«Να πληρώσει ή να κλείσει»

«Να πληρώσει ή να κλείσει». Αυτή είναι η μόνη νομική λύση που φαίνεται διατεθειμένη να δεχθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Ολυμπιακή Αεροπορία. Το γεγονός αυτό κατέστη σαφέστερο μετά την πρόσφατη συνάντηση στις Βρυξέλλες του υπουργού Μεταφορών κ. Κ. Χατζηδάκη με τον αρμόδιο ευρωπαίο επίτροπο κ. Ζακ Μπαρό. Το ευρωπαϊκό προφίλ του νέου υπουργού και η προσωπική γνωριμία των δύο ανδρών μπορεί να συνέβαλε σε μια «εποικοδομητική συζήτηση σε φιλικό κλίμα», ωστόσο το ουσιαστικότερο ζητούμενο της επιστροφής της εμπιστοσύνης της Επιτροπής σκοντάφτει σε σοβαρά νομικά κωλύματα: έξι ανοιχτές υποθέσεις που αφορούν ένθεν και ένθεν προσφυγές στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Με αυτά τα δεδομένα είναι φυσιολογικό οι Βρυξέλλες να δυσπιστούν απέναντι στην τελευταία λύση που προκρίνει η ελληνική κυβέρνηση για τον συμψηφισμό των χρεών, καθώς υποψιάζεται ότι η απόφαση του ελληνικού διαιτητικού δικαστηρίου για την επιστροφή των οφειλών του Δημοσίου στην εταιρεία δεν είναι παρά ένα ακόμη εύρημα της ελληνικής πλευράς ώστε να αποφύγει την επιστροφή των κρατικών ενισχύσεων που έχει δώσει στην εταιρεία. Απέναντι σε παρατυπίες ετών οι Βρυξέλλες δεν μπορούν να κλείσουν εύκολα τα μάτια.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο 43χρονος νεοφώτιστος υπουργός επέστρεψε από τις Βρυξέλλες μάλλον απογοητευμένος από την τροπή που παίρνει το ζήτημα ενώ απέφυγε και τις δημόσιες δηλώσεις.

Παρά τις εκάστοτε δηλώσεις εσωτερικού εντυπωσιασμού περί επικείμενης επίλυσης του προβλήματος, γεγονός είναι ότι όλες οι προσπάθειες των περασμένων ετών για τη σωτηρία της Ολυμπιακής δημιούργησαν νέα προβλήματα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή που «πλέον ενοχλείται με τα πάντα». Είναι χαρακτηριστικό ότι όταν το ζήτημα της Ολυμπιακής αναφέρεται από τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ενωσης, είτε από την Επιτροπή είτε από το Δικαστήριο, η «προϊστορία» του εκάστοτε θέματος γεμίζει σελίδες επί σελίδων, θέματα που έχουν μείνει ανοιχτά για χρόνια και πάνω στα οποία προστίθενται συνεχώς νέα. Πηγές που γνωρίζουν καλά την υπόθεση τη χαρακτηρίζουν νομικά πολυπλόκαμη, καθώς φαίνεται ότι, όπως και στη μυθική… Λερναία Υδρα, επί σειρά ετών για κάθε πρόβλημα που «αντιμετώπιζαν» οι ελληνικές κυβερνήσεις δημιουργούσαν δύο.

* Το σχέδιο «απελπισίας»

Με αυτά τα δεδομένα, η Αθήνα προχωρεί ολοταχώς σε ένα σχέδιο «απελπισίας», κατά πάσα πιθανότητα το τελευταίο, για τη σωτηρία της Ολυμπιακής. Αυτό προβλέπει την επιστροφή των οφειλών του Δημοσίου προς την εταιρεία εντός του έτους – και παρά τις επιφυλάξεις της Επιτροπής, η οποία ήδη ερευνά κατά πόσο η απόφαση για συμψηφισμό των χρεών από το διαιτητικό δικαστήριο είναι συμβατή με την κοινοτική νομοθεσία για τις κρατικές ενισχύσεις. Αν σπάσει και αυτή η νομική υπερασπιστική γραμμή, τότε δεν της μένει παρά να καταφύγει σε πολιτικά μέσα σε ανώτατο επίπεδο – δηλαδή να παρέμβει ο ίδιος ο πρωθυπουργός κ. Κ. Καραμανλής και να ζητήσει από τον πρόεδρο της Επιτροπής κ. Μανουέλ Μπαρόζο την αρωγή του. Ωστόσο και τα πολιτικά «μέσα» είναι αμφίβολο αν θα λειτουργήσουν. Ετσι, η τελευταία προσπάθεια εξεύρεσης λύσης γίνεται χωρίς τυμπανοκρουσίες και με συναίσθηση των δυσκολιών.

