Γιατί πολλά πουλιά γίνονται… σοπράνο στις πόλεις; Γιατί οι «αστικοί» σκίουροι… χαιρετούν συνεχώς με την ουρά τους; Γιατί τα σπουργίτια και οι σπίνοι μαζεύουν τις γόπες των τσιγάρων και πώς περνούν οι αλεπούδες τους πολύβουους δρόμους των μεγάλων αστικών κέντρων; Τα ερωτήματα δεν ανήκουν στη σφαίρα του χιούμορ αλλά, όπως θα διαβάσετε, έχουν πολύ σοβαρές και άκρως επιστημονικές απαντήσεις. Πολλά και διαφορετικά είδη ζώων και πουλιών έχουν αναγκαστεί να «συγκατοικούν» με τους ανθρώπους σε τσιμεντένιες πόλεις που συνεχώς μεγαλώνουν σε έκταση εξαφανίζοντας τα φυσικά τους περιβάλλοντα. Ετσι λοιπόν μαθαίνουν και εκείνα να ζουν με τους νέους αστικούς κανόνες ώστε να καταφέρουν να επιβιώσουν. Αλλάζουν τον τρόπο διατροφής τους, μεταθέτουν τις ώρες που είναι ξύπνια, επικοινωνούν σε διαφορετικές «οκτάβες» ώστε να καλύπτουν τον συνεχή θόρυβο της πόλης, «μετακομίζουν» σε καινούργια απροσδόκητα σπίτια. Και αυτές είναι μόνο λίγες από τις συμπεριφορικές (αλλά και μορφολογικές) αλλαγές που υφίστανται ώστε να γίνουν «δημότες» των πόλεων. «Το Βήμα» σας παρουσιάζει σήμερα με τη βοήθεια έγκριτων ειδικών αλλά και επιστημονικών στοιχείων τον πραγματικά θαυμαστό και εφευρετικό κόσμο των ζώων που τους έλαχε να βρεθούν στις πόλεις. Είναι και αυτά survivors του… τσιμέντου που δεν μιλούν την ανθρώπινη γλώσσα αλλά έχουν μάθει να ανέχονται την ανθρώπινη συμπεριφορά.
Σε έναν κόσμο όπου οι πόλεις συνεχώς επεκτείνονται «καταπίνοντας» εκτάσεις οι οποίες αποτελούσαν παραδοσιακά τα «σπίτια» ζώων, είναι επόμενο τα αστικά κέντρα να αποκτούν όλο και περισσότερους όχι μόνο δίποδους αλλά και τετράποδους καθώς και… φτερωτούς κατοίκους. Και είναι επίσης επόμενο τα ζώα να μαθαίνουν να προσαρμόζονται (θέλοντας και μη) στους κανόνες των πόλεων ώστε να επιβιώσουν στον λαβύρινθο των κτιρίων, των πολύβουων δρόμων, των εκατομμυρίων ανθρώπων. Θα αναρωτιόταν κάποιος γιατί δεν εγκαταλείπουν εύκολα το «κλεινόν άστυ» που δεν είναι μόνο αφιλόξενο για εκείνα αλλά πολλές φορές ακόμη και απάνθρωπο για όσους το δημιούργησαν: διότι, σύμφωνα με τους επιστήμονες, τα αστικά περιβάλλοντα μεταφράζονται και σε ηπιότερα μικροκλίματα, σε σταθερές πηγές τροφής καθώς και σε μικρότερο αριθμό θηρευτών σε σύγκριση με την ύπαιθρο.
Και ενώ η αστικοποίηση φαίνεται να οδηγεί στην… άβυσσο κάποια είδη πτηνών και ζώων, ίσως βοηθά στην επιβίωση άλλα. Σε κάθε περίπτωση, διαφορετικές, ενδιαφέρουσες μελέτες δείχνουν πώς τα ζώα μαθαίνουν να εξελίσσουν τις συμπεριφορές τους (και όχι μόνο) για να καταφέρουν να μείνουν ζωντανά στο νέο τους «σπίτι» που απέχει παρασάγγας από το καταπράσινο τοπίο στο οποίο είχαν ταχθεί από τη φύση να ζουν. Οπως αναφέρουν πάντως στο «Βήμα» ειδικοί επί του θέματος, δεν πρέπει να ξεχνούμε πως στις πόλεις, που τόσο επεκτατικά και πολλές φορές άναρχα δημιουργήσαμε, πρέπει να χωρέσουν και άλλοι εκτός από εμάς: διαφορετικά ζώα και πουλιά που δεν είναι λιγότερο σημαντικά για αυτόν τον πλανήτη από τους «έξυπνους» ανθρώπους, γεγονός που αποδεικνύουν συνεχώς με τις ευφυέστατες, άκρως προσαρμοστικές αντιδράσεις τους τριγυρνώντας μέσα στα αστικά κέντρα αλλά και πετώντας επάνω από αυτά.
Επικοινωνία σε «υψηλούς» τόνους
Τα πτηνά είναι από τα πιο πολυμελετημένα όντα σε ό,τι αφορά τον τρόπο επιβίωσής τους στα αστικά περιβάλλοντα. Και όπως φαίνεται, έχουν… τον τρόπο τους ώστε να καταφέρουν να επικοινωνήσουν σε πόλεις που το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν ευνοούν την επικοινωνία. Οπως αναφέρει στο «Βήμα» ο δρ Ρούπερτ Μάρσαλ, ειδικός στη συμπεριφορά των ζώων στο Πανεπιστήμιο Αμπερίστγουιθ στην Ουαλλία, ο οποίος έχει διεξαγάγει πολλές και διαφορετικές έρευνες σε πουλιά όπως κάποια είδη παπαδίτσας (οικογένεια Paridae) και στην προσαρμογή τους σε αστικές περιοχές «τα αποτελέσματά μας σχετικά με τη συμπεριφορά των πτηνών στις πόλεις είναι άκρως ενδιαφέροντα. Κατά πρώτον, έχουμε ανακαλύψει ότι διαφορετικά είδη πτηνών κελαηδούν σε υψηλότερους τόνους στις πολύβουες περιοχές των πόλεων εκτιμούμε ότι αυτό συμβαίνει επειδή προσπαθούν να ακουστούν πάνω από τους ανθρωπογενείς θορύβους που κατακλύζουν τις αστικές περιοχές. Συγχρόνως τα «αστικά τραγούδια» των πουλιών είναι έτσι προσαρμοσμένα ώστε να μεταδίδονται ευκολότερα με βάση τη δομή, τη ρυμοτομία των πόλεων και τα πουλιά που ζουν σε αστικές περιοχές έχουν μάθει να ανταποκρίνονται σε αυτού του είδους το τραγούδι».
Ο δρ Μάρσαλ εξηγεί ότι είναι χαρακτηριστικό πως όταν στο πλαίσιο πειραμάτων εκείνος και η ομάδα του έπαιξαν το… κελάηδισμα της πόλης σε πτηνά που ζουν στην εξοχή, εκείνα δεν ανταποκρίθηκαν εξίσου καλά σε σύγκριση με το τραγούδι του μη αστικού περιβάλλοντος στο οποίο ήταν συνηθισμένα. «Το γεγονός αυτό μαρτυρεί ότι αν ένα πτηνό της πόλης βρεθεί σε ένα μη αστικό περιβάλλον δεν θα είναι εύκολο να ζευγαρώσει και να επιβιώσει». Σύμφωνα με τον ερευνητή, παρόμοια ευρήματα έχουν προκύψει και από μελέτες σε άλλα είδη πτηνών, όπως οι παπαγάλοι, ένα είδος σπουργιτιού της Νότιας Αμερικής αλλά και οι κοκκινολαίμηδες. «Συγχρόνως μελέτες μας σε γρύλους δείχνουν ότι το χαρακτηριστικό γρύλισμά τους ανεβαίνει αρκετές… οκτάβες όταν βρίσκονται μέσα σε πόλεις».
