Νίκησε το «εφηβο-μπότ»!

Ο Eugene Goostman, ένα λογισμικό συζήτησης με την προσωπικότητα ενός δεκατριάχρονου αγοριού, κέρδισε στο μεγαλύτερο τεστ Τούρινγκ που έχει διοργανωθεί ως σήμερα, στις 23 Ιουνίου, 100ή επέτειο από τη γέννηση του Αλαν Τούρινγκ. Ο Eugene ανήκει στην κατηγορία των λεγόμενων «chatbots» – ή ρομπότ για κουβέντα -, μηχανών που μπορούν να πραγματοποιούν ρεαλιστικές συζητήσεις με ανθρώπους.

Το τεστ, το οποίο έλαβε χώρα στο Μπλέτσλεϊ Παρκ κοντά στο Μίλτον Κέινς της Βρετανίας, όπου ο Τούρινγκ είχε «σπάσει» τον κώδικα της μηχανής Enigma των ναζί στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, συνίστατο σε περισσότερες από 150 ξεχωριστές συνομιλίες με τη συμμετοχή 30 κριτών (εμού συμπεριλαμβανομένης), καθώς και 30 «κρυφών» συνομιλητών – 25 ανθρώπων και πέντε επίλεκτων προγραμμάτων συζήτησης.

Ως μέτρο σύγκρισης το πιο διάσημο τεστ Τούρινγκ – το ετήσιο βραβείο Loebner, το οποίο εφέτος διοργανώθηκε επίσης στο Μπλέτσλεϊ Παρκ προς τιμήν του Τούρινγκ – συνήθως διεξάγεται με μόλις τέσσερις ανθρώπους-κριτές και τέσσερις μηχανές.

«Με τη διεξαγωγή 150 δοκιμασιών, αυτό αποτελεί το μεγαλύτερο τεστ Τούρινγκ που έχει γίνει ποτέ» λέει η Χιούμα Σα, ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο του Ρέντινγκ η οποία διοργάνωσε το τεστ-μαμούθ.

Το γεγονός προσδίδει στο αποτέλεσμα πολύ μεγαλύτερη στατιστική σημασία από οποιοδήποτε άλλο προηγούμενο τεστ Τούρινγκ, τονίζει ο δημιουργός του Eugene Βλαντίμιρ Βέσελοφ, ο οποίος εδρεύει στο Ράριταν του Νιου Τζέρσι. «Ο αριθμός των συνομιλιών ήταν πραγματικά τεράστιος» δήλωσε αμέσως μετά την ανακοίνωση του πρώτου βραβείου. «Είμαι κατενθουσιασμένος».

Το τεστ, το οποίο επινοήθηκε από τον Τούρινγκ στις αρχές της δεκαετίας του 1950, αποτελεί τη διασημότερη μέθοδο αξιολόγησης της νοημοσύνης μιας μηχανής. Οι άνθρωποι-κριτές συνομιλούν μέσω ενός περιβάλλοντος αλληλεπίδρασης με τη μορφή κειμένου – και χωρίς να γνωρίζουν ποιος βρίσκεται από την άλλη πλευρά – τόσο με ανθρώπους όσο και με μηχανές και πρέπει κάθε φορά να πουν αν ο συνομιλητής τους είναι άνθρωπος ή μηχανή.

Ο Τούρινγκ έλεγε ότι αν μια μηχανή ξεγελούσε τους ανθρώπους κάνοντάς τους να πιστέψουν ότι είναι άνθρωπος στο 30% των περιπτώσεων, τότε νικούσε στο τεστ. «Χάνοντας» ελάχιστα ο Eugene ξεγέλασε τους κριτές στο 29% των περιπτώσεων. Με μικρή διαφορά στη δεύτερη θέση ήρθε το JFred, δημιουργία του Ρόμπι Γκάρνερ, και στην τρίτη το Cleverbot του Ρόλο Κάρπεντερ. Οι δύο άλλες μηχανές που διαγωνίστηκαν ήταν οι Ultra Hal και Elbot.

