ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ περάσει πολλά χρόνια από τότε που ο ελληνικός στίβος εμφάνιζε έναν γαλαξία αστέρων στο παγκόσμιο στερέωμα.Αθλητές που συστηματικά και με συνέπεια ανέβαιναν σε βάθρα ολυμπιακών,παγκόσμιων και ευρωπαϊκών διοργανώσεων, με αποτέλεσμα ο ελληνικός στίβος να κάνει
αισθητή την παρουσία του σε διεθνές επίπεδο.Αρχής γενομένης από το 1992 με το χρυσό μετάλλιο-έκπληξη της Βούλας Πατουλίδου στα 100 μ. εμπόδια στους Ολυμπιακούς της Βαρκελώνης και με αποκορύφωμα τα πέντε ολυμπιακά μετάλλια στους Αγώνες της Αθήνας το 2004 με τις Αθανασία Τσουμελέκα (χρυσό στα 20 χλμ.βάδην),
Φανή Χαλκιά (χρυσό στα 400 μ.εμπ.), Πηγή
Δεβετζή (ασημένιο στο τριπλούν), Τασούλα Κελεσίδου (ασημένιο στη δισκοβολία) και Μιρέλα Μανιάνι (χάλκινο στον ακοντισμό),ο ελληνικός στίβος έζησε μια εποχή πρωτόγνωρων επιτυχιών έχοντας στις τάξεις του πολυάριθμους για τα πληθυσμιακά δεδομένα της χώρας μας πρωταγωνιστές. Οι εν δυνάμει διεκδικητές διεθνών διακρίσεων ήταν σταθερά πάνω από
δέκα και ο ελληνικός στίβος εμφάνιζε δυναμική και πλουραλισμό διαθέτοντας πολλά όπλα στη φαρέτρα του.Σήμερα η εποχή αυτή φαντάζει πολύ μακρινή και ας έχουν περάσει μόλις λίγα χρόνια. Το χάλκινο μετάλλιο-παρηγοριά της Δεβετζή στους Ολυμπιακούς του Πεκίνου ήταν η πιστοποίηση του τέλους της εποχής των παχιών αγελάδων για τον ελληνικό στίβο.

Πριν από λίγες ημέρες η ομοσπονδία στίβου (ΣΕΓΑΣ) ανακοίνωσε τους αθλητές που έχουν δικαίωμα σύμφωνα με τον σχεδιασμό της να επιχορηγούνται οικονομικά. Σύμφωνα, λοιπόν, με τα κριτήρια του σχεδιασμού, μόλις δύο αθλητές, η 34χρονη τριπλουνίστρια Πηγή Δεβετζή και ο 30χρονος φιναλίστ του τελικού των 400 μ. εμπ. στο Πεκίνο Περικλής Ιακωβάκης, είχαν το δικαίωμα να ενταχθούν στην Α1 κατηγορία, όπου τελικά μπήκαν χάρη σε μια πιο χαλαρή ερμηνεία του κανονισμού η 26χρονη βαδίστρια Αθανασία Τσουμελέκα και ο 26χρονος άλτης του μήκους Λούης Τσάτουμας.

Και όμως την προηγούμενη περίοδο στην ίδια κατηγορία ήταν ενταγμένοι επτά αθλητές ενώ παλαιότερα υπερέβαιναν τους δέκα. Πού όμως οφείλεται αυτή η αποψίλωση της κορυφής του ελληνικού στίβου, η αριθμητική μείωση της ελίτ; ▅ Οι αποχωρήσεις μετά το 2004
Για τον ως πρόσφατα εθνικό προπονητή του ΣΕΓΑΣ και νυν υπεύθυνο του Κέντρου Υψηλού Αθλητισμού της Θεσσαλονίκης κ. Κώστα Σπανίδη, για αυτό το ξαφνικό έλλειμμα που εμφανίστηκε υπεύθυνοι είναι οι… Ολυμπιακοί Αγώνες του 2004. «Λόγω των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 πολλοί κορυφαίοι αθλητές είχαν παρατείνει την αθλητική ζωή τους.Για αυτούς η διεξαγωγή των Ολυμπιακών στη χώρα μας ήταν ένα μεγάλο κίνητρο.Μετά την Αθήνα 2004 όμως αποχώρησαν, με αποτέλεσμα να εμφανίζεται αυτό το μεγάλο κενό» υποστηρίζει ο προπονητής ο οποίος οδήγησε τη δισκοβόλο Τασούλα Κελεσίδου στην κατάκτηση δύο ασημένιων ολυμπιακών μεταλλίων το 2000 και το 2004. Μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας, εκτός από την Κελεσίδου οδηγήθηκαν στην έξοδο αθλητές στους οποίους ο ελληνικός στίβος είχε βασίσει μεγάλο μέρος των επιτυχιών του, όπως η δισκοβόλος Κατερίνα Βόγγολη, ο ακοντιστής Κώστας Γκατσιούδης, η άλτρια του μήκους Νίκη Ξάνθου, η τριπλουνίστρια Ολγα Βασδέκη, ενώ στην ουσία εκτός αγωνιστικής δράσης βρίσκεται εδώ και χρόνια η Μιρέλα Μανιάνι . Σε αυτούς πρέπει να προστεθούν οι παροπλισμένοι (λόγω της γνωστής υπόθεσης αποφυγής ελέγχου ντόπινγκ αλλά πλέον και ηλικιακά) σπρίντερ Κώστας Κεντέρης και Κατερίνα Θάνου, καθώς και η Φανή Χαλκιά (επίσης λόγω ντόπινγκ).