Προσαρμογή ή θάνατος
Ο επιστήμονας τονίζει πως πίσω από αυτές τις προσαρμοσμένες στις ανάγκες των πόλεων συμπεριφορές ζώων κρύβεται η εξέλιξη και μάλιστα μια ταχεία εξέλιξη που έχει στη ρίζα της την επιβίωση. Οπως μάλιστα λέει, δεν είναι μόνο στοιχεία της συμπεριφοράς των ζώων που αλλάζουν στα αστικά κέντρα. «Μελέτες δείχνουν ότι κάποια είδη κότσυφα εμφανίζουν και σωματικές αλλαγές, για την ακρίβεια διαφορά στο μέγεθός τους συγκεκριμένα τα κοτσύφια της πόλης είναι μεγαλύτερα από εκείνα της εξοχής. Για ποιον λόγο; Δεν έχουμε ακόμη την απάντηση, καθώς δεν εντοπίζονται γενετικές διαφορές αλλά μόνο μορφολογικές».
Μήπως στις πόλεις τα πουλιά ακολουθούν τα μοτίβα παχυσαρκίας των ανθρώπων; ρωτήσαμε τον δρα Μάρσαλ. Εκείνος απάντησε ότι κάτι τέτοιο, αν και δεν έχει αποδειχθεί, δεν θα ήταν παράλογο. «Εχουμε πράγματι παρατηρήσει ότι τα πουλιά των πόλεων προτιμούν πολλές φορές να βρίσκονται στα προάστια παρά στο κέντρο καθώς σε αυτά οι κάτοικοι βάζουν ταΐστρες με τροφή γεγονός που σημαίνει ότι δεν χρειάζεται να καλύπτουν μεγάλες αποστάσεις για να συλλέξουν την τροφή τους. Οι συγκεκριμένες παρατηρήσεις πρέπει πάντως τώρα να επιβεβαιωθούν από μεγάλες μελέτες».
Και μπορεί κάποια είδη πτηνών να επιτυγχάνουν να αλλάξουν ώστε να ζήσουν και να διαιωνίσουν το είδος τους στο νέο περιβάλλον τους, υπάρχουν όμως και κάποια άλλα είδη που δεν τα πάνε και τόσο καλά με την… αστική προσαρμογή. «Είναι αξιοσημείωτο ότι σε θορυβώδη περιβάλλοντα όπως αυτά γύρω από έναν αυτοκινητόδρομο βρίσκουμε λιγότερα είδη πτηνών τα οποία είναι σε θέση να προσαρμόσουν το τραγούδι τους ώστε να ακούγονται από τα υπόλοιπα πουλιά του είδους τους τα περισσότερα είδη εντοπίζονται μακριά από τους αυτοκινητοδρόμους. Και αυτό διότι υπάρχουν αρκετά είδη πτηνών τα οποία παρουσιάζονται… απροσάρμοστα σε αυτές τις αλλαγές, όπως ο κοινός σπίνος, σύμφωνα με τα ευρήματά μας».
Η ερευνητική ομάδα του δρος Μάρσαλ βρίσκεται τώρα σε φάση μελέτης της επίδρασης που έχει το αστικό περιβάλλον στην αναπαραγωγή των πτηνών. «Μελετούμε πώς τα θηλυκά ανταποκρίνονται στο «αστικό τραγούδι» των αρσενικών και αν τελικώς το αστικό περιβάλλον επιδρά στο ζευγάρωμα και στην αναπαραγωγή των πτηνών. Τα στοιχεία είναι όμως ακόμη υπό επεξεργασία και δεν μπορώ αυτή τη στιγμή να δώσω περαιτέρω λεπτομέρειες».
Ανθρώπινη παρέμβαση
Ο «ηθικός αυτουργός» πίσω από όλες αυτές τις βεβιασμένες αλλαγές που υφίστανται διαφορετικά είδη πουλιών αλλά και ζώων δεν είναι άλλος από τον άνθρωπο πρόκειται για τον «κατασκευαστή» των αστικών κέντρων που συνεχώς γιγαντώνονται. Την επίδραση του ανθρώπου στα ζώα και πώς αυτή μπορεί να τους προκαλέσει στρες μεταβάλλοντας τη συμπεριφορά και τις αντιδράσεις τους μελετά ο δρ Στίβεν Ντίτσκοφ, ειδικός στην Οικολογία και τη Διαχείριση της Αγριας Ζωής στο Πανεπιστήμιο Ομπερν στην Αλαμπάμα των ΗΠΑ. Οπως εξηγεί ο δρ Ντίτσκοφ στο «Βήμα», ο άνθρωπος επιδρά στα ζώα με διαφορετικούς τρόπους: «Κατ’ αρχάς η ίδια η συμπεριφορά του ανθρώπου επηρεάζει εκείνη των ζώων που πρέπει να συνυπάρξουν μαζί του στα αστικά περιβάλλοντα. Ο άνθρωπος τείνει να είναι πιο δραστήριος και ενεργητικός κατά τη διάρκεια της ημέρας, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει πολλά είδη στο να μεταφέρουν τα μοτίβα δραστηριότητάς τους αφού πέσει το σκοτάδι καθώς αποφεύγουν τις πολλές συναναστροφές με ανθρώπους. Για παράδειγμα, εμείς διεξάγουμε έρευνες σε ελάφια που ζουν είτε στην ύπαιθρο είτε κοντά σε πόλεις και έχουμε δει πως ενώ τα ελάφια δραστηριοποιούνται συνήθως τόσο κατά τη διάρκεια της ημέρας όσο και της νύχτας στην εξοχή, στα αστικά περιβάλλοντα περιορίζονται μόνο στο να κινούνται τη νύχτα». Υπάρχει επίσης σημαντική επίδραση στη συμπεριφορά των ζώων λόγω του θορύβου των πόλεων, επισημαίνει και ο δρ Ντίτσκοφ. «Κυρίως τα πουλιά αλλάζουν το τραγούδι τους για να μπορούν να ακουστούν. Το κελάηδισμα είναι πολύ σημαντικό καθώς, εκτός του ότι αποτελεί κάλεσμα για ζευγάρωμα, είναι το κύριο μέσο για να οριοθετήσει το κάθε πτηνό το έδαφός του. Ετσι και πάλι ο άνθρωπος αναγκάζει τα ζώα να αλλάξουν το μοτίβο συμπεριφοράς τους».
Και βέβαια στην πόλη είναι διαφορετικό το «μενού» της διατροφής πολλών ζώων σε σύγκριση με το… τραπέζι που στρώνεται στην εξοχή. «Οι πηγές τροφής αλλάζουν στο αστικό σκηνικό για ορισμένα είδη η διαθεσιμότητα τροφής είναι μεγαλύτερη στις πόλεις και για άλλα μικρότερη. Για παράδειγμα, σε ό,τι αφορά είδη που βρίσκουν τροφή στα σκουπίδια οι πόλεις μοιάζουν με… παραδείσους. Τα μοτίβα διατροφής αλλάζουν τόσο για τα σαρκοφάγα όσο και για τα φυτοφάγα ζώα αφού στις πόλεις η χλωρίδα είναι πολύ διαφορετική σε σχέση με την εξοχή. Συγχρόνως ζώα που τρέφονται με την τροφή των πουλιών, με καρπούς, όπως οι σκίουροι, μπορούν να… μετακομίζουν ευκολότερα προς τα σημεία όπου υπάρχουν ταΐστρες για τα πουλιά συνήθως δηλαδή στα προάστια» σημειώνει ο δρ Ντίτσκοφ.