Η κυβέρνηση έχει στα υπέρ της την ευρωπαϊκή εμπειρία του κ. Χατζηδάκη, ο οποίος ύστερα από 13 χρόνια στα θεσμικά όργανα της ΕΕ γνωρίζεται προσωπικά με τον αρμόδιο για το θέμα της Ολυμπιακής επίτροπο. Το πρόβλημα ωστόσο είναι υπερβολικά πολύπλοκο για να αντιμετωπισθεί χάρη στις καλές προσωπικές σχέσεις των δύο ανδρών. Με έξι ανοιχτές υποθέσεις, δύο προσφυγές της Επιτροπής εναντίον της Ελλάδας και τέσσερις της Ελλάδας εναντίον της Επιτροπής ο νέος υπουργός προειδοποιεί ότι δεν υπάρχουν μαγικές συνταγές.

* Συμψηφισμός των χρεών

Την ίδια στιγμή στο υπουργείο Οικονομίας έχουν αποφασίσει να αγνοήσουν τις επιφυλάξεις της Επιτροπής και να προχωρήσουν σε συμψηφισμό των χρεών. Σύμφωνα με το σχέδιο που έχει ήδη τεθεί σε εφαρμογή, το Δημόσιο θα επιστρέψει τις οφειλές που επιδίκασε το διαιτητικό δικαστήριο στην Ολυμπιακή και με τη σειρά της η Ολυμπιακή θα επιστρέψει στο Δημόσιο τις παράνομες κρατικές ενισχύσεις. Η πρόβλεψη για την επιστροφή των οφειλών του Δημοσίου είναι ένας από τους κυριότερους λόγους για τους οποίους οι δαπάνες του προϋπολογισμού θα παρουσιάσουν υπέρβαση το 2007.

Σύμφωνα με το προσχέδιο του νέου προϋπολογισμού που παρουσίασε την περασμένη εβδομάδα το οικονομικό επιτελείο, οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού θα σημειώσουν υπέρβαση περίπου 1,5 δισ. ευρώ, κάτι που αποδίδεται στις οφειλές του Δημοσίου προς την Ολυμπιακή, στο κόστος των εκλογών και των πυρκαϊών. Ωστόσο το άμεσο κόστος των πυρκαϊών ανέρχεται, σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομίας κ. Γ. Αλογοσκούφη, σε 300.000 ευρώ ενώ το κόστος των εκλογών που έχει εγγραφεί στον προϋπολογισμό περιορίζεται στα 135 εκατ. ευρώ – το υπόλοιπο ποσό μένει ανοιχτό προς διάθεση. Και ενώ το υπουργείο αποφεύγει να πει τι ποσό θα επιστραφεί στην Ολυμπιακή, σύμφωνα με το προσχέδιο οι «μη επαναλαμβανόμενες» (έκτακτες) δαπάνες που θα αναληφθούν το 2007 ανέρχονται σε 1,36 δισ. ευρώ. Από αυτές, 346 εκατ. ευρώ προορίζονται για την επιχορήγηση φορέων και 828 εκατ. ευρώ για καταναλωτικές δαπάνες.

* Η τελευταία ελπίδα

Σε αυτή την περίπτωση η Ολυμπιακή θα έχει κάποια πιθανότητα να βρει αγοραστή – αρκεί να μην αποφασίσει η Επιτροπή να προσβάλει την υπόθεση του συμψηφισμού στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Οπως αποκάλυψε ωστόσο ο κ. Μπαρό, δεν έχει πεισθεί αν η απόφαση του Δικαστηρίου είναι συμβατή με το κοινοτικό δίκαιο για τις κρατικές ενισχύσεις. Ετσι, μπορεί η κυβέρνηση να ελπίζει ακόμη και σε μια γρήγορη ιδιωτικοποίηση, αλλά ποιος ενδιαφερόμενος αγοραστής θα τολμήσει να επενδύσει στην Ολυμπιακή όταν πάνω από το κεφάλι του επικρέμαται ως δαμόκλειος σπάθη η απειλή μιας ακόμη καταδίκης;