Βιβλία

Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης
Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΞΙΣΩΣΗ του Καραθεοδωρή
Εκδόσεις ΣΤΟΧΑΣΤΗΣ 2013,
σελ. 173, τιμή: 12,78 ευρώ

Ο Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή ύστερα από δεκαετίες αφάνειας ξαναβρίσκει μια θέση στη συνείδηση του αναγνωστικού κοινού. Πέθανε στις 2 Φεβρουαρίου του 1950 και ως το 2000 περίπου η ζωή και το έργο του ήταν θέμα συζήτησης μόνο μερικών Ελλήνων που είχαν κάποια σχέση με τα Μαθηματικά και τη Φυσική. Πιο πολύ ήταν γνωστός στο εξωτερικό παρά στο εσωτερικό. Στο εξωτερικό πάλι ήταν γνωστός μόνο για το επιστημονικό του έργο, ένας καθηγητής των Μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου, με εργασίες και στη Φυσική, που γνωριζόταν με πολλούς από τους διασημότερους επιστήμονες της εποχής, τον Χίλμπερτ, τον Ζόμερφελντ και τον ίδιο τον Αϊνστάιν.

Ο Καραθεοδωρή δεν ήταν απλώς κάποιος Ελληνας που έκανε καριέρα στο εξωτερικό και τον θαυμάζεις γιατί κατάφερε να επιβιώσει δίπλα στα θηρία. Ηταν ο ίδιος ένα θηρίο στον τομέα του, κάτι που το παραδέχθηκαν οι Γερμανοί και τον αξιοποίησαν ανάλογα. Ωστόσο όσον αφορά τους Ελληνες η ζωή του θα έπρεπε να υπάρχει κάπου μέσα στα Αναγνωστικά του σχολείου. Οχι μόνο ως επιστήμονα αλλά ως ενός πολίτη που ήταν έτοιμος να προσφέρει στο κοινό καλό φθάνοντας στα άκρα. Διότι κάποια στιγμή έπειτα από παράκληση του Ελευθερίου Βενιζέλου διορίζεται υπεύθυνος για την ίδρυση Πανεπιστημίου στη Σμύρνη, λίγο πριν από την καταστροφή του 1922. Παρατάει την ακαδημαϊκή σταδιοδρομία του στη Γερμανία, πηγαίνει με την οικογένειά του –σύζυγο και δύο παιδιά –στην Τουρκία, κάνει όλη την προεργασία, οργανώνει, φτιάχνει βιβλιοθήκες, ετοιμάζει ακόμη και τα έπιπλα, και την άλλη ημέρα τού ανακοινώνεται ότι υποχωρούμε, φεύγουμε από τη Σμύρνη κακήν κακώς. Και δεν τα παρατάει όλα σύξυλα. Βάζει την οικογένεια σε ένα καΐκι για τη Σάμο και ο ίδιος μένει για να περισώσει την περιουσία του Ελληνικού Δημοσίου. Φορτώνει ό,τι μπορεί από βιβλία και έπιπλα και φεύγει από τους τελευταίους. Για χρόνια, οι βιτρίνες από το Πανεπιστήμιο που δεν έγινε ποτέ έμεναν σκονισμένες στα υπόγεια της Φυσικομαθηματικής Σχολής και περνούσε από δίπλα τους ο κόσμος ανυποψίαστος.

Αυτός λοιπόν ο άνθρωπος, αμετανόητος, αργότερα ξαναήλθε να προσφέρει τις γνώσεις του στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και έπεσε θύμα της κακίας, της ανοησίας, της τεμπελιάς και της ζήλιας των συγχρόνων του, ώστε τελικά να αναγκαστεί να παραιτηθεί και να επιστρέψει στη Γερμανία, όπου φαίνεται ότι ήξεραν να εκτιμούν κάπως διαφορετικά μερικές αξίες.

Ο συγγραφέας του βιβλίου «Η τελευταία εξίσωση» προσπάθησε να δώσει μυθιστορηματικά αρκετές στιγμές από τη ζωή του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή πλέκοντας μαζί και μια ιστορία άλλων Ελλήνων στη Γερμανία, σε πιο σύγχρονη εποχή, γύρω στο 2000. Ενα χαρακτηριστικό του βιβλίου είναι πως δεν υπάρχει σ’ αυτό ούτε μία εξίσωση. Είναι ένα μυθιστόρημα για έναν μαθηματικό, το οποίο εκτυλίσσεται χωρίς Μαθηματικά και ο μέλλων αναγνώστης ας το αξιολογήσει ανάλογα με το δικό του υπόβαθρο. Βέβαια όλα στο βιβλίο βαίνουν πολύ απλά και θετικά πάντα για τους σύγχρονούς μας ήρωες, και αυτό ίσως κουράζει λίγο τον ενήλικο και απαιτητικό αναγνώστη. Πιστεύω όμως ότι θα ήταν ένα κατάλληλο ανάγνωσμα για παιδιά μικρότερης ηλικίας που θα είχαν έτσι ίσως και μέσα από ένα σχολικό μάθημα την ευκαιρία να γνωρίσουν κάποιον πραγματικά αξιοθαύμαστο άνθρωπο. Το συνιστώ δηλαδή σε κάποιους εκπαιδευτικούς διότι το βιβλίο είναι γραμμένο σε εξαιρετικά απλή γλώσσα.