Γεννημένος στην Πεσίνα της περιοχής Αμπρούτσι κοντά στη Ρώμη, ο Μαζαρίνος, του οποίου το πλήρες όνομα ήταν Τζούλιο Ραϊμόντο Ματζαρίνο Ή Ματζαρίνι, παρά το εκγαλλισμένο όνομά του Μαζαρέν (Mazarin), δεν κέρδισε ποτέ τις καρδιές των Γάλλων όσο και αν βοηθήθηκε στις προσπάθειές του από τον μέντορά του καρδινάλιο Ρισελιέ και από την προστάτιδά του Αννα την Αυστριακή.



H οικογένεια του Μαζαρίνου καταγόταν από τη Σικελία αλλά ο πατέρας του Πιέτρο είχε μπει στην υπηρεσία του κραταιού οίκου των Κολόνα χάρη στη συγγένεια της αριστοκράτισσας συζύγου του Ορτανσίας Μπουφαλίνι με αυτή την οικογένεια. Από πολύ μικρή ηλικία ο Τζούλιο κατάλαβε πόσο χρήσιμοι ήταν οι ισχυροί πάτρωνες, αρκεί να ξέρει κανείς πώς να τους εκμεταλλεύεται. Ετσι, παρά τα μάλλον περιορισμένα οικονομικά της οικογένειάς του, ο νεαρός Τζούλιο φοίτησε σε εξαιρετικό σχολείο Ιησουιτών στη Ρώμη και απέδειξε με τις επιδόσεις του ότι μπορούσε να φανεί αντάξιος της εμπιστοσύνης που του είχε δείξει ο προστάτης του Φίλιππος A’ Κολόνα. H επιχορήγηση των σπουδών του Μαζαρίνου από τους Κολόνα συνεχίστηκε και στο Πανεπιστήμιο Αλκαλά ντε Ενάρες της Ισπανίας (αργότερα Πανεπιστήμιο της Μαδρίτης) όπου ο προστατευόμενός τους σπούδασε νομικά.


Εχοντας ολοκληρώσει τις σπουδές του ο νεαρός και ευειδής Τζούλιο επέστρεψε στη Ρώμη και η πρώτη δουλειά που του ανατέθηκε, το 1624, ήταν να γίνει αξιωματικός του παπικού στρατού αποκτώντας έτσι και εμπειρία από τη στρατιωτική τέχνη.


Γνωριμία με τον Ρισελιέ


Ωστόσο η στρατιωτική καριέρα του Μαζαρίνου δεν κράτησε πολύ. Υστερα από τέσσερα περίπου χρόνια ο Μαζαρίνος κατόρθωσε να εισχωρήσει στη διπλωματική υπηρεσία του πάπα Ουρβανού H´ και το 1630, μόλις 28 ετών, ανέλαβε την πρώτη του σημαντική αποστολή: Επρεπε να πάει στο Παρίσι να συναντήσει τον διαβόητο καρδινάλιο Ρισελιέ και να διαπραγματευθεί μαζί του τα του πολέμου μεταξύ Ισπανίας και Γαλλίας. Γοητευμένος από την προσωπικότητα του Ρισελιέ, ο Μαζαρίνος δήλωσε χωρίς τον παραμικρό ενδοιασμό ότι σε αυτόν τον άνθρωπο θα μπορούσε να αφιερωθεί ολόψυχα. Δεν είχε έρθει όμως ακόμη το πλήρωμα του χρόνου. Για την ώρα ο Μαζαρίνος βρισκόταν στην υπηρεσία του πάπα, και μάλιστα υπό την προστασία του ανιψιού του Ουρβανού H’, του καρδιναλίου Μπαρμπερίνι, ο οποίος του έδωσε και τη μεγάλη ευκαιρία που περίμενε ο Μαζαρίνος.


