Καθώς πλησιάζουν οι γιορτές, οι ενήλικοι αναζητούμε δώρα για τα παιδιά μας. Αλλά για εμάς το καλύτερο δώρο είναι ο χρόνος που θα περάσουμε μαζί τους. Με αυτό το σκεπτικό, της ποιοτικής αλληλεπίδρασής μας με τα παιδιά της ζωής μας είναι επιλεγμένα τα βιβλία που προτείνουμε. Διαλέξτε το «Είμαι και ο πρώτος» για να τονώσετε την αγάπη του 6χρονου Δημήτρη για τα μαθηματικά, το «Ποιος φοβάται τα μικρόβια» για να αποκαλύψετε τη γοητεία της ιατρικής στην 8χρονη Μαρία και αξιοποιήστε «Το σιτάρι» για να μιλήσετε για μυθολογία, γεωργία, αλλά και να αρχίσετε την αναζήτηση της ρίζας των λέξεων με το νηπιάκι σας που βιάζεται να πάει στο σχολείο. Παίξτε όλη η οικογένεια ένα παιχνίδι ερωταπαντήσεων και αφήστε τα παιδιά να σας κερδίσουν με το «Απαντήσεις για περίεργα παιδιά», φυτέψτε έναν σπόρο στη γλάστρα και τραγουδήστε στα παιδιά προσχολικής ηλικίας κάτι από το «Φρούτα, λαχανικά, λουλούδια, αγριολούλουδα και βότανα»… Με λίγα λόγια, χαρίστε στα παιδιά και στους εαυτούς σας βιβλία που θα λειτουργήσουν ως αφορμή για δημιουργία αναμνήσεων.
Ενας κόσμος μικρόβια!


Παναγιώτης σπυρίδης,Κατερίνα Μανανεδάκη
Ποιος φοβάται τα μικρόβια;
Εκδόσεις Λιβάνη,
σελ. 40,τιμή 9,90 ευρώ

Αν σκεφθεί κανείς ότι για χιλιάδες χρόνια οι άνθρωποι ζούσαν αγνοώντας παντελώς την ύπαρξη των μικροβίων, δεν είναι καθόλου περίεργο που οι περισσότεροι από εμάς τα φοβόμαστε. Οχι μόνο είναι ένα καινούργιο σχετικά δεδομένο στη ζωή μας, αλλά συνήθως τα συνδέουμε με πόνους, πυρετούς και άλλα τέτοια δυσάρεστα. Ωστόσο τα μικρόβια, προϋπήρχαν των ανθρώπων και μας συνοδεύουν από τότε που υπάρχει το ανθρώπινο είδος. Και όταν λέμε συνοδεύουν, το εννοούμε απολύτως: υπάρχουν πάνω μας και μέσα μας και, αντίθετα με ό,τι πιστεύουμε, δεν βρίσκονται εκεί για να μας αρρωσταίνουν. Μας βοηθούν να πέπτουμε τις τροφές μας, ενώ δημιουργούν και ένα οχυρό ενάντια στη μικρή μειονότητα από αυτά που είναι παθογόνα.

Αυτή την εικόνα των μικροβίων-συνοδοιπόρων μας μεταφέρει στα παιδιά το βιβλίο που έγραψαν ο παιδίατρος Παναγιώτης Σπυρίδης και η δημοσιογράφος Κατερίνα Μανανεδάκη. Οι γνώσεις του καθηγητή και η συγγραφική δεινότητα της δημοσιογράφου συνδυάστηκαν περίφημα σε αυτό το βιβλίο που μοιάζει με παραμύθι βγαλμένο από τη ζωή. Οταν ένα πάρτι χαλάει εξαιτίας μιας ίωσης που ταλαιπωρεί την εορτάζουσα, όλη η παρέα μαθαίνει για τα μικρόβια. Μαθαίνει πώς μας προστατεύουν αλλά και πώς μας αρρωσταίνουν. Μαθαίνει να προφυλάσσει τα καλά μικρόβια (αποφεύγοντας την άσκοπη χρήση αντιβιοτικών), αλλά και να προφυλάσσεται από τα κακά. Μαθαίνει με λίγα λόγια να ζει χωρίς να φοβάται τα μικρόβια. Εξαιρετική η εικονογράφηση της Σάντρας Ελευθερίου.
Μαθηματικά, αγάπη μου