▅ Η πραγματική αντανάκλαση
Μια διαφορετική προσέγγιση επιχειρεί στο φαινόμενο ο πρόεδρος του ΤΕΦΑΑ Αθήνας και νέος τομεάρχης ρίψεων στην ομοσπονδία στίβου κ. Γιώργος Γεωργιάδης. «Ξαφνικά θέλαμε να γίνουμε Σοβιετική Ενωση, ΗΠΑ,Ανατολική Γερμανία.Η πραγματική αντανάκλαση του αθλητισμού που έχουμε στην Ελλάδα είναι να κατακτάμε ένα μετάλλιο και να έχουμε 3-4 θέσεις σε τελικούς των κορυφαίων διοργανώσεων.Οταν όμως έχεις ένα προπονητικό κέντρο για τον στίβο σε ολόκληρη την Αττική, τον Αγιο Κοσμά,αυτό δεν μπορεί να μην έχει σχέση με τα μετάλλια. Τώρα προσγειωθήκαμε. Ολα αυτά τα χρόνια απαξιώσαμε τη σημασία της συμμετοχής σε τελικούς.Απαξιώσαμε την προσπάθεια.Δεν πρέπει να κινούμαστε με τη λογική των Αμερικανών “ο πρώτος είναι τα πάντα και οι υπόλοιποι τίποτε”.Αν εξακολουθεί να ισχύει αυτή η λογική, θα πάμε ακόμη χειρότερα» προειδοποιεί ο έμπειρος προπονητής.

Παρά τις δυσκολίες που εμφανίζονται για (νέες) διεθνείς διακρίσεις του ελληνικού στίβου, ο κ. Σπανίδης είναι αισιόδοξος. «Η συνταγή για να ξαναπάς μπροστά είναι γνωστή.Πρέπει να γυρίσεις πίσω» επισημαίνει και εξειδικεύει: «Πρέπει να δώσουμε μεγάλη έμφαση στις νέες ηλικίες.Η βάση για να το κάνουμε αυτό υπάρχει και είναι τα σωματεία.Παραγωγή αθλητών υπάρχει και το δείχνουν οι επιτυχίες στις μικρές ηλικίες,όπως στο πρόσφατο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Παίδων- Κορασίδων.Αυτή τη στιγμή είμαστε σε μια φάση ωρίμανσης.Τα ταλέντα αυτά θα ωριμάσουν έπειτα από κάποια χρόνια».

▅ Αποκατάσταση της αξιοπιστίας
Γενναίες αποφάσεις από την πολιτεία χρειάζονται σύμφωνα με τον κ. Γεωργιάδη. «Δεν μπορεί να δίνει λεφτά αλλά να μη χαράζει πολιτική.Δίνονται χρήματα για τον αθλητισμό αλλά χωρίς να γνωρίζει κανείς τη βασική λογική,χωρίς κεντρικό σχεδιασμό. Δεν υπάρχει κανένα αξιόπιστο σύστημα ανίχνευσης ταλέντων.Ολα στηρίζονται στο τυχαίο και στις προσωπικές επιλογές» τονίζει ο νέος υπεύθυνος για τον τομέα των ρίψεων στον ΣΕΓΑΣ, ενώ δεν διστάζει να αναφερθεί και στις γνωστές υποθέσεις ντόπινγκ που έπληξαν το κύρος του ελληνικού στίβου: «Πρέπει να καταλάβει ο φίλαθλος κόσμος ότι δεν είμαστε όλοι μπλεγμένοι σε αυτές τις ιστορίες,τις άδικες για τον αθλητισμό.Να αποκατασταθεί η αξιοπιστία του ΣΕΓΑΣ που έχει τρωθεί σε μεγάλο βαθμό.Οι παράγοντες του ΣΕΓΑΣ πρέπει να λειτουργήσουν με θάρρος.Πιστεύω σε αυτό και έτσι,αν και “αιρετικός”,δέχθηκα να συμμετάσχω σε αυτή την προσπάθεια».