Προσθέτει ότι οι «βασίλισσες» της ρύπανσης πόλεις μπορούν να αποβούν άκρως… τοξικές για πολλά ζώα. «Υπάρχουν ζητήματα ρύπανσης τόσο του αέρα όσο και των υδάτων στις πόλεις και δεν πρέπει να ξεχνούμε πως και τα ζώα αναπνέουν και διψούν όπως οι άνθρωποι με αποτέλεσμα να υπάρχει κίνδυνος εμφάνισης οργανικών προβλημάτων στα ζώα των πόλεων».
Συγκατοίκηση με σεβασμό
Μέσα σε ένα τέτοιο σίγουρα όχι και τόσο φιλόζωο περιβάλλον (το οποίο άλλωστε πολλές φορές είναι και απάνθρωπο) τα ζώα δεν έχουν επιλογή από το να προσαρμοστούν στις συνθήκες, να εξελιχθούν ώστε να επιβιώσουν. Είναι όμως πάντα τόσο εύκολο και εφικτό κάτι τέτοιο; Ο ερευνητής σημειώνει ότι αυτό που προκαλούμε στα ζώα είναι μια «βεβιασμένη» εξέλιξη. «Η εξελικτική διαδικασία των οργανισμών αποτελεί αδιαμφισβήτητο γεγονός, ωστόσο αποτελεί μια διαδικασία άκρως χρονοβόρα. Ολες αυτές οι ανθρωπογενείς αλλαγές που αναφέραμε προκαλούν έντονο στρες στα ζώα. Θα αναρωτιόταν λοιπόν κάποιος γιατί παραμένουν στις στρεσογόνες πόλεις. Δεν έχουμε σαφή απάντηση, ωστόσο, μια θεωρία την οποία τείνω και εγώ να θεωρώ πολύ πιθανή είναι πως τα ζώα τελικώς «επιλέγουν» ποιο στρες μπορούν να αντέξουν περισσότερο αφού και στο φυσικό περιβάλλον τους αντιμετωπίζουν στρες που οφείλεται για παράδειγμα στους θηρευτές ή στην έλλειψη τροφής. Ετσι, ίσως παραμένουν στις πόλεις, πρωτίστως για να έχουν εξασφαλισμένη την τροφή τους την οποία βρίσκουν πιο εύκολα από ό,τι στην ύπαιθρο. Πιθανότατα αυτό αξίζει τον ατέλειωτο θόρυβο και τις άλλες ανθρωπογενείς επιδράσεις που πρέπει να υποστούν».
Σε κάθε περίπτωση πάντως, ο δρ Μπίτσκοφ τονίζει πως πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι βάζουμε τα ζώα στην «πρέσα» λόγω των δικών μας συμπεριφορών. Ποια θα ήταν η λύση; «Δεν πιστεύω ότι υπάρχει λύση. Η λύση θα ήταν να λαμβάνουμε υπόψη ότι τα ζώα, απαραίτητα και για τη δική μας επιβίωση στην αλυσίδα της ζωής, αποτελούν μέρος του αστικού τοπίου που έχουμε δημιουργήσει και να φροντίζουμε να είναι όσο περισσότερο γίνεται ενσωματωμένα στο τοπίο αυτό». Ενα τοπίο που πρέπει να γίνει ουκ ολίγες φορές φιλικότερο όχι μόνο προς τα ζώα αλλά και προς τους ίδιους τους ανθρώπους που (κακώς) το δημιούργησαν…
Σαν τη γάτα με τον… τουίτι
Για ένα πουλί που ζει στην εξοχή ο κύριος εχθρός είναι τα αρπακτικά πτηνά. Τα πουλιά των πόλεων έχουν όμως έναν άλλο, τετράποδο αυτή τη φορά, συχνό αντίπαλο που δεν είναι άλλος από τις… γάτες. Και όπως έδειξε μελέτη ειδικών από το Πανεπιστήμιο της Γρανάδας και το Πανεπιστήμιο Paris-Sud, οι φτερωτοί κάτοικοι των πόλεων έχουν ανακαλύψει τα δικά τους τρικ για να ξεφεύγουν από τα γατίσια νύχια. Προκειμένου να διερευνήσουν το ζήτημα οι ερευνητές συνέλεξαν 1.132 πτηνά από 15 είδη τα οποία εντοπίζονται τόσο στην ύπαιθρο όσο και στις πόλεις που ζούσαν σε δύο πόλεις και στα περίχωρά τους: στο Μπρέντερσλεβ της Δανίας και στη Γρανάδα της Ισπανίας. Κάθε φορά που «συνελάμβαναν» ένα πουλί παρατηρούσαν εξονυχιστικά τις αντιδράσεις του απέναντι στη σύλληψή του. Σύμφωνα με τα ευρήματά τους, που δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό έντυπο «Animal Behaviour», εμφανίστηκαν διαφορές στις αντιδράσεις πουλιών που ζούσαν στις πόλεις σε σύγκριση με πτηνά του ίδιου είδους που ζούσαν στην εξοχή. Για παράδειγμα, τα πουλιά της πόλης «ούρλιαζαν» κατά τη σύλληψή τους πολύ περισσότερο από εκείνα της εξοχής στέλνοντας σήματα κινδύνου και βγάζοντας «κραυγές» βοήθειας στους γείτονές τους στις πόλεις τα πουλιά βρίσκονται πιο κοντά το ένα με το άλλο σε σύγκριση με τις τεράστιες εκτάσεις της υπαίθρου και έτσι μπορούν να βρουν βοήθεια ταχύτερα. Μια άλλη άκρως ενδιαφέρουσα παρατήρηση ήταν ότι τα πτηνά των πόλεων έκαναν ένα άκρως έξυπνο κόλπο πολύ συχνότερα από τους… εξοχικούς συγγενείς τους: έριχναν το πτέρωμά τους. Για ποιον λόγο; Μα για να ξεφεύγουν ευκολότερα από τις πεινασμένες γάτες. Φανταστείτε την εικόνα: εκεί όπου η γάτα έχει γραπώσει με το στόμα της το πουλί, εκείνο ρίχνει τη «στολή» του και ξεφεύγει αφήνοντας τον εχθρό με ένα στόμα γεμάτο… φτερά και πούπουλα.