Αννα Τσεζαρόλι
Είμαι και ο πρώτος: Πώς έγινα καλός στα μαθηματικά διασκεδάζοντας!
Εκδόσεις Κέδρος,
σελ. 144, τιμή 9 ευρώ

Την ικανοποίηση ενός παιδιού που τα καταφέρνει στα μαθηματικά εκφράζει ο τίτλος του βιβλίου Είμαι και ο πρώτος. Πράγματι, έτσι αισθάνεται ο νεαρός ήρωας του βιβλίου: σαν να βρίσκεται στην κορυφή του κόσμου! Αλλά τα πράγματα δεν ήταν πάντα έτσι. Ο ήρωάς μας φοβόταν τα μαθηματικά, όπως άλλωστε και πολλές γενιές παιδιών πριν από αυτόν.

Αν έχετε ένα παιδί στις πρώτες τάξεις του δημοτικού και θέλετε να αγαπήσει τα μαθηματικά, το βιβλίο αυτό των εκδόσεων Κέδρος μπορεί να γίνει ο καλύτερος σύμμαχός σας. Οπως μαρτυρεί και ο υπότιτλος, πώς έγινα καλός στα μαθηματικά διασκεδάζοντας, η αφήγηση είναι σε πρώτο πρόσωπο. Ο μικρός μαθητής περιγράφει πώς μια φωτισμένη δασκάλα έδειξε σε αυτόν και στους άλλους τυχερούς συμμαθητές του τον τρόπο να σκέφτονται μαθηματικά ενώ ταυτόχρονα διασκέδαζαν. Παίρνοντας παραδείγματα από την καθημερινότητα (και μάλιστα από συμβάντα που εκ πρώτης όψεως δεν φαίνεται ότι σχετίζονται με τα μαθηματικά), η σοφή δασκάλα μυεί τα παιδιά στον κόσμο των αριθμών και των σχέσεών τους, ενώ παράλληλα εισάγει με τον απλούστερο τρόπο περίπλοκες μαθηματικές έννοιες. Ολα μοιάζουν τόσο εύκολα σε αυτό το βιβλίο που θα μπορούσε κανείς να το δει ως ένα εξαιρετικό παράδειγμα υποδειγματικής διδασκαλίας. Γονείς και εκπαιδευτικοί μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε ως έμπνευση. Αξιοποιώντας το θα κάνουμε στα παιδιά μας ένα δώρο τα οφέλη του οποίου θα διαρκέσουν για όλη τους τη ζωή.

Σπέρνοντας τον σπόρο της μάθησης


Αννη Θεοχάρη
Το σιτάρι
Εικονογράφηση Σάντρα Ελευθερίου
Εκδόσεις Λιβάνη,
σελ. 46, τιμή 6,30 ευρώ

