από δύο χρόνια ενώ το 44% βρισκόταν ακόμη στη ζωή τρία ή και περισσότερα χρόνια μετά τη χορήγηση. Τρεις ασθενείς συνεχίζουν να ζουν σήμερα, πέντε χρόνια μετά τη χορήγηση του εμβολίου, όπως ανέφερε ο επικεφαλής της δοκιμής δρ Άϊζακ Γιανγκ κατά τη διάρκεια του ετήσιου συνεδρίου της Αμερικανικής Εταιρείας Νευροχειρουργών στο Ντένβερ.

Ανοσοποιητικό «κυνηγόσκυλο»

«Αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε είναι να εκπαιδεύσουμε το ανοσοποιητικό σύστημα ώστε να συμπεριφέρεται σαν ‘κυνηγόσκυλο’. Στα κυνηγόσκυλα συνηθίζουμε να δίνουμε κάτι για να μυρίζουν. Το εμβόλιό μας δίνει στο ανοσοποιητικό σύστημα την κατάλληλη οσμή ώστε να αναγνωρίζει το γλοιοβλάστωμα και να το εξολοθρεύει», σημείωσε ο δρ Γιάνγκ.

Οι ερευνητές βρίσκονται αυτή τη στιγμή σε φάση διεξαγωγής δοκιμών φάσης ΙΙ του εμβολίου ενώ το επόμενο βήμα είναι μια πολυκεντρική μελέτη φάσης ΙΙΙ, για την οποία συλλέγονται ασθενείς.

Οι υποψήφιοι ασθενείς

Πρέπει πάντως να σημειωθεί ότι δεν είναι όλοι οι ασθενείς με γλοιοβλάστωμα υποψήφιοι για το εμβόλιο, συμπεριλαμβανομένων εκείνων των οποίων οι όγκοι βρίσκονται βαθιά στον εγκέφαλο με αποτέλεσμα να μην μπορούν να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση (εκτιμάται ότι πρόκειται για τους μισούς ασθενείς με γλοιοβλάστωμα). Και αυτό διότι το συγκεκριμένο πειραματικό εμβόλιο αναμένεται να είναι χρήσιμο σε ασθενείς που έχουν ήδη υποβληθεί σε επέμβαση, ώστε να αποτρέπει την εξάπλωση των καρκινικών κυττάρων που πιθανώς έχουν απομείνει μετά την αφαίρεση του όγκου.

Εκτιμάται επίσης ότι ακόμη και σε περιπτώσεις υποτροπής του καρκίνου το εμβόλιο θα μπορεί να προσφέρει επιμήκυνση της επιβίωσης καθώς θα επιβραδύνει την ανάπτυξη των όγκων.