Με τον όρο βιοασφάλεια εννοούμε την εφαρμογή μέτρων ασφαλείας ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος έκθεσης του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού ή του επιστημονικού προσωπικού που δουλεύει σε εργαστήρια σε έναν μολυσματικό παράγοντα και να περιοριστούν η επιμόλυνση του εργασιακού περιβάλλοντος με τον παράγοντα αυτόν και, τελικώς, ο κίνδυνος μόλυνσης της κοινότητας. Υπάρχουν τέσσερα επίπεδα βιοασφάλειας:

Επίπεδο βιοασφάλειας 1: Στο επίπεδο αυτό θεωρείται ότι τα μικρόβια με τα οποία έχουν να «παλέψουν» οι ειδικοί δεν είναι επικίνδυνα για πρόκληση νόσου στους υγιείς ενηλίκους και αποτελούν μικρή πιθανή απειλή για το προσωπικό και το εργασιακό περιβάλλον (ένα τέτοιο παράδειγμα είναι ένα μη παθογόνο στέλεχος του βακτηρίου E.coli).
Εξοπλισμός: Εξοπλισμός προσωπικής προστασίας (Personal Protective Equipment – PPE) που περιλαμβάνει ειδική στολή, γάντια, προστασία για τα μάτια, αλλά και νιπτήρα για απολύμανση των χεριών, ειδικό χώρο για την απόρριψη του εξοπλισμού.

Επίπεδο βιοασφάλειας 2: Σε αυτό το επίπεδο τα μικρόβια τα οποία αντιμετωπίζουν οι ειδικοί θεωρείται ότι είναι μέτριας επικινδυνότητας για τον άνθρωπο και το περιβάλλον (η βαρύτητα της νόσου που μπορεί να προκαλέσουν ποικίλλει ανάλογα με την περίπτωση). Ενας τέτοιος παθογόνος οργανισμός είναι ο Staphylococcus aureus.
Eξοπλισμός: Εκτός από τον εξοπλισμό προσωπικής προστασίας που απαιτείται για το πρώτο επίπεδο βιοασφάλειας, οι ειδικοί μπορούν να φορούν ειδικές προστατευτικές «ασπίδες» σε ολόκληρο το πρόσωπο. Οι διαδικασίες πρέπει να λαμβάνουν χώρα σε ειδικούς κλειστούς χώρους βιοασφάλειας. Απαιτούνται επίσης μέθοδοι απολύμανσης όπως ειδικός κλίβανος, ενώ είναι απαραίτητος νιπτήρας για απολύμανση των χεριών και ειδικό διάλυμα για καθαρισμό των ματιών.

Επίπεδο βιοασφάλειας 3: Σε αυτό το επίπεδο βιοασφάλειας οι παθογόνοι οργανισμοί τους οποίους έχουν να αντιμετωπίσουν οι ειδικοί μπορεί να προκαλέσουν σοβαρή ή εν δυνάμει θανατηφόρα νόσο με μετάδοση μέσω του αέρα. Ενα τέτοιο βακτήριο είναι το Mycobacterium tuberculosis που προκαλεί φυματίωση.
Εξοπλισμός: Ολος ο εξοπλισμός προσωπικής προστασίας που αφορά τα δύο προηγούμενα επίπεδα βιοασφάλειας και πιθανώς και αναπνευστήρας. Νιπτήρας για απολύμανση των χεριών και διάλυμα για καθαρισμό των ματιών πρέπει να υπάρχουν δίπλα ακριβώς στον χώρο όπου βρίσκονται οι παθογόνοι οργανισμοί. Ο αέρας μέσα στον χώρο εργασίας με τα παθογόνα δεν μπορεί να ανακυκλώνεται μέσω συστημάτων εξαερισμού. Ο χώρος πρέπει να έχει διπλή πόρτα ασφαλείας.

Επίπεδο βιοασφάλειας 4: Πρόκειται για το υψηλότερο επίπεδο βιοασφάλειας. Τα μικρόβια που αντιμετωπίζουν οι ειδικοί είναι άκρως επικίνδυνα για μετάδοση στον άνθρωπο και οι λοιμώξεις που προκαλούν είναι συχνά θανατηφόρες, ενώ δεν υπάρχει για αυτά εμβόλιο ή θεραπεία. Τέτοιου τύπου παθογόνα είναι ο ιός Εμπολα και ο ιός Marburg.
Εξοπλισμός: Εκτός από όλα όσα απαιτούνται στα προηγούμενα τρία επίπεδα βιοασφάλειας το προσωπικό πρέπει να απολυμαίνει όλον τον εξοπλισμό προτού βγει από τον χώρο αλλά και να κάνει μπάνιο με απολυμαντικό μόλις εξέλθει από αυτόν. Είναι απαραίτητο να φορά ειδική στολή θετικής πίεσης με παροχή οξυγόνου. Η μεταφορά ασθενών προς το νοσοκομείο πρέπει να γίνεται σε ειδικά καλυμμένα με πλαστικό φορεία (isolation pods – isopods) που προσφέρουν μόνωση του ασθενούς. Η νοσηλεία τους πρέπει να γίνεται σε θαλάμους αρνητικής πίεσης.
Πηγή: CDC