Ακόμη θυμάμαι την ερώτηση ενός συμμαθητή μου στην Α’ Δημοτικού: «Κυρία, από ποιο φυτό κόβουμε το κριθαράκι;» τόλμησε να πει ο δύστυχος και όλη η τάξη ξέσπασε σε τρανταχτά γέλια. Βλέπετε, είχε πάρει για καρπό το γνωστό ζυμαρικό. Αλλά υπάρχουν και χειρότερα: προσφάτως μια μητέρα μού εκμυστηρεύθηκε ότι είδε κι έπαθε να πείσει την τρίχρονη κόρη της πως οι φράουλες δεν φυτρώνουν στο τελάρο του μανάβη! Βέβαια, αν το καλοσκεφτούμε, τι να κάνουν και τα παιδιά; Ιδιαίτερα όταν μεγαλώνουν στην πόλη τριγυρισμένα από τσιμέντο. Γι’ αυτό βιβλία όπως «Το σιτάρι» δεν είναι απλώς παραμυθάκια. Λειτουργούν για τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς ως εργαλεία για να εμβαθύνουν σε πολλά πεδία. Ακολουθήστε το παράδειγμα της συγγραφέως και με αφορμή τον αρχετυπικό καρπό μιλήστε στα παιδιά για την ιστορία και τη μυθολογία μας, για το περιβάλλον που μοιραζόμαστε, για το φαγητό που τρώμε, για τη γλώσσα που μιλούμε. Και παρακολουθήστε τα ματάκια τους να λάμπουν όταν, παραδείγματος χάριν, αντιληφθούν τη σχέση της λέξης σιτάρι με τη λέξη συσσίτιο. Τι υπέροχο!

Βοτανική μετά μουσικής!


Ευγενία Φακίνου
Φρούτα, λαχανικά, λουλούδια, αγριολούλουδα και βότανα
Εκδόσεις Κέδρος,
σελ. 144, τιμή 12,50 ευρώ

Μπορεί οι επιστήμονες να ερίζουν ακόμη για τους λόγους που τραγουδάμε, αλλά όλοι συμφωνούν ότι τα στιχάκια, οι ομοιοκαταληξίες και οι νότες βοηθούν τα παιδιά να μαθαίνουν να μιλούν. Επίσης είναι πολύ καλά τεκμηριωμένη η θετική επίδραση του παιχνιδιού στη μάθηση. Ολα τα παραπάνω τα βρίσκει κανείς στο βιβλιαράκι της Ευγενίας Φακίνου για τα φρούτα, τα λαχανικά, τα λουλούδια, τα αγριολούλουδα και τα βότανα, το οποίο είναι ειδικά σχεδιασμένο για να μπορούν να το απολαύσουν ακόμη και τα μικρά παιδιά. Κάθε κεφάλαιο καταλαμβάνει δύο σελίδες και είναι αφιερωμένο σε ένα από τα παραπάνω. Η δεξιά σελίδα φιλοξενεί πάντοτε μια ωραία ζωγραφιά του φρούτου ή του λουλουδιού, ενώ στην αριστερή υπάρχει ένα ποίημα, ένα γνωμικό, ένα αίνιγμα που παραπέμπει σε αυτό και ακολουθούν λίγες μεστές πληροφορίες. Παραδείγματος χάριν, στη σελίδα 26 που είναι αφιερωμένη στο σταφύλι διαβάζουμε το γνωστό ποίημα του Ζαχαρία Παπαντωνίου «Σε μια ρώγα από σταφύλι κάθισαν οχτώ σπουργίτες…», ενώ στη σελίδα 56 το αίνιγμα «να τη δεις να φοβηθείς, να τη φας να γλυκαθείς» είναι εισαγωγή για την αγκινάρα. Το βιβλίο συμπληρώνεται με ένα πλήθος από αυτοκόλλητα, που βοηθούν να εμπεδωθούν οι γνώσεις μέσω του παιχνιδιού.

Πλύνε τα δόντια σου!


Αnna Russelmann
Σοκολάκης + Ζαχαρούλα Τρυποδόντη
Εκδόσεις Αιώρα,
σελ. 48, τιμή 9,80 ευρώ

