Εκδόσεις Κάτοπτρο, 2011, 
ΜΑΙΚΛ ΓΚΑΖΑΝΙΓΚΑ
Ανθρωπος – Η επιστήμη πίσω από όσα μας κάνουν μοναδικούς
Μεταφραστής – Επ. επιμελητής: Α. Καραμανλίδης
σελ. 696, τιμή 26,10 ευρώ + ΦΠΑ
Η απάντηση έρχεται καταιγιστικά γρήγορα, από τις πρώτες κιόλας σελίδες ανάγνωσης – ούτε καν από το πρώτο κεφάλαιο, αλλά από τις προλογικές σελίδες ευχαριστιών του συγγραφέα: Το βιβλίο αυτό, του ακαδημαϊκού και καθηγητή Νευροεπιστημών στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας Santa Barbara, Μάικλ Γκαζάνιγκα, είναι κυριολεκτικά συγκλονιστικό. Απλά και σταράτα!
Ο λόγος είναι τουλάχιστον τρισυπόστατος: ο συγγραφέας είναι ένας μαγικός δάσκαλος, ένας υπέροχος παραμυθάς και ένας ομηρικός λογοτέχνης. Την πρώτη του ιδιότητα τη νιώθεις αμέσως μόλις δεις το τι διάλεξε να γίνει ο μίτος με τον οποίο σε καθοδηγεί να βρεις την άκρη στον λαβύρινθο των όσων απαρτίζουν το μυστήριο της ανθρώπινης ύπαρξης. Ο Γκαζάνιγκα γνωρίζει όσο βαθιά μπορεί να γνωρίζει κανείς σήμερα το αντικείμενό του και ξέρει πώς να το διδάξει καταλυτικά. Τη δεύτερη τη νιώθεις από τον τρόπο με τον οποίο σε κρατάει «κολλημένο» στο διάβασμα των σελίδων του (τις τελείωσα μονορούφι σήμερα το πρωί, στις 7.00). Ο 72χρονος καθηγητής έχει τέλεια κατακτημένη την τέχνη της αφήγησης και σου την παρέχει απλόχερα. Διηγείται σε προσωπικό επίπεδο, διανθίζει με «ανέκδοτες ιστορίες», παραθέτει ερωτήματα και τα απαντά με πειράματα που έκανε ο ίδιος και οι φοιτητές του. Και εκεί έρχεται η τρίτη τέχνη, του λογοτέχνη: οι λέξεις του είναι αφοπλιστικά απλές, οι επεξηγήσεις του μαγικά ξεκάθαρες και ο ρυθμός του εξαιρετικά «κυματιστός» – έτσι που να μη σε αποκοιμίζει ποτέ, αλλά και να μη σε αγχώνει μέχρι κορεσμού. Και όλα αυτά με μια απόδοση στα ελληνικά εξαίρετη.
Επί της ουσίας των όσων γράφει… τι να πρωτοπεί κανείς; Μας ταξιδεύει από τα «βασικά στοιχεία της ανθρώπινης ζωής», στον «κοινωνικό κόσμο» του ανθρώπου, ως τη «δόξα τού να είσαι άνθρωπος» και τα «πέρα από τους σημερινούς περιορισμούς». Το τι δεν πραγματεύεται μέσα στα κεφάλαια αυτών των τεσσάρων τμημάτων του βιβλίου του είναι δύσκολο να το πεις. Ενα δείγμα των όσων πραγματεύεται μπορείτε να διαβάσετε στα «ερωτήματα του βιβλίου» που παραθέτει ο εκδότης στην ιστοσελίδα του. Εγώ πάντως ένα έχω να δηλώσω ως ολοκληρώσας την ανάγνωση: Υποκλίνομαι!
Η νομική πτυχή της αναπαραγωγής
Ανθρώπινη Αναπαραγωγή Εκδόσεις Σάκκουλα, 2001, σελ. 479, τιμή 28 ευρώ 
ΘΕΟΔΩΡΟΣ Δ. ΤΡΟΚΑΝΑΣ
Η ιδιωτική αυτονομία και τα όριά της
Δεν είναι τυχαίο ότι ο κ. Τροκάνας βαθμολογήθηκε με «Αριστα»! Η διατριβή του αποτελεί μια ολοκληρωμένη ανάλυση του δικαιώματος της ιδιωτικής αυτονομίας σε σχέση με το δικαίωμα στην αναπαραγωγή. Εχοντας αφιερώσει τα δύο πρώτα κεφάλαια του βιβλίου στην ανάλυση των εννοιών της ιδιωτικής αυτονομίας και της βιοηθικής, ο συγγραφέας «περνά από κόσκινο» ό,τι μπορεί να εμπίπτει στη δικαιοδοσία του νομοθέτη: από το δικαίωμα στη μη γέννηση και την επιλογή του χρόνου τεκνοποιίας ή την επιλογή φύλου, ως την παρένθετη μητρότητα ή τη διάθεση γενετικού υλικού για αναπαραγωγή τρίτων. Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι το κεφάλαιο του ιατρικού πατερναλισμού (ο οποίος έρχεται να περιορίσει την ιδιωτική αυτονομία), καθώς επίσης και η σύγκριση διαφορετικών προσεγγίσεων σε κάποιο θέμα, όπως αυτές υιοθετούνται από διαφορετικές χώρες.
Εχοντας πλήρη συναίσθηση της αδυναμίας μας να αποφανθούμε σχετικά με τη νομική πλευρά των θεμάτων που διαπραγματεύεται ο συγγραφέας, θα περιοριστούμε μόνο στην επιστημονική τους. Δεν υπάρχει πτυχή της αναπαραγωγής, ως φυσιολογικού ή ιατρικού φαινομένου, που ο συγγραφέας να μην αντιλαμβάνεται ή να μην τοποθετεί σε σωστές βάσεις. Και αυτό είναι δύσκολο ακόμη και για επιστήμονες που ειδικεύονται σε αυτό το πεδίο. Το βιβλίο τού διδάκτορα πλέον κ. Τροκάνα δεν θα πρέπει να λείπει από καμία βιβλιοθήκη νομικού, αλλά και γιατρού, γενετιστή, βιολόγου που ασχολείται με την ανθρώπινη αναπαραγωγή, υποβοηθούμενη ή μη.
