Ενα κουκούτσι κερασιάς που ταξίδεψε στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό και στη συνέχεια επέστρεψε στη Γη για να φυτρώσει και να αναπτυχθεί έχει καταπλήξει ειδικούς και μη αποδίδοντας, αν όχι καρπούς, τουλάχιστον άνθη πολύ νωρίτερα από τα άλλα φυτά του είδους του. Η «διαστημική» κερασιά φύεται σε έναν ναό κοντά στο Κιότο και άνθισε σχεδόν στον μισό χρόνο από ό,τι οι γήινες «ομόλογοί» της. Οι επιστήμονες δεν είναι ακόμη σε θέση να γνωρίζουν την ακριβή αιτία που προκάλεσε αυτή την ταχεία ανάπτυξη δηλώνοντας ότι δεν έχουν ακόμη επαρκή στοιχεία. Ορισμένοι σχολιαστές έσπευσαν ωστόσο να επισημάνουν στον ξένο Τύπο ότι τα αποτελέσματα της Ιαπωνίας ενδέχεται να βοηθήσουν τα φιλόδοξα σχέδια της NASA –και όχι μόνο –για την καλλιέργεια φυτών στο Διάστημα προς βρώση αλλά και τέρψη των αστροναυτών.
Ιερή κερασιά χιλίων και πλέον ετών


Το θαυμαστό κουκούτσι προέρχεται από την περίφημη «Chujo-hime-seigan-zakura», μια ιερή ιαπωνική κερασιά η οποία φέρεται να έχει ηλικία 1.250 ετών και βρίσκεται στον βουδιστικό ναό Γκαντζότζι στο Χιγκασιόμι, στα ανατολικά του Κιότο. «Εκτοξεύθηκε» στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS) τον Νοέμβριο του 2008, μαζί με τον ιάπωνα αστροναύτη Κοΐτσι Ουακάτα (ο οποίος αυτή την περίοδο τυγχάνει να είναι διοικητής του ISS) και παρέα με 264 ακόμη κουκούτσια από το ίδιο ιερό δέντρο καθώς και με άλλα που είχαν συλλεχθεί από κερασιές σε 14 διαφορετικά σημεία της Ιαπωνίας. Αφού παρέμειναν σε τροχιά επί οκτώ μήνες κάνοντας 4.100 φορές τον γύρο της Γης, όλα τα κουκούτσια επέστρεψαν στον πλανήτη μας. Ορισμένα από αυτά εστάλησαν σε επιστημονικά εργαστήρια προς μελέτη, τα περισσότερα όμως επέστρεψαν στους τόπους από όπου είχαν συλλεχθεί και, ύστερα από επιλογή, κάποια εξ αυτών φυτεύθηκαν εκεί.
Τα κουκούτσια που φυτεύθηκαν στον ναό Γκαντζότζι στη μεγάλη πλειονότητά τους δεν φύτρωσαν. Μόνο ένα έβγαλε βλαστούς. Οπως όμως αποδείχθηκε, αυτό το μοναδικό δείγμα ήταν πολύ διαφορετικό από όλα τα άλλα –«κοσμικά» και «γήινα» –φυτά του είδους του. Μέσα σε πέντε χρόνια έφθασε σε ύψος τα 4 μέτρα και, ξαφνικά, την 1η Απριλίου έβγαλε 9 άνθη. Οι κερασιές της συγκεκριμένης ποικιλίας μεγαλώνουν πιο αργά και ανθίζουν συνήθως για πρώτη φορά στην ηλικία των 10 ετών, γεγονός το οποίο δείχνει ότι ο ρυθμός της διαστημικής κερασιάς είναι εντυπωσιακά ταχύς. Τα λουλούδια της επίσης διαφέρουν από τα συνηθισμένα: έχουν μόλις πέντε πέταλα το καθένα ενώ τα άνθη της ιερής «μητέρας» της έχουν περίπου 30 πέταλα.

«Εχουμε εκπλαγεί με το πόσο γρήγορα μεγαλώνει»
δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο Μασαχίρο Κατζίτα, αρχιερέας του ναού Γκαντζότζι. «Κανένα κουκούτσι από το αρχικό δέντρο δεν έχει βλαστήσει ως τώρα. Είμαστε πολύ χαρούμενοι γιατί θα διαδεχθεί το γηραιό δέντρο, το οποίο λέγεται ότι είναι 1.250 ετών».
Ανάπτυξη με κοσμικές ταχύτητες;


Αν και μοναδικό στα φυτώρια του ναού Γκαντζότζι, το εν λόγω κουκούτσι δεν είναι το μόνο που βλάστησε από τους υπόλοιπους συνταξιδιώτες του στον ISS. Διαστημικές κερασιές έχουν φυτρώσει σε τέσσερα ακόμη σημεία από τα 14 όπου είχαν φυτευθεί οι κοσμικοί σπόροι. Πριν από δύο χρόνια, και σχεδόν δυο χρόνια μετά το φύτεμά του, ένα νεαρό δέντρο που βρίσκεται στο Χοκούτο, μια ορεινή περιοχή κοντά στο Τόκιο, άνθισε βγάζοντας 11 λουλούδια. Οι κερασιές της ίδιας ποικιλίας ανθίζουν για πρώτη φορά περίπου στην ηλικία των οκτώ ετών.
Οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν την ακριβή αιτία αυτής της «σούπερ» πρόωρης ανάπτυξης. «Δεν μπορούμε να αποκλείσουμε την πιθανότητα ότι έχει κατά κάποιον τρόπο επηρεαστεί από την έκθεση στο διαστημικό περιβάλλον» δήλωσε η Καόρι Τομίτα-Γιοκοτάνι, βοτανολόγος του Πανεπιστημίου της Τσουκούμπα η οποία συμμετείχε στο πρόγραμμα της «διαστημικής αποστολής» των κουκουτσιών. Η ερευνήτρια, η οποία ειδικεύεται στη φυσιολογία των φυτών, πρόσθεσε ωστόσο ότι ειδικά η περίπτωση της ιερής κερασιάς είναι δύσκολο να μελετηθεί καθώς, επειδή είναι μοναδική, δεν υπάρχει ομάδα ελέγχου ώστε να γίνουν συγκρίσεις. Οσον αφορά τα διαφορετικά λουλούδια της, είπε ότι μπορεί να μοιάζουν με τα πρώτα άνθη που έβγαζε το γηραιό σήμερα ιερό δέντρο ή ότι μπορεί να έχουν λιγότερα πέταλα απλώς επειδή έχουν εμφανιστεί τόσο πρόωρα. Επεσήμανε επίσης ότι ελλείψει επαρκών στοιχείων, τόσο όσον αφορά την κερασιά του ναού όσο και τις άλλες, δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να αποκλειστεί το ενδεχόμενο επικονίασης από άλλα είδη.

«Φυσικά υπάρχει πάντα η πιθανότητα η έκθεση στην ισχυρότερη κοσμική ακτινοβολία να επιτάχυνε τη διαδικασία βλάστησης και γενικής ανάπτυξης»
κατέληξε. «Από επιστημονικής απόψεως το μόνο που μπορούμε να πούμε είναι ότι δεν ξέρουμε την αιτία».

HeliosPlus