Στην Αλβανία και στο Κοσσυφοπέδιο, ιδιαίτερα όμως οι Αλβανοί της Διασποράς θεωρούν βεβαία και νομοτελειακή τη συνένωσή τους, σε σύντομο μάλιστα χρόνο, παρά το γεγονός ότι η κοινωνική και οικονομική αποσύνθεση στην Αλβανία μετατόπισε εδώ και καιρό το εθνικό κέντρο των εξελίξεων και των ζυμώσεων του αλβανικού εθνικισμού από τα Τίρανα στην Πρίστινα, όπου κυριαρχούν σημαντικές πνευματικές και πολιτικές προσωπικότητες παναλβανικής εμβέλειας.
Την όλη προσπάθεια είναι γνωστό ότι υποστηρίζει το ισχυρό κοσσυφοπεδιτικό αλβανικό λόμπι στην Αμερική και λιγότερο της Γερμανίας, στα οποία διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο προσωπικότητες με κύρος στα αμερικανικά ηγετικά κλιμάκια.
Παρά το γεγονός ότι οι Αλβανοί του Κοσσυφοπεδίου είναι η πιο σκληρή ράτσα της αλβανικής φυλής, το θέμα της ένωσης με την Αλβανία δεν είναι απλή υπόθεση, προσωπικά δε το αποκλείω, δεδομένου ότι θα βρει την ισχυρή και καθολική αντίδραση των Σέρβων.
Είναι γνωστή η συναισθηματική σχέση τους με τον χώρο αυτόν ως η «μήτρα της σερβικής φυλής», κύριο όμως ρόλο παίζουν τα τεράστια γεωστρατηγικά, γεωοικονομικά και γεωπολιτικά σερβικά συμφέροντα, τα οποία είναι ταυτισμένα στη συνείδησή τους ως προϋπόθεση επιβίωσης του σερβικού έθνους.
Οι ταραχές στο Κοσσυφοπέδιο όμως δεν είναι άσχετες ως προς τον χρόνο εκδήλωσής τους και με τις προσπάθειες αλβανών εθνικιστών να προκαλέσουν αναστάτωση στον αλβανικό Βορρά και στις αλβανόφωνες περιοχές των Σκοπίων και του Μαυροβουνίου.
Υπάρχει φόβος, όπως σήμερα εκδηλώνονται, οι ταραχές να οδηγήσουν τόσο στην περιθωριοποίηση των μετριοπαθών αλβανοφώνων του Ιμπραήμ Ρούγκοβα στο ίδιο το Κοσσυφοπέδιο όσο και στην αμφισβήτηση του Φάτος Νάνο στην Αλβανία.
Προκύπτει το ερώτημα ποιος βοηθάει τους εξτρεμιστές Κοσοβάρους που σίγουρα συνδέονται με εθνικιστικές δυνάμεις εκτός Κοσσυφοπεδίου, οι οποίες με τη σειρά τους εξασφάλισαν τη θαλπωρή εξωαλβανικών κέντρων.
Η αποστολή τριών ευρωπαϊκών ομάδων – μεσολαβητών, σε συνδυασμό με την επιφανειακή τουλάχιστον ακινησία της αμερικανικής διπλωματίας, είναι ενδεικτική του γεγονότος ότι οι Ευρωπαίοι καταλαβαίνουν αυτή τη φορά ότι κάποιο σκηνικό πάει να «στηθεί».
Για την ευρωπαϊκή διπλωματία δεν υπάρχουν πολλές διαφορετικές λύσεις.
Μόνο πίεση στον Μιλόσεβιτς για αυτοσυγκράτηση και επαναφορά, σταδιακά βεβαίως, του καθεστώτος αυτονομίας στο Κοσσυφοπέδιο που ίσχυε πριν από τον εμφύλιο πόλεμο ως της μόνης ρεαλιστικής προσέγγισης.
Πρώτο ίσως βήμα θα μπορούσε να είναι η εφαρμογή της συμφωνίας του 1996 για το εκπαιδευτικό καθεστώς.
Ελπίδα στην όλη εξέλιξη είναι να συγκρατήσουν οι μετριοπαθείς κοσοβάροι ηγέτες τους εξτρεμιστές και ταυτόχρονα να καμφθεί η αδιαλλαξία των Σέρβων, οι οποίοι φοβούνται, όχι αδικαιολόγητα πάντως, ότι οποιαδήποτε παραχώρηση θα είναι το πρώτο βήμα απόσχισης.
Για να μπορέσει λοιπόν να γίνει η όποια κατευναστική κίνηση, και αυτό πριν από τις εκλογές της 22ας Μαρτίου, θα πρέπει να δηλωθεί με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο ότι καμία αλλαγή στα υφιστάμενα σύνορα δεν θα γίνει αποδεκτή από τη διεθνή κοινότητα. Υπάρχουν όμως αμφιβολίες για μια τόσο κατηγορηματική δέσμευση. Η διεθνής υποκρισία υποτάσσει το περί δικαίου αίσθημα και τους κανόνες διεθνούς συμπεριφοράς όχι ενιαία και καθολικά για ανάλογες περιπτώσεις αλλά επιλεκτικά.
Κανένας δεν μπορεί να προβλέψει τις εξελίξεις στο Κοσσυφοπέδιο. Οι Σέρβοι δείχνουν να μην ανησυχούν σχεδόν καθόλου για περαιτέρω επέκταση της εξέγερσης, εμπιστευόμενοι κυρίως τις ισχυρές πράγματι δυνάμεις καταστολής, που πάντως δεν πρέπει να δείχνουν τραχύτητα στην αντίδρασή τους.
Οι μετριοπαθείς Κοσοβάροι γνωρίζουν ότι τα πράγματα είναι αρκετά δύσκολα ακόμη και στην περίπτωση που θα εκτιμούσαν ότι το διεθνές κλίμα είναι ευνοϊκότερο γι’ αυτούς.
Επιμύθιο: για πρώτη φορά ίσως η κυρία Παπαρήγα δεν έχει πέσει έξω δηλώνοντας: «Κατά τη γνώμη μας, αυτό που πυροδοτεί σήμερα την κατάσταση είναι το γεγονός ότι μεγαλώνει ο ανταγωνισμός ανάμεσα στις ΗΠΑ και στην ΕΕ στην περιοχή».
Ο κ. Αλ. Παπαδόπουλος είναι υπουργός Εσωτερικών και Δημόσιας Διοίκησης.