Κατάλληλο μέσον για την ανάπτυξη του στίβου και την αποκατάσταση της δημοτικότητάς του θεωρεί ο κ. Γεωργιάδης τους αγώνες. Οπως υποστηρίζει, «πρέπει να διευρύνουμε τους αγώνες,να δώσουμε σοβαρότητα στους αγώνες.Να μπορεί ο φίλος του στίβου να βλέπει τους αθλητές του στους αγώνες και όχι μια φορά στο τόσο ή μόνο στα μίτινγκ που δίνουν λεφτά».

▅ Οχι αθλητές-έρμαια των επιτηδείων
«Στις παθογένειες που αναπτύχθηκαν την περίοδο ως τους Ολυμπιακούς του 2004,όταν οι κάνουλες της πολιτείας,των χορηγών και του ΣΕΓΑΣ ήταν ανοιχτές και για κάποιους ο πλουτισμός μέσω του αθλητισμού έγινε αυτοσκοπός» αποδίδει ο προπονητής της Δεβετζήκαι νέος τομεάρχης αλμάτων του ΣΕΓΑΣ κ. Θανάσης Σιούντρης την αποψίλωση στην ελίτ του ελληνικού στίβου. «Κάποιοι υπερέβαλαν και η φύση δεν τους το συγχώρησε» επισημαίνει, εκτιμώντας πάντως ότι «το πραγματικό στίγμα του ελληνικού αθλητισμού είναι το Πεκίνο και όχι η Αθήνα.Το λογικό για μας είναι να κερδίζουμε ένα-δύο μετάλλια και όχι πέντε».

Για το μέλλον του ελληνικού στίβου ο κ. Σιούντρης προτείνει έναν νέο δρόμο. «Αλλωστε και ο πρόεδρος του ΣΕΓΑΣ μάς τόνισε ότι με την προηγούμενη κατάσταση δεν πήγαινε άλλο. Πρέπει να κάνουμε τον στίβο αξιόπιστο άθλημα.Να αναπτυχθεί σε πιο επιστημονικό περιβάλλον με αξιολογήσεις των αθλητών και σε επίπεδο ψυχονοητικού ελέγχου.Θα χρειασθεί να υπάρξουν πρόσθετα κονδύλια για να αξιολογηθούν κάποιοι ταλαντούχοι αθλητές σε επιστημονικά κέντρα του εξωτερικού.Επίσης στον υψηλό αθλητισμό πρέπει να φτιάξουμε αθλητές με ανεβασμένο διανοητικό και ψυχικό επίπεδο.Για αυτό πρέπει να ασχολούνται και με τις σπουδές τους,να είναι ολοκληρωμένες προσωπικότητες,για να μη γίνονται αντικείμενο εκμετάλλευσης των επιτηδείων».

Δεν υπάρχει νέο αίμα ούτε στην Α2 κατηγορία
Μειωμένη είναι και η Α2 κατηγορία, όπου υπήρχαν επτά αθλητές έναντι πέντε που εντάχθηκαν για την περίοδο 2008-2009. Από τους επτά της προηγούμενης περιόδου μόνο ο 21χρονος εμποδιστής των 110 μ. Κώστας Δουβαλίδης που κατάφερε να φθάσει στον ημιτελικό των Ολυμπιακών Αγώνων καταρίπτοντας διαδοχικά το πανελλήνιο ρεκόρ και η 27χρονη αθλήτρια των στιπλ Ειρήνη Κοκκιναρίου παρέμειναν στην Α2 κατηγορία και για τη νέα περίοδο.

Αντίθετα δεν συγκέντρωσαν τις προϋποθέσεις ένταξης η 27χρονη Πόπη Αστροπεκάκη (5.000 μ.), η 32χρονη εμποδίστρια των 100 μ. Φλώρα Ρεντούμη, η 33χρονη επταθλήτρια Αργυρώ Στρατάκη, ο 35χρονος σφυροβόλος Αλέξανδρος Παπαδημητρίου που ήταν τρίτος στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 2002 και ο 26χρονος τριπλουνίστας Δημήτρης Τσιάμης. Οι περισσότεροι εξ αυτών, και λόγω ηλικίας, δύσκολα θα μπορέσουν να ξαναεμφανισθούν, έστω στην Α2 κατηγορία.

Νιόφερτες στην Α2 κατηγορία είναι η 27χρονη βαδίστρια Ευαγγελία Ξυνού, 25η στους Ολυμπιακούς του Πεκίνου, η 38χρονη ακοντίστρια Σάββα Λίκα, πέμπτη πέρυσι στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα και η 26χρονη σφυροβόλος Στέλλα Παπαδόπουλου η οποία αγωνίσθηκε στον τελικό του Πεκίνου, καταλαμβάνοντας την 11η θέση. Αθλήτριες δηλαδή που ηλικιακά δεν μπορούν να θεωρηθούν ότι αποτελούν νέο αίμα, γεγονός που εντείνει την απαισιοδοξία για την ανανέωση της κορυφής του ελληνικού στίβου.