Για ένα πουλί που ζει στην εξοχή ο κύριος εχθρός είναι τα αρπακτικά πτηνά. Τα πουλιά των πόλεων έχουν όμως έναν άλλο, τετράποδο αυτή τη φορά, συχνό αντίπαλο που δεν είναι άλλος από τις… γάτες. Και όπως έδειξε μελέτη ειδικών από το Πανεπιστήμιο της Γρανάδας και το Πανεπιστήμιο Paris-Sud, οι φτερωτοί κάτοικοι των πόλεων έχουν ανακαλύψει τα δικά τους τρικ για να ξεφεύγουν από τα γατίσια νύχια. Προκειμένου να διερευνήσουν το ζήτημα οι ερευνητές συνέλεξαν 1.132 πτηνά από 15 είδη τα οποία εντοπίζονται τόσο στην ύπαιθρο όσο και στις πόλεις που ζούσαν σε δύο πόλεις και στα περίχωρά τους: στο Μπρέντερσλεβ της Δανίας και στη Γρανάδα της Ισπανίας. Κάθε φορά που «συνελάμβαναν» ένα πουλί παρατηρούσαν εξονυχιστικά τις αντιδράσεις του απέναντι στη σύλληψή του. Σύμφωνα με τα ευρήματά τους, που δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό έντυπο «Animal Behaviour», εμφανίστηκαν διαφορές στις αντιδράσεις πουλιών που ζούσαν στις πόλεις σε σύγκριση με πτηνά του ίδιου είδους που ζούσαν στην εξοχή. Για παράδειγμα, τα πουλιά της πόλης «ούρλιαζαν» κατά τη σύλληψή τους πολύ περισσότερο από εκείνα της εξοχής στέλνοντας σήματα κινδύνου και βγάζοντας «κραυγές» βοήθειας στους γείτονές τους στις πόλεις τα πουλιά βρίσκονται πιο κοντά το ένα με το άλλο σε σύγκριση με τις τεράστιες εκτάσεις της υπαίθρου και έτσι μπορούν να βρουν βοήθεια ταχύτερα. Μια άλλη άκρως ενδιαφέρουσα παρατήρηση ήταν ότι τα πτηνά των πόλεων έκαναν ένα άκρως έξυπνο κόλπο πολύ συχνότερα από τους… εξοχικούς συγγενείς τους: έριχναν το πτέρωμά τους. Για ποιον λόγο; Μα για να ξεφεύγουν ευκολότερα από τις πεινασμένες γάτες. Φανταστείτε την εικόνα: εκεί όπου η γάτα έχει γραπώσει με το στόμα της το πουλί, εκείνο ρίχνει τη «στολή» του και ξεφεύγει αφήνοντας τον εχθρό με ένα στόμα γεμάτο… φτερά και πούπουλα.Κοτσύφια με… jet lag
Η ζωή στην πόλη με τους ιλιγγιώδεις ρυθμούς της είναι το λιγότερο εξουθενωτική αν θέλετε περαιτέρω επιβεβαίωση ρωτήστε τα… πουλιά και δη τα κοτσύφια. Πρόσφατη μελέτη ειδικών από τη Βρετανία και τη Γερμανία που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Proceedings of the Royal Society B» έδειξε ότι κοτσύφια που έχουν τις φωλιές τους στις πόλεις (η μελέτη διεξήχθη συγκεκριμένα σε πουλιά στο Μόναχο αλλά και σε περιοχές μερικές δεκάδες χιλιόμετρα έξω από αυτό) είναι πιο δραστήρια και ο οργανισμός τους τρέχει σε πιο γρήγορους ρυθμούς σε σύγκριση με τα «αδέλφια» τους που ζουν μακριά από το… κλεινόν άστυ. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα αποτελέσματα, τα πουλιά της πόλης ξυπνούσαν περί τα 30 λεπτά πριν από την ανατολή του ηλίου ενώ τα πουλιά της εξοχής ξεκινούσαν την ημέρα τους μαζί με τον ήλιο που ανέτειλλε. Παράλληλα τα «αστικά» κοτσύφια παρέμεναν ξύπνια για μεγαλύτερο διάστημα μέσα στην ημέρα η ημέρα τους επιμηκυνόταν κατά περίπου 40 λεπτά σε σύγκριση με εκείνα της υπαίθρου. Επιπλέον, το βιολογικό ρολόι των κοτσυφιών των πόλεων χτυπούσε γρηγορότερα, γεγονός που σήμαινε ότι τα πουλιά βρίσκονταν σε μια μόνιμη κατάσταση… jet lag. Σημειώνεται ότι η συγκεκριμένη μελέτη είναι η πρώτη που δείχνει σημαντικές αλλαγές στο βιολογικό ρολόι των πτηνών εξαιτίας του αστικού περιβάλλοντος. Οι μεταβολές στα μοτίβα του ύπνου φαίνεται ότι επηρεάζουν αρνητικά τους ανθρώπους καθώς συνδέονται με προβλήματα υγείας όπως η παχυσαρκία, ο διαβήτης και ο καρκίνος και οι ερευνητές σκοπεύουν τώρα να δουν την επίδραση αυτών των μεταβολών και στον οργανισμό των πτηνών.
Η ζωή στην πόλη με τους ιλιγγιώδεις ρυθμούς της είναι το λιγότερο εξουθενωτική αν θέλετε περαιτέρω επιβεβαίωση ρωτήστε τα… πουλιά και δη τα κοτσύφια. Πρόσφατη μελέτη ειδικών από τη Βρετανία και τη Γερμανία που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Proceedings of the Royal Society B» έδειξε ότι κοτσύφια που έχουν τις φωλιές τους στις πόλεις (η μελέτη διεξήχθη συγκεκριμένα σε πουλιά στο Μόναχο αλλά και σε περιοχές μερικές δεκάδες χιλιόμετρα έξω από αυτό) είναι πιο δραστήρια και ο οργανισμός τους τρέχει σε πιο γρήγορους ρυθμούς σε σύγκριση με τα «αδέλφια» τους που ζουν μακριά από το… κλεινόν άστυ. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα αποτελέσματα, τα πουλιά της πόλης ξυπνούσαν περί τα 30 λεπτά πριν από την ανατολή του ηλίου ενώ τα πουλιά της εξοχής ξεκινούσαν την ημέρα τους μαζί με τον ήλιο που ανέτειλλε. Παράλληλα τα «αστικά» κοτσύφια παρέμεναν ξύπνια για μεγαλύτερο διάστημα μέσα στην ημέρα η ημέρα τους επιμηκυνόταν κατά περίπου 40 λεπτά σε σύγκριση με εκείνα της υπαίθρου. Επιπλέον, το βιολογικό ρολόι των κοτσυφιών των πόλεων χτυπούσε γρηγορότερα, γεγονός που σήμαινε ότι τα πουλιά βρίσκονταν σε μια μόνιμη κατάσταση… jet lag. Σημειώνεται ότι η συγκεκριμένη μελέτη είναι η πρώτη που δείχνει σημαντικές αλλαγές στο βιολογικό ρολόι των πτηνών εξαιτίας του αστικού περιβάλλοντος. Οι μεταβολές στα μοτίβα του ύπνου φαίνεται ότι επηρεάζουν αρνητικά τους ανθρώπους καθώς συνδέονται με προβλήματα υγείας όπως η παχυσαρκία, ο διαβήτης και ο καρκίνος και οι ερευνητές σκοπεύουν τώρα να δουν την επίδραση αυτών των μεταβολών και στον οργανισμό των πτηνών.Η φωτορρύπανση και η πρόωρη ωρίμαση
Τα κοτσύφια των πόλεων και πάλι (μιλούν) με τον τρόπο τους εξιστορώντας τα «δεινά» τους ελέω τεχνητού φωτός για την ακρίβεια, της φωτορρύπανσης. Ειδικοί από το Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ στη Γερμανία είδαν ότι όταν τα αρσενικά κοτσύφια εκτίθενται ακόμη και σε χαμηλά επίπεδα τεχνητού φωτός τη νύχτα, οι όρχεις τους αναπτύσσονται έναν μήνα νωρίτερα σε σύγκριση με τα αρσενικά κοτσύφια της υπαίθρου. Παράλληλα τα πουλιά ξεκινούν το τραγούδι τους μια ώρα νωρίτερα κάθε πρωί και αλλάζουν το πτέρωμά τους έναν μήνα νωρίτερα από εκείνα των… βουνών και των λόγγων. Δεν είναι βέβαιο αν η επίδραση αυτών των αλλαγών είναι αρνητική ή θετική για τα πτηνά, σημειώνουν οι ερευνητές. Οπως λένε, είναι πιθανό οι κότσυφες των πόλεων να επωφελούνται από το ότι η πρόωρη σεξουαλική ωρίμασή τους οδηγεί και σε απόκτηση περισσότερων νεοσσών κατά τη διάρκεια του έτους. Από την άλλη πλευρά όμως, η αναπαραγωγή σε περιόδους που η πρόσβαση σε τροφή είναι πιο δύσκολη δεν βοηθά τα πτηνά και κυρίως τη διαιώνιση του είδους τους.