Αντίθετα με πολλούς ανταγωνιστές του Eugene, οι οποίοι συνθέτουν προτάσεις μιμούμενοι ανθρώπους με τους οποίους έχουν μιλήσει στο παρελθόν ή κάνοντας αναζήτηση στα κείμενα του Twitter προς άγραν ιδεών για τη διεξαγωγή μιας συνομιλίας, ο κ. Βέσελοφ έχει δώσει στη μηχανή του μια συνεπή και συγκεκριμένη προσωπικότητα. «Εχει δημιουργήσει ένα πρόσωπο, ενώ το Cleverbot είναι απλώς ο καθένας» λέει ο κ. Κάρπεντερ.

Η προσωπικότητα του Eugene είναι αυτή ενός 13χρονου αγοριού το οποίο ζει στην Οδησσό της Ουκρανίας. Εχει για κατοικίδιο ένα ινδικό χοιρίδιο και ο πατέρας του είναι γυναικολόγος. Σημαίνει αυτό ότι τα 13 είναι η σωστή ηλικία για ένα chatbot; «Στα δεκατρία δεν είσαι τόσο μεγάλος ώστε να ξέρεις τα πάντα αλλά ούτε και τόσο μικρός ώστε να μην ξέρεις τίποτε» εξηγεί ο κ. Βέσελοφ.

Βετεράνος σε συμμετοχές στο βραβείο Loebner και στη δοκιμασία Chatterbox, ο Eugene άξιζε τη νίκη. «Εχουμε έρθει αρκετές φορές στη δεύτερη θέση αλλά ποτέ δεν ήμασταν οι νικητές» λέει ο κ. Βέσελοφ.

Το γεγονός ότι διέθετε προσωπικότητα έδωσε στον Eugene ένα πλεονέκτημα; «Νομίζω ότι η οποιαδήποτε εμφάνιση μιας συγκεκριμένης προσωπικότητας επιδρά πειστικά στους κριτές» λέει ο Τζον Μπάρντεν, ερευνητής του Πανεπιστημίου του Μπέρμιγχαμ της Βρετανίας στην Τεχνητή Νοημοσύνη με ειδίκευση στην κατανόηση των φραστικών μεταφορών από τις μηχανές και ένας εκ των κριτών.

Ο ερευνητής ωστόσο προειδοποιεί ότι δεν θα πρέπει να σπεύσουμε να θεωρήσουμε πως η προσωπικότητα αποτέλεσε το κύριο πλεονέκτημα του Eugene – για να διαπιστώσουμε κάτι τέτοιο θα πρέπει, όπως επισημαίνει, να συγκρίνουμε δύο εκδοχές της ίδιας μηχανής καταστέλλοντας την προσωπικότητα σε μία από αυτές.

«Στη δική μου περίπτωση δεν μετράει τόσο η προσωπικότητα ως αφηρημένη έννοια. Το κλειδί βρίσκεται στο πώς το σύστημα απαντά σε ένα σχόλιο – είναι η απάντηση σχετική και όχι κενή νοήματος;» προσθέτει.

Αλαν Τούρινγκ (23 Ιουνίου 1912 – 7 Ιουνίου 1954)

Ο Αλαν Τούρινγκ, βρετανός μαθηματικός και αναλυτής με καθοριστικό ρόλο στην επιστήμη των ηλεκτρονικών υπολογιστών, είναι γνωστός ως ο άνθρωπος που αποκρυπτογράφησε τους μυστικούς κώδικες της ναζιστικής Γερμανίας στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και «διάβασε» τον μηχανισμό της μηχανής Enigma. Το 1952, όταν ακόμη στη Βρετανία η ομοφυλοφιλία εθεωρείτο ποινικό αδίκημα, κρίθηκε ένοχος για τις σεξουαλικές προτιμήσεις του. Απέναντι στο να οδηγηθεί στη φυλακή προτίμησε – ως εναλλακτική ποινή – να υποβληθεί σε χημικό ευνουχισμό με ορμόνες. Το 1954, λίγες ημέρες πριν από τα 42α γενέθλιά του, βρέθηκε νεκρός από δηλητηρίαση με κυάνιο. Αν και η μητέρα του επέμεινε ότι επρόκειτο για δυστύχημα, η ανάκριση κατέληξε στην αυτοκτονία. Το 2009 ο τότε πρωθυπουργός Γκόρντον Μπράουν ζήτησε δημόσια συγγνώμη εκ μέρους της βρετανικής κυβέρνησης για την «αποτρόπαιη» μεταχείριση που του είχε επιβληθεί.