Το 1634 ο Μαζαρίνος, με τον επίσημο πλέον τίτλο του νούντσιου (πρεσβευτή της Αγίας Εδρας), εστάλη στην Αυλή του Λουδοβίκου ΙΓ’ για να διαπραγματευθεί τους όρους για τον τερματισμό του γαλλοϊσπανικού πολέμου. Στο Παρίσι ο Μαζαρίνος βρήκε το περιβάλλον των ονείρων του. Εκεί ήθελε να ζήσει και κυρίως να βρίσκεται κοντά στον Ρισελιέ. Αλλά στη γαλλική Αυλή ο Μαζαρίνος βρισκόταν χάρη στον καρδινάλιο Μπαρμπερίνι και, ενώ αποστολή του ήταν η επιδίωξη της ειρήνης, αυτός παρακολουθούσε με απελπισία τις ραδιουργίες του Ρισελιέ στο παρασκήνιο του Τριακονταετούς Πολέμου και τελικά την πλήρη προσχώρηση της Γαλλίας, τον Μάιο του 1635, σε αυτή την καταστρεπτική σύρραξη.


Εγκατάσταση στο Παρίσι


Θεωρητικά θα μπορούσε να πει κανείς ότι ο Μαζαρίνος είχε αποτύχει στην αποστολή του, αλλά στην πραγματικότητα ο ίδιος είχε φροντίσει άριστα τον εαυτό του. Ο δεσμός του με τον Ρισελιέ έγινε ακόμη στενότερος και, όταν ο Μαζαρίνος ανακλήθηκε στη Ρώμη (Δεκέμβριος 1636), αποδείχθηκε πόσο χρήσιμη ήταν αυτή η γνωριμία. Μέσα από την πυκνή αλληλογραφία που είχε με τον Ρισελιέ ο Μαζαρίνος κατόρθωσε αριστοτεχνικά να χειραγωγήσει τη γαλλική φατρία του Βατικανού.


Για να ανταμείψει τον Μαζαρίνο για τις υπηρεσίες που προσέφερε στη Γαλλία, ο Λουδοβίκος ΙΓ’, καθ’ υπόδειξη του Ρισελιέ, τον πρότεινε για καρδινάλιο, παρ’ όλο που ο Μαζαρίνος δεν είχε καν χειροτονηθεί ιερέας, του έδωσε τη γαλλική υπηκοότητα και τον κάλεσε να εγκατασταθεί στο Παρίσι.


Ετσι στις 5 Ιανουαρίου του 1640 ο Μαζαρίνος έφθασε στη γαλλική πρωτεύουσα και έναν χρόνο περίπου αργότερα χειροτονήθηκε καρδινάλιος και έγινε γραμματέας του Ρισελιέ. Υστερα από δύο χρόνια, τον Δεκέμβριο του 1642, ο Ρισελιέ πέθανε, έχοντας όμως προλάβει να αποσπάσει την υπόσχεση του Λουδοβίκου ότι θα έκανε τον Μαζαρίνο πρωθυπουργό της Γαλλίας. Ο βασιλιάς τήρησε την υπόσχεσή του και ο Μαζαρίνος έγινε πρωθυπουργός της Γαλλίας, αξίωμα που το διατήρησε και μετά τον θάνατο του Λουδοβίκου ΙΓ´, τον Μάιο του 1643.


Φιλοδοξία του Μαζαρίνου ήταν να επιτύχει τον τερματισμό του Τριακονταετούς Πολέμου και την ειρήνευση των εμπολέμων ρωμαιοκαθολικών δυνάμεων της Ευρώπης. Ωστόσο ο Ρισελιέ του είχε αφήσει βαριά κληρονομιά: είχε χρέος να αποκομίσει από αυτόν τον πόλεμο όσο το δυνατόν μεγαλύτερα οφέλη για τη Γαλλία. Ο Μαζαρίνος το κατόρθωσε διεξάγοντας επιτυχείς εκστρατείες εναντίον των Αψβούργων ώστε με την υπογραφή της Συνθήκης της Βεστφαλίας το 1648 και της Συνθήκης των Πυρηναίων το 1659 η Γαλλία αναδείχθηκε μεγάλη ευρωπαϊκή δύναμη.