Τα κοτσύφια των πόλεων και πάλι (μιλούν) με τον τρόπο τους εξιστορώντας τα «δεινά» τους ελέω τεχνητού φωτός για την ακρίβεια, της φωτορρύπανσης. Ειδικοί από το Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ στη Γερμανία είδαν ότι όταν τα αρσενικά κοτσύφια εκτίθενται ακόμη και σε χαμηλά επίπεδα τεχνητού φωτός τη νύχτα, οι όρχεις τους αναπτύσσονται έναν μήνα νωρίτερα σε σύγκριση με τα αρσενικά κοτσύφια της υπαίθρου. Παράλληλα τα πουλιά ξεκινούν το τραγούδι τους μια ώρα νωρίτερα κάθε πρωί και αλλάζουν το πτέρωμά τους έναν μήνα νωρίτερα από εκείνα των… βουνών και των λόγγων. Δεν είναι βέβαιο αν η επίδραση αυτών των αλλαγών είναι αρνητική ή θετική για τα πτηνά, σημειώνουν οι ερευνητές. Οπως λένε, είναι πιθανό οι κότσυφες των πόλεων να επωφελούνται από το ότι η πρόωρη σεξουαλική ωρίμασή τους οδηγεί και σε απόκτηση περισσότερων νεοσσών κατά τη διάρκεια του έτους. Από την άλλη πλευρά όμως, η αναπαραγωγή σε περιόδους που η πρόσβαση σε τροφή είναι πιο δύσκολη δεν βοηθά τα πτηνά και κυρίως τη διαιώνιση του είδους τους.
Σπουργίτια και σπίνοι καπνιστές
Σπουργίτια, σπίνοι και πιθανότατα και άλλα πτηνά των πόλεων επιδίδονται σε μια ασυνήθιστη (για πουλιά τουλάχιστον) πρακτική: μαζεύουν συστηματικά γόπες (όχι των θαλασσών αλλά των… καπνιστών). Αυτό ανακάλυψαν ερευνητές του Πανεπιστημίου του Σεντ Αντριους στη Βρετανία όπως ανέφεραν με μελέτη τους στην επιθεώρηση «Biology Letters». Για ποιον λόγο τα πτηνά συλλέγουν αποτσίγαρα; Διότι τα χρησιμοποιούν στην κατασκευή της φωλιάς τους διώχνοντας έτσι τελικώς τα ανεπιθύμητα ακάρεα και άλλους ενοχλητικούς «εχθρούς». Σύμφωνα με τους ειδικούς, έχει παρατηρηθεί ότι στη φύση πολλά είδη πουλιών επενδύουν τη φωλιά τους με φυτά που διαθέτουν εντομοαπωθητική δράση. Τέτοια δράση έχουν και τα αποτσίγαρα που έχουν εμποτιστεί με νικοτίνη η οποία αποτελεί ισχυρό εντομοκτόνο. Παραμένει πάντως άγνωστο αν τα πτηνά των πόλεων κατανοούν την εντομοαπωθητική δράση των αποτσίγαρων που συλλέγουν. Πιθανώς, κατά τους ειδικούς, μαζεύουν τις γόπες μόνο για τη μόνωση της φωλιάς τους χωρίς να αντιλαμβάνονται ότι συγχρόνως με αυτόν τον τρόπο διώχνουν τα παράσιτα. Μια άλλη πιθανότητα είναι ότι διαλέγουν τα αποτσίγαρα λόγω της μυρωδιάς τους αφού άλλωστε και στη φύση τα πτηνά βασίζονται στην όσφρηση για να εντοπίσουν φυτά με εντομοαπωθητικά συστατικά. Σε κάθε περίπτωση, τα μέχρι στιγμής στοιχεία του πειράματος των ερευνητών από το Σεντ Αντριους που διεξήχθη στην Πόλη του Μεξικού έδειξαν ότι οι φωλιές σπουργιτιών και σπίνων περιείχαν κατά μέσο όρο δέκα γόπες έκαστη. Εδειξαν επίσης ότι τα αποτσίγαρα που αποτελούσαν «φόδρα» στις φωλιές είχαν ισχυρή δράση κατά των παρασίτων. Τώρα μένει να διεξαχθούν νέα πειράματα ώστε να επιβεβαιωθεί αν τα πουλιά «γνωρίζουν» ότι μαζεύουν αντιπαρασιτικές γόπες.
Σπουργίτια, σπίνοι και πιθανότατα και άλλα πτηνά των πόλεων επιδίδονται σε μια ασυνήθιστη (για πουλιά τουλάχιστον) πρακτική: μαζεύουν συστηματικά γόπες (όχι των θαλασσών αλλά των… καπνιστών). Αυτό ανακάλυψαν ερευνητές του Πανεπιστημίου του Σεντ Αντριους στη Βρετανία όπως ανέφεραν με μελέτη τους στην επιθεώρηση «Biology Letters». Για ποιον λόγο τα πτηνά συλλέγουν αποτσίγαρα; Διότι τα χρησιμοποιούν στην κατασκευή της φωλιάς τους διώχνοντας έτσι τελικώς τα ανεπιθύμητα ακάρεα και άλλους ενοχλητικούς «εχθρούς». Σύμφωνα με τους ειδικούς, έχει παρατηρηθεί ότι στη φύση πολλά είδη πουλιών επενδύουν τη φωλιά τους με φυτά που διαθέτουν εντομοαπωθητική δράση. Τέτοια δράση έχουν και τα αποτσίγαρα που έχουν εμποτιστεί με νικοτίνη η οποία αποτελεί ισχυρό εντομοκτόνο. Παραμένει πάντως άγνωστο αν τα πτηνά των πόλεων κατανοούν την εντομοαπωθητική δράση των αποτσίγαρων που συλλέγουν. Πιθανώς, κατά τους ειδικούς, μαζεύουν τις γόπες μόνο για τη μόνωση της φωλιάς τους χωρίς να αντιλαμβάνονται ότι συγχρόνως με αυτόν τον τρόπο διώχνουν τα παράσιτα. Μια άλλη πιθανότητα είναι ότι διαλέγουν τα αποτσίγαρα λόγω της μυρωδιάς τους αφού άλλωστε και στη φύση τα πτηνά βασίζονται στην όσφρηση για να εντοπίσουν φυτά με εντομοαπωθητικά συστατικά. Σε κάθε περίπτωση, τα μέχρι στιγμής στοιχεία του πειράματος των ερευνητών από το Σεντ Αντριους που διεξήχθη στην Πόλη του Μεξικού έδειξαν ότι οι φωλιές σπουργιτιών και σπίνων περιείχαν κατά μέσο όρο δέκα γόπες έκαστη. Εδειξαν επίσης ότι τα αποτσίγαρα που αποτελούσαν «φόδρα» στις φωλιές είχαν ισχυρή δράση κατά των παρασίτων. Τώρα μένει να διεξαχθούν νέα πειράματα ώστε να επιβεβαιωθεί αν τα πουλιά «γνωρίζουν» ότι μαζεύουν αντιπαρασιτικές γόπες.Τρωκτικά… χαλαρά
Μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο «Behaviour» και αφορούσε τον κυνόμυ (ένα μικρό τρωκτικό που ζει στη Βόρεια Αμερική και είναι ένα είδος σκίουρου του εδάφους) έδειξε ότι μέσα στις πόλεις τα συγκεκριμένα τρωκτικά χάνουν την εγρήγορσή τους. Ερευνητές από το Τμήμα για την Αγρια Ζωή και τη Βιολογία της Διατήρησης στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Κολοράντο μελέτησαν κυνόμυς στο αστικό περιβάλλον του Ντένβερ και συνέκριναν τη συμπεριφορά τους με άλλους που ζούσαν στην εξοχή. Είδαν ότι τα ζώα της πόλης «χαλάρωναν» γρήγορα σε ό,τι αφορούσε την προσοχή και την εγρήγορσή τους. Μάλιστα, όπως παρατηρήθηκε, η επαγρύπνηση των τρωκτικών ήταν αυξημένη όταν έρχονταν αρχικώς σε επαφή με νέα ερεθίσματα, σταδιακά όμως μειωνόταν όσο εκείνα εξοικειώνονταν στο αστικό περιβάλλον. Τα ευρήματα αυτά, κατά τους ειδικούς, δείχνουν ότι οι κυνόμυες αποκρίνονται στην αστικοποίησή τους μέσω αλλαγών στη συμπεριφορά τους που δείχνουν προσαρμογή στο περιβάλλον τους.
Μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο «Behaviour» και αφορούσε τον κυνόμυ (ένα μικρό τρωκτικό που ζει στη Βόρεια Αμερική και είναι ένα είδος σκίουρου του εδάφους) έδειξε ότι μέσα στις πόλεις τα συγκεκριμένα τρωκτικά χάνουν την εγρήγορσή τους. Ερευνητές από το Τμήμα για την Αγρια Ζωή και τη Βιολογία της Διατήρησης στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Κολοράντο μελέτησαν κυνόμυς στο αστικό περιβάλλον του Ντένβερ και συνέκριναν τη συμπεριφορά τους με άλλους που ζούσαν στην εξοχή. Είδαν ότι τα ζώα της πόλης «χαλάρωναν» γρήγορα σε ό,τι αφορούσε την προσοχή και την εγρήγορσή τους. Μάλιστα, όπως παρατηρήθηκε, η επαγρύπνηση των τρωκτικών ήταν αυξημένη όταν έρχονταν αρχικώς σε επαφή με νέα ερεθίσματα, σταδιακά όμως μειωνόταν όσο εκείνα εξοικειώνονταν στο αστικό περιβάλλον. Τα ευρήματα αυτά, κατά τους ειδικούς, δείχνουν ότι οι κυνόμυες αποκρίνονται στην αστικοποίησή τους μέσω αλλαγών στη συμπεριφορά τους που δείχνουν προσαρμογή στο περιβάλλον τους.Ο θόρυβος φτάνει τα ωδικά πτηνά στα όρια (των πόλεων)
Ο ολοένα και αυξανόμενος θόρυβος στις αστικές περιοχές διώχνει τα ωδικά πτηνά, σύμφωνα με καναδική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο «Global Change Biology». Ειδικοί από το Πανεπιστήμιο της Αλμπέρτα ανακάλυψαν ότι το θορυβώδες αστικό περιβάλλον καλύπτει τις χαμηλές συχνότητες του τραγουδιού των πουλιών, αποτελώντας έτσι εμπόδιο στην επικοινωνία τους. Και μη νομίσετε ότι αυτή η έλλειψη πλήρους επικοινωνίας είναι ασήμαντη όταν τα θηλυκά δεν ακούν ολοκληρωμένο το κελάηδισμα των αρσενικών, τότε θεωρούν ότι τα αρσενικά αυτά δεν είναι κατάλληλα για ζευγάρωμα. Ετσι οι επιστήμονες είδαν –έπειτα από έρευνα σε 113 περιοχές στο Εντμοντον του Καναδά ότι όταν τα επίπεδα θορύβου σε μια περιοχή εντός της πόλης ανέβαιναν, τότε καταγραφόταν μικρότερος αριθμός διαφορετικών ειδών ωδικών πτηνών σε αυτή την περιοχή. Ενα δεύτερο πείραμα της ομάδας σε επτά είδη ωδικών πτηνών που παρά την ηχορρύπανση συνέχιζαν να ζουν στις πολύβουες περιοχές της πόλης, έδειξε ότι σε πολλά από αυτά ο θόρυβος οδηγούσε στη μείωση του αριθμού των ατόμων του κάθε είδους. Οι ερευνητές υποθέτουν ότι η κακή επικοινωνία μεταξύ αρσενικών και θηλυκών πτηνών λόγω θορύβου έχει επίδραση στο ζευγάρωμά τους και τελικώς στον αριθμό των απογόνων που αποκτούν.
Ο ολοένα και αυξανόμενος θόρυβος στις αστικές περιοχές διώχνει τα ωδικά πτηνά, σύμφωνα με καναδική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο «Global Change Biology». Ειδικοί από το Πανεπιστήμιο της Αλμπέρτα ανακάλυψαν ότι το θορυβώδες αστικό περιβάλλον καλύπτει τις χαμηλές συχνότητες του τραγουδιού των πουλιών, αποτελώντας έτσι εμπόδιο στην επικοινωνία τους. Και μη νομίσετε ότι αυτή η έλλειψη πλήρους επικοινωνίας είναι ασήμαντη όταν τα θηλυκά δεν ακούν ολοκληρωμένο το κελάηδισμα των αρσενικών, τότε θεωρούν ότι τα αρσενικά αυτά δεν είναι κατάλληλα για ζευγάρωμα. Ετσι οι επιστήμονες είδαν –έπειτα από έρευνα σε 113 περιοχές στο Εντμοντον του Καναδά ότι όταν τα επίπεδα θορύβου σε μια περιοχή εντός της πόλης ανέβαιναν, τότε καταγραφόταν μικρότερος αριθμός διαφορετικών ειδών ωδικών πτηνών σε αυτή την περιοχή. Ενα δεύτερο πείραμα της ομάδας σε επτά είδη ωδικών πτηνών που παρά την ηχορρύπανση συνέχιζαν να ζουν στις πολύβουες περιοχές της πόλης, έδειξε ότι σε πολλά από αυτά ο θόρυβος οδηγούσε στη μείωση του αριθμού των ατόμων του κάθε είδους. Οι ερευνητές υποθέτουν ότι η κακή επικοινωνία μεταξύ αρσενικών και θηλυκών πτηνών λόγω θορύβου έχει επίδραση στο ζευγάρωμά τους και τελικώς στον αριθμό των απογόνων που αποκτούν.Γκρι σκίουροι καταληψίες
Τι κάνει ένας σκίουρος στην πόλη; Κουνάει την ουρά του όχι από τη χαρά του αλλά αντιθέτως για να στείλει σε οποιονδήποτε μπορεί να τον βοηθήσει το σήμα ότι υπάρχει πρόβλημα. Και αυτό διότι ο έντονος θόρυβος των πόλεων σκεπάζει συχνά τους ήχους που βγάζουν τα ζώα. Θέλοντας και μη λοιπόν, ο γκρι σκίουρος προσαρμόζεται στις καταστάσεις αφού ξέρει ότι η «φωνή» του θα πνιγεί μέσα στη βουή και έτσι «χαιρετά» με την ουρά του τα υπόλοιπα μέλη του είδους του για να τους εκπέμψει SOS όταν χρειάζεται. Οι σκίουροι επισκέπτονται συχνά τα πάρκα των πόλεων αναζητώντας τα υπολείμματα τροφών των ανθρώπωντο ανθρώπινο φαγητό αντιστοιχεί πλέον σε περισσότερο από το 1/3 του συνόλου της διατροφής τους. Οσο για το πού βρίσκεται η «μόνιμη αστική κατοικία» τους, θα τους βρείτε συχνά σε εγκαταλελειμμένα σπίτια τα οποία αποτελούν ιδεώδεις κρυψώνες, όπως έχουν ανακαλύψει επιστήμονες διαφορετικών ομάδων.
Τι κάνει ένας σκίουρος στην πόλη; Κουνάει την ουρά του όχι από τη χαρά του αλλά αντιθέτως για να στείλει σε οποιονδήποτε μπορεί να τον βοηθήσει το σήμα ότι υπάρχει πρόβλημα. Και αυτό διότι ο έντονος θόρυβος των πόλεων σκεπάζει συχνά τους ήχους που βγάζουν τα ζώα. Θέλοντας και μη λοιπόν, ο γκρι σκίουρος προσαρμόζεται στις καταστάσεις αφού ξέρει ότι η «φωνή» του θα πνιγεί μέσα στη βουή και έτσι «χαιρετά» με την ουρά του τα υπόλοιπα μέλη του είδους του για να τους εκπέμψει SOS όταν χρειάζεται. Οι σκίουροι επισκέπτονται συχνά τα πάρκα των πόλεων αναζητώντας τα υπολείμματα τροφών των ανθρώπωντο ανθρώπινο φαγητό αντιστοιχεί πλέον σε περισσότερο από το 1/3 του συνόλου της διατροφής τους. Οσο για το πού βρίσκεται η «μόνιμη αστική κατοικία» τους, θα τους βρείτε συχνά σε εγκαταλελειμμένα σπίτια τα οποία αποτελούν ιδεώδεις κρυψώνες, όπως έχουν ανακαλύψει επιστήμονες διαφορετικών ομάδων.Σκαντζόχοιροι σε ταράτσα dinner party
Οι νυχτερινές περιπλανήσεις δεν φοβίζουν αυτούς τους «διάσημους»… περιπατητές. Στις πόλεις τα στέκια των σκαντζόχοιρων φαίνεται ότι είναι οι κήποι ή οι ταράτσες-κήποι (που έχουν γίνει μόδα το τελευταίο διάστημα), καθώς σε αυτούς μπορούν να βρουν ευκολότερα τροφή, μακριά από τους πολυσύχναστους δρόμους όπου πάντα ελλοχεύει ο κίνδυνος να καταλήξουν κάτω από τις ρόδες κάποιου αυτοκινήτου. Αυτού του είδους τα αστικά «εστιατόρια» των σκαντζόχοιρων φαίνεται, σύμφωνα με διαφορετικά στοιχεία, ότι είναι ιδιαιτέρως ελκυστικά στο μέσον της νύχτας όταν ο μεγάλος κίνδυνος της εμφάνισης σκύλων (ορκισμένων εχθρών τους) μειώνεται. Ετσι οι «αγκαθωτές» μπάλες μπορούν να συγκεντρωθούν πιο εύκολα στο υψίστης σημασίας έργο να ξετρυπώνουν σκουλήκια και σκαθάρια.
Οι νυχτερινές περιπλανήσεις δεν φοβίζουν αυτούς τους «διάσημους»… περιπατητές. Στις πόλεις τα στέκια των σκαντζόχοιρων φαίνεται ότι είναι οι κήποι ή οι ταράτσες-κήποι (που έχουν γίνει μόδα το τελευταίο διάστημα), καθώς σε αυτούς μπορούν να βρουν ευκολότερα τροφή, μακριά από τους πολυσύχναστους δρόμους όπου πάντα ελλοχεύει ο κίνδυνος να καταλήξουν κάτω από τις ρόδες κάποιου αυτοκινήτου. Αυτού του είδους τα αστικά «εστιατόρια» των σκαντζόχοιρων φαίνεται, σύμφωνα με διαφορετικά στοιχεία, ότι είναι ιδιαιτέρως ελκυστικά στο μέσον της νύχτας όταν ο μεγάλος κίνδυνος της εμφάνισης σκύλων (ορκισμένων εχθρών τους) μειώνεται. Ετσι οι «αγκαθωτές» μπάλες μπορούν να συγκεντρωθούν πιο εύκολα στο υψίστης σημασίας έργο να ξετρυπώνουν σκουλήκια και σκαθάρια.Περιστέρια – φυσιογνωμιστές
Είναι, όπως ξέρουν όλοι όσοι ζουν σε πόλεις, οι πιο επιτυχημένοι (τουλάχιστον δίποδοι, φτερωτοί) survivors των αστικών κέντρων. Εχουν μάθει να βρίσκονται κοντά στους ανθρώπους, τηρώντας αποστάσεις αλλά όχι και τόσο μεγάλες από αυτούς. Τα φώτα των δρόμων τούς επιτρέπουν να αναζητούν τροφή ολόκληρη την ημέρα και έτσι έχουν αλλάξει τον τρόπο διατροφής τουςπροτιμώντας κυρίως την κατανάλωση σνακ αφού συνεχώς τσιμπολογούν. Μελέτη έδειξε μάλιστα ότι τα περιστέρια, περί ων ο λόγος, είναι… φυσιογνωμιστές καθώς θυμούνται πολύ καλά τα πρόσωπα των ανθρώπων που τα έχουν ταΐσει (άρα των φίλων) αλλά και εκείνα των ατόμων που τα έχουν κυνηγήσει (άρα των εχθρών). Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με τη μελέτη, όταν τα άτομα που είχαν αρχικώς κυνηγήσει τα περιστέρια προσπαθούσαν αργότερα να τα ταΐσουν, εκείνα τους απέφευγαν συστηματικάακόμη και όταν οι πρώην κυνηγοί τους άλλαζαν ρούχα για να τα μπερδέψουν. Αποδεικνυόταν όμως πάντα ότι έπιαναν πολύ περισσότερα… πουλιά στον αέρα από ό,τι οι άνθρωποι νομίζουν.
Είναι, όπως ξέρουν όλοι όσοι ζουν σε πόλεις, οι πιο επιτυχημένοι (τουλάχιστον δίποδοι, φτερωτοί) survivors των αστικών κέντρων. Εχουν μάθει να βρίσκονται κοντά στους ανθρώπους, τηρώντας αποστάσεις αλλά όχι και τόσο μεγάλες από αυτούς. Τα φώτα των δρόμων τούς επιτρέπουν να αναζητούν τροφή ολόκληρη την ημέρα και έτσι έχουν αλλάξει τον τρόπο διατροφής τουςπροτιμώντας κυρίως την κατανάλωση σνακ αφού συνεχώς τσιμπολογούν. Μελέτη έδειξε μάλιστα ότι τα περιστέρια, περί ων ο λόγος, είναι… φυσιογνωμιστές καθώς θυμούνται πολύ καλά τα πρόσωπα των ανθρώπων που τα έχουν ταΐσει (άρα των φίλων) αλλά και εκείνα των ατόμων που τα έχουν κυνηγήσει (άρα των εχθρών). Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με τη μελέτη, όταν τα άτομα που είχαν αρχικώς κυνηγήσει τα περιστέρια προσπαθούσαν αργότερα να τα ταΐσουν, εκείνα τους απέφευγαν συστηματικάακόμη και όταν οι πρώην κυνηγοί τους άλλαζαν ρούχα για να τα μπερδέψουν. Αποδεικνυόταν όμως πάντα ότι έπιαναν πολύ περισσότερα… πουλιά στον αέρα από ό,τι οι άνθρωποι νομίζουν.Πώς οι πόλεις κάνουν τα πουλιά… σοπράνο
Διαφορετικές μελέτες δείχνουν ότι πουλιά όπως τα σπουργίτια, τα κοτσύφια και οι παπαδίτσες ανεβάζουν… οκτάβες στα αστικά περιβάλλοντα ενώ τραγουδούν. Συγκεκριμένα, τα πτηνά αυξάνουν τη συχνότητα του κελαηδίσματός τους ώστε αυτό να υπερκαλύπτει τον θόρυβο της πόλης. Η μέση μάξιμουμ συχνότητα των ήχων που βγάζει ένα πουλί της πόλης όταν ο θόρυβος στο φόντο είναι περίπου στα 66 ντεσιμπέλ φθάνει τα 3.165 Hz, τη στιγμή που η αντίστοιχη συχνότητα των ήχων των πουλιών στην εξοχή είναι της τάξεως των 2.657 Hz (όταν ο ήχος στο φόντο του περιβάλλοντος είναι περίπου στα 37 ντεσιμπέλ). Πάντως καινούργια στοιχεία δείχνουν ότι τα πουλιά των πόλεων δεν γίνονται… σοπράνο μόνο εξαιτίας της (παράφωνης) συμφωνίας που παράγουν αυτοκίνητα, μηχανές και η ανθρώπινη δραστηριότητα (οι ήχοι αυτοί εκπέμπονται συνήθως σε σχετικά χαμηλές συχνότητες, οπότε τα πτηνά ανεβάζουν τη δική τους συχνότητα ώστε το τραγούδι τους να ξεχωρίζει και να γίνεται αντιληπτό από τα υπόλοιπα πουλιά) αλλά και για να υπερπηδήσουν έναν τεράστιο «σκόπελο» που κάνει το τραγούδι τους να βρίσκει «τοίχο» δεν είναι άλλος από τα ψηλά κτίρια των πόλεων. Ερευνητές από τα Πανεπιστήμια της Κοπεγχάγης και του Αμπερίστγουιθ ανέφεραν με δημοσίευσή τους στην επιθεώρηση «PLoS ONE» ότι η αρχιτεκτονική των πόλεων επιδρά βαθιά στο τραγούδι των πουλιών. Οι δομές μέσα στο αστικό τοπίο σπίτια, δρόμοι, ουρανοξύστες ανακλούν τα κύματα του ήχου προς διαφορετικές κατευθύνσεις, κάτι που τα πουλιά πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους ώστε το κελάηδισμά τους να φθάσει χωρίς… παρατράγουδα στα υπόλοιπα για να επιτευχθεί σωστή επικοινωνία.
Διαφορετικές μελέτες δείχνουν ότι πουλιά όπως τα σπουργίτια, τα κοτσύφια και οι παπαδίτσες ανεβάζουν… οκτάβες στα αστικά περιβάλλοντα ενώ τραγουδούν. Συγκεκριμένα, τα πτηνά αυξάνουν τη συχνότητα του κελαηδίσματός τους ώστε αυτό να υπερκαλύπτει τον θόρυβο της πόλης. Η μέση μάξιμουμ συχνότητα των ήχων που βγάζει ένα πουλί της πόλης όταν ο θόρυβος στο φόντο είναι περίπου στα 66 ντεσιμπέλ φθάνει τα 3.165 Hz, τη στιγμή που η αντίστοιχη συχνότητα των ήχων των πουλιών στην εξοχή είναι της τάξεως των 2.657 Hz (όταν ο ήχος στο φόντο του περιβάλλοντος είναι περίπου στα 37 ντεσιμπέλ). Πάντως καινούργια στοιχεία δείχνουν ότι τα πουλιά των πόλεων δεν γίνονται… σοπράνο μόνο εξαιτίας της (παράφωνης) συμφωνίας που παράγουν αυτοκίνητα, μηχανές και η ανθρώπινη δραστηριότητα (οι ήχοι αυτοί εκπέμπονται συνήθως σε σχετικά χαμηλές συχνότητες, οπότε τα πτηνά ανεβάζουν τη δική τους συχνότητα ώστε το τραγούδι τους να ξεχωρίζει και να γίνεται αντιληπτό από τα υπόλοιπα πουλιά) αλλά και για να υπερπηδήσουν έναν τεράστιο «σκόπελο» που κάνει το τραγούδι τους να βρίσκει «τοίχο» δεν είναι άλλος από τα ψηλά κτίρια των πόλεων. Ερευνητές από τα Πανεπιστήμια της Κοπεγχάγης και του Αμπερίστγουιθ ανέφεραν με δημοσίευσή τους στην επιθεώρηση «PLoS ONE» ότι η αρχιτεκτονική των πόλεων επιδρά βαθιά στο τραγούδι των πουλιών. Οι δομές μέσα στο αστικό τοπίο σπίτια, δρόμοι, ουρανοξύστες ανακλούν τα κύματα του ήχου προς διαφορετικές κατευθύνσεις, κάτι που τα πουλιά πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους ώστε το κελάηδισμά τους να φθάσει χωρίς… παρατράγουδα στα υπόλοιπα για να επιτευχθεί σωστή επικοινωνία.Αλεπούδες που περνούν τον δρόμο με… πράσινο
Οι πονηρές αλεπούδες βρίσκονται στο στοιχείο τους μέσα στις πόλεις που τους προσφέρουν πολλές ευκαιρίες για να επιδείξουν το ταλέντο τους. Αρκετές αλεπούδες κατοικούν συχνά στα προάστια πόλεων προκειμένου να βρίσκουν λαχταριστά «γεύματα» μέσα σε κήπους ή σε κάδους απορριμμάτων στους δρόμους. Παρατηρήσεις ερευνητών δείχνουν μάλιστα ότι οι αλεπούδες των πόλεων είναι πιο δραστήριες κατά τη διάρκεια της ημέρας σε σύγκριση με εκείνες που ζουν στο φυσικό περιβάλλον τους (εκτός δηλαδή αστικών κέντρων). Οι επιστήμονες έχουν εντοπίσει και άλλες συμπεριφορές των αλεπούδων που αποδεικνύουν ότι έχουν προσαρμοστεί στην αστική ζωή: μελέτες μαρτυρούν ότι προσέχουν ιδιαιτέρως πώς περνούν τους πολυσύχναστους δρόμους: όταν η ροή της κίνησης είναι πιο ήπια τότε και εκείνες παίρνουν το «πράσινο φως» για να περάσουν με ασφάλεια απέναντι.
Οι πονηρές αλεπούδες βρίσκονται στο στοιχείο τους μέσα στις πόλεις που τους προσφέρουν πολλές ευκαιρίες για να επιδείξουν το ταλέντο τους. Αρκετές αλεπούδες κατοικούν συχνά στα προάστια πόλεων προκειμένου να βρίσκουν λαχταριστά «γεύματα» μέσα σε κήπους ή σε κάδους απορριμμάτων στους δρόμους. Παρατηρήσεις ερευνητών δείχνουν μάλιστα ότι οι αλεπούδες των πόλεων είναι πιο δραστήριες κατά τη διάρκεια της ημέρας σε σύγκριση με εκείνες που ζουν στο φυσικό περιβάλλον τους (εκτός δηλαδή αστικών κέντρων). Οι επιστήμονες έχουν εντοπίσει και άλλες συμπεριφορές των αλεπούδων που αποδεικνύουν ότι έχουν προσαρμοστεί στην αστική ζωή: μελέτες μαρτυρούν ότι προσέχουν ιδιαιτέρως πώς περνούν τους πολυσύχναστους δρόμους: όταν η ροή της κίνησης είναι πιο ήπια τότε και εκείνες παίρνουν το «πράσινο φως» για να περάσουν με ασφάλεια απέναντι.ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