Πώς να πείσει κανείς τα παιδιά να πλένουν τα δόντια τους; Η ιστορία του Σοκολάκη και της Ζαχαρούλας, δύο συμπαθέστατων κατά τ’ άλλα μικροβίων που εγκαθίστανται στα δοντάκια τους (και συγκεκριμένα στο 1 και στο 2 της οδού Ασπροδόντη), δίνει τη λύση. Κατανοούν λοιπόν τα παιδιά μέσα από αυτό το όμορφο παραμύθι ότι τα γλυκά είναι η τροφή του Σοκολάκη και της Ζαχαρούλας και πως χάρη σε αυτά τα μικρόβια αποκτούν δύναμη για να συνεχίσουν το σκάψιμο των δοντιών τους. Αντιλαμβάνονται επίσης ότι η οδοντόβουρτσα ειναι το καλύτερο εργαλείο για την προστασία των δοντιών τους και πως, όταν χρειάζονται δραστικότερα μέτρα, ο οδοντίατρος είναι σύμμαχός τους. Πολύ τρυφερό το τέλος του παραμυθιού καθώς φροντίζει να προστατεύσει την τρυφερή παιδική ψυχή διατηρώντας τα μικρόβια ζωντανά μεν, μακριά από τα δικά τους δόντια δε.

00… πρακτορικά και περιβαλλοντικά


Eλένη Aνδρεάδη
Γίνε πράκτορας του πλανήτη
Εκδόσεις Μεταίχμιο,
σελ. 128, τιμή 8,80 ευρώ

Ο Ιάσονας είναι ο μυστικός πράκτορας 00Ν. Κατάγεται από την Τήνο και η ειδικότητά του είναι το νερό. Φυσικά το αγαπημένο του χρώμα είναι το μπλε. Τα μυστικά του όπλα είναι ένα νεροπίστολο και μια λεκάνη, η μυστική υπερδύναμή του είναι η ακοή του που εντοπίζει βρύσες που στάζουν και η χαρακτηριστική ατάκα του είναι «το θαλασσινό νερό δεν πίνεται, οπότε ας φροντίσουμε να μη σπαταλάμε ούτε μια σταγόνα γλυκού νερού!». Ο Ιάσονας, η Νίτα, η πράκτορας 00Ε από την Ινδία με ειδικότητα την ενέργεια, ο Μπεν, ο πράκτορας 00Σ από την Αμερική με ειδικότητα τα σκουπίδια, και άλλα παιδιά πράκτορες απ’ όλον τον κόσμο έχουν βαλθεί να σώσουν τον κόσμο. Εναν κόσμο που εμείς οι μεγάλοι καταστρέφουμε και στον οποίο τα παιδιά και τα εγγόνια μας θα κληθούν να ζήσουν. Διαβάζοντας τις περιπέτειες των ηρώων και ακολουθώντας τις οδηγίες του βιβλίου, οι μικροί αναγνώστες γίνονται και εκείνοι πράκτορες-κρίκοι της μεγάλης αλυσίδας για την προστασία της Γης.

Στίλτον σε νέες περιπέτειες


Tζερόνιμο Στίλτον
Το μικρό βιβλίο της φύσης
Εκδόσεις Κέδρος,
σελ. 48, τιμή 4,50 ευρώ

Οπως γνωρίζουν όλοι οι γονείς, δεν υπάρχει παιδί σχολικής ηλικίας που να μη γνωρίζει τον Τζερόνιμο Στίλτον. Πρόκειται για τον διευθυντή της «Ηχούς των Τρωκτικών», της πιo διάσημης εφημερίδας στην Ποντικόνησο, ο οποίος μπλέκει σε μια σειρά από περιπέτειες και παρά τις δυσκολίες θριαμβεύει πάντα. Το μικρό βιβλίο της φύσης δεν είναι περιπέτεια αστυνομικού τύπου. Είναι ένα ταξίδι στην εξοχή που λειτουργεί ως αφορμή για να μάθουν τα παιδιά για το περιβάλλον και την οικολογία. Από την τροφική αλυσίδα και τη φωτοσύνθεση ως το φαινόμενο του θερμοκηπίου, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την ανακύκλωση, ο Τζερόνιμο διδάσκει παίζοντας. Και είναι πράγματι πολύ αποτελεσματικός στο να πείσει τα παιδιά να ανακυκλώσουν ή να μην ξοδεύουν αλόγιστα ενέργεια. Με μικρά κουίζ, κατασκευές και ένα επιτραπέζιο στο τέλος, το μικρό βιβλιαράκι των μόλις 48 σελίδων μπορεί να ταξιδέψει παιδιά και μεγάλους πολύ-πολύ μακριά.