Δεσμός με τη βασιλομήτορα


Αλλά ενώ στις εξωτερικές υποθέσεις ο Μαζαρίνος αποδείχθηκε δεινός διπλωμάτης, στο εσωτερικό της Γαλλίας τα πράγματα δεν ήταν τόσο ρόδινα γι’ αυτόν, παρά τη βοήθεια που του εξασφάλιζε ο δεσμός του με τη βασιλομήτορα Αννα την Αυστριακή, η οποία είχε αναλάβει την αντιβασιλεία ως την ενηλικίωση του γιου της Λουδοβίκου ΙΔ’. Λέγεται ότι ο Μαζαρίνος και η Αννα η Αυστριακή όχι μόνο ήταν εραστές αλλά και ότι είχαν παντρευτεί μυστικά. Οποια και αν είναι η αλήθεια, ο Λουδοβίκος ΙΔ’ πάντως μεγάλωσε υπό την σκιά και την καθοδήγηση του Μαζαρίνου.


Παρά την αυξανόμενη αίγλη της Γαλλίας στο εξωτερικό, στο εσωτερικό ο Μαζαρίνος είχε να αντιμετωπίσει πολλούς εχθρούς. Οι δυσβάστακτοι φόροι που επιβλήθηκαν για την αντιμετώπιση των πολεμικών δαπανών οδήγησαν στις δύο εξεγέρσεις της Σφενδόνης (Fronde). H πρώτη εξέγερση έγινε στο Παρίσι το 1648 και κράτησε έναν χρόνο. Αιτία ήταν ότι το Δικαστήριο (Parlement) του Παρισιού αρνιόταν να εγκρίνει τους νέους φόρους που ήθελε να επιβάλει ο Μαζαρίνος, και αυτός το παρέκαμψε. H δεύτερη εξέγερση, η λεγομένη των Πριγκίπων, είχε αιτία τη δυσαρέσκεια των μεγαλοευγενών για τα χαμένα τους προνόμια λόγω της πολιτικής την οποία είχε ξεκινήσει ο Ρισελιέ και τη συνέχισε με συνέπεια ο Μαζαρίνος. Οι ευγενείς της επαρχίας συσπειρώθηκαν και πολεμούσαν τον Μαζαρίνο επί τέσσερα χρόνια (1649-1653). Τελικά ο Μαζαρίνος βγήκε νικητής και από τις δύο φάσεις της Σφενδόνης ενισχύοντας ακόμη περισσότερο τον θεσμό της απόλυτης μοναρχίας και την κεντρική εξουσία.


Εκτός από τους ευνοουμένους του ο Μαζαρίνος είχε ουσιαστικά μόνο εχθρούς στην καινούργια του πατρίδα. Για τους Γάλλους παρέμενε ο «ξένος» και ο «Ιταλός». Παρά τις προσπάθειές του να γίνει αποδεκτός ως προστάτης των γραμμάτων και των τεχνών, ο Μαζαρίνος ουσιαστικά φρόντισε να συσσωρεύσει αμύθητα πλούτη για τον εαυτό του. Με τη συλλογή βιβλίων και χειρογράφων του Μαζαρίνου ιδρύθηκε δύο χρόνια μετά τον θάνατό του η Μαζαρινή Βιβλιοθήκη, η παλαιότερη δημόσια βιβλιοθήκη της Γαλλίας.


Μετά τον θάνατο του Μαζαρίνου ο Λουδοβίκος ΙΔ’ κράτησε τα πρωθυπουργικά καθήκοντα για τον εαυτό του.


KEIMENA: ΙΩΑΝΝΑ ΖΟΥΛΑ