ΜΕΓΑΛΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ

Στις 15 Ιουνίου θα ανοίξουν για το κοινό τα εθνικά περίπτερα και οι εκθέσεις της 50ής Μπιενάλε της Βενετίας. Ο εφετινός καλλιτεχνικός διευθυντής Φραντσέσκο Μπονάμι επέλεξε για τίτλο το «Ονειρα και συγκρούσεις – H δικτατορία του θεατή», με την πρόθεση ασφαλώς να ενθαρρύνει τους καλλιτέχνες να συλλογιστούν πάνω στον περίφημο ρόλο του «κοινού». Οπως κάθε φορά, η Μπιενάλε πλαισιώνεται από ορισμένες περιφερειακές εκθέσεις. Εφέτος λοιπόν θα δούμε τις εκθέσεις «Clandestini» («Λαθραίοι»), μια περιήγηση στον κόσμο των «ασυμβίβαστων» καλλιτεχνών, «Zone d’ Urgenza» («Ζώνες επειγούσης ανάγκης»), ένα αφιέρωμα σε χώρες της Ασίας, και «Smottamenti» («Καταρρεύσεις»), μια αποτίμηση της αφρικανικής εικαστικής δημιουργίας. Θα δούμε επίσης μια μεγάλη έκθεση ζωγραφικής στο Μουσείο Κορέρ, η οποία τιτλοφορείται «Από τον Ράουσεμπεργκ ως τον Μουρακάμι 1964-2003».

Την Ελλάδα θα εκπροσωπήσουν στην εφετινή Μπιενάλε η εικαστική καλλιτέχνις Αθανασία Κυριακάκου και ο αρχιτέκτονας Δημήτρης Ρότσιος, με το έργο «Intron», μια εγκατάσταση την οποία δημιούργησαν από κοινού. Εθνική επίτροπος είναι η κριτικός τέχνης