Απαντήσεις για περίεργα παιδιά


Γιατί ο ουρανός είναι γαλάζιος;
Εκδόσεις Κέδρος,
σελ. 192, τιμή 13,30 ευρώ

Η περιέργεια των παιδιών είναι παροιμιώδης. Και είναι και απόλυτα φυσική. Πώς αλλιώς θα βγάλουν νόημα για τον κόσμο στον οποίο τα φέραμε αν δεν ρωτήσουν; Και ρωτούν για όλους και για όλα: για τον μπαμπά που ροχαλίζει και το μωρό που θηλάζει, για τον σκύλο που βγάζει τη γλώσσα του και το κουνέλι που κουνά συνεχώς τη μύτη του, για το φεγγάρι, τη βροχή και τον ήλιο, για τα λουλούδια που μαραίνονται και τα φρούτα που αλλάζουν χρώμα όταν ωριμάζουν και τόσα άλλα. Αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, θα πρέπει να παραδεχθούμε ότι δεν έχουμε πάντοτε απαντήσεις στα ερωτήματά τους. Ως σανίδα σωτηρίας θα μπορούσε να λειτουργήσει λοιπόν το βιβλίο «Γιατί ο ουρανός είναι γαλάζιος;», καθώς απαντά σε εκατοντάδες λογικές και παράλογες παιδικές απορίες. Οχι μόνο επειδή θα μας θυμίσει ξεχασμένες γνώσεις Φυσικής, Χημείας, Φυσιολογίας, Ιστορίας, αλλά και επειδή μας δίνει μια ευκαιρία να ξαναμάθουμε παίζοντας με το παιδί μας.

Γιατροί, εξηγηθείτε!


Αντώνης Παπαθεοδούλου
Ο γιατρός φοβάται τον Νικόλα: Οι φόβοι των μικρών απ’ την ανάποδη!
Εκδόσεις Μίνωας,
σελ. 36, τιμή 10,90 ευρώ

Μετά τις πρώτες επισκέψεις στον γιατρό τα παιδιά ξέρουν τι θα πει εμβόλιο. Και όσο και αν εμείς προσπαθούμε να απαλύνουμε τις εντυπώσεις και να μιλήσουμε για ένα τσιμπηματάκι, δεν είναι λίγες οι φορές που η φοβία για τους γιατρούς εγκαθίσταται για τα καλά. Στην πραγματικότητα, η άρνηση των παιδιών να πάνε στον γιατρό δεν έχει μόνο να κάνει με τη βεβαιότητα ότι τα εμβόλια είναι οδυνηρά. Εξίσου σημαντική παράμετρος είναι και ο φόβος του αγνώστου. Αυτόν τον φόβο έρχεται να ξεδιαλύνει ο Αντώνης Παπαθεοδούλου με έναν πολύ έξυπνο τρόπο. Ναι, πρέπει να φοβάται κανείς τον γιατρό, αλλά ποιος να τον φοβάται; Ο πόνος, ο πυρετός, η ανακατωσούρα και άλλα παρόμοια. Ναι, πρέπει να φοβάται κανείς το εμβόλιο, αλλά μόνο αν συμβαίνει να είναι μικρόβιο ή ασθένεια. Τους λόγους για τους οποίους ο γιατρός καταλήγει να φοβάται τον ήρωα του παραμυθιού δεν θα σας τους αποκαλύψουμε. Πάντως την επόμενη φορά που θα βρεθείτε με το παιδί σας στον παιδίατρο εφαρμόστε τις «οδηγίες» του παραμυθιού… Για να ζήσουν όλοι καλά και το παιδί καλύτερα.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