David Bercovici
Η προέλευση των πάντων
Εκδόσεις Πατάκη
σελ. 312, τιμή 12,20 ευρώ

«Εάν μπορούσαμε να αναπαραγάγουμε αντίστροφα την ιστορία του Σύμπαντος μέσα σε μια χρονική διάρκεια 24 ωρών, σαν να θέλαμε να γυρίσουμε μια βάναυσα μακροσκελή πειραματική κινηματογραφική ταινία, τότε η ανθρώπινη ιστορία θα είχε ολοκληρωθεί μέσα στα πρώτα 4 εκατοστά του δευτερολέπτου, προτού καν προλάβουν να περάσουν οι τίτλοι. Τα πρώτα ζώα θα εμφανίζονταν ακριβώς ύστερα από μία ώρα. Μετά θα χρειαζόταν να περιμένουμε 7 ακόμη ώρες για να δούμε τον σχηματισμό της Γης και του ηλιακού συστήματος και στη συνέχεια ακόμα 16 αγωνιώδεις ώρες για να φτάσουμε στην αρχή του Σύμπαντος».

Αυτή η παράγραφος, βγαλμένη από την εισαγωγή του βιβλίου του Ντέιβιντ Μπερκοβιτσί «Η προέλευση των πάντων», είναι αποκαλυπτική του εγχειρήματος του συγγραφέα. Ούτε λίγο ούτε πολύ, ο καθηγητής Γεωλογίας και Γεωφυσικής του Πανεπιστημίου Γέιλ στις ΗΠΑ αποφάσισε να γράψει μια συνοπτική ιστορία αρχίζοντας από την απόλυτη αρχή: την αρχή του Σύμπαντος! Στην πραγματικότητα το βιβλίο του Μπερκοβιτσί γεννήθηκε από τη σειρά των διαλέξεών του σε προπτυχιακούς φοιτητές (στις οποίες βεβαίως ακολούθησε τη σωστή χρονική αλληλουχία και όχι την αντίστροφη). Και όπως συνήθως συμβαίνει με τέτοιου είδους διαλέξεις, ο στόχος είναι να εισαγάγουν τους φοιτητές σε ένα θέμα, να τους δώσουν ένα άρωμα της επιστήμης που πρόκειται να διδαχθούν σε επόμενα έτη, χωρίς απαραιτήτως να υπάρχει εμβάθυνση. Υπάρχει όμως πάντα πολλή πληροφορία. Και πολλές ιστορικές αναφορές σε επιστήμονες που έκαναν θεμελιώδεις ανακαλύψεις και επηρέασαν το εκάστοτε πεδίο.
Το ερευνητικό πεδίο του Μπερκοβιτσί είναι η γεωφυσική και στην πραγματικότητα η γεωφυσική καταλαμβάνει και τη μερίδα του λέοντος του βιβλίου, παραμένοντας και το δυνατό του σημείο. Αρχίζοντας από τη μεγάλη έκρηξη και τον σχηματισμό των γαλαξιών, ο συγγραφέας περνά στον σχηματισμό τω άστρων και στη συνέχεια στη δημιουργία του ηλιακού μας συστήματος και των πλανητών του, πριν επικεντρωθεί στη Γη και στο εσωτερικό της στο τέταρτο κεφάλαιο. Μαζί με τα επόμενα δύο κεφάλαια, το πέμπτο που εξετάζει τους ωκεανούς, την ατμόσφαιρα και φυσικά τις αλληλεπιδράσεις τους και το έκτο με τον εύγλωττο τίτλο «Κλίμα και κατοικησιμότητα», αποτελούν το καλύτερο τμήμα του βιβλίου. Οχι πως τα υπόλοιπα (το έβδομο αναφέρεται στην εμφάνιση της ζωής πάνω στον πλανήτη και το όγδοο και τελευταίο στον άνθρωπο και στον πολιτισμό του) υστερούν, αλλά όπως σωστά το έθεσε ο ίδιος ο Μπερκοβιτσί στην εισαγωγή του, «το βιβλίο μοιάζει περισσότερο με ένα πιάτο-δείγμα σε εστιατόριο με μεικτή κουζίνα, του οποίου ο σεφ είναι περισσότερο γνωστός για τα λιγκουίνι του».
Εν κατακλείδι, το πόνημα του αμερικανού γεωφυσικού, το οποίο είναι εμπλουτισμένο με ευρετήριο και κεφάλαιο πρόσθετων πηγών όπου μπορεί κανείς να ανατρέξει για να εμβαθύνει περισσότερο σε ό,τι τραβήξει το ενδιαφέρον του, είναι ένα καλό εφαλτήριο. Το πού θα βγει ο αναγνώστης αρχίζοντας την ανάγνωση είναι εντελώς προσωπικό του θέμα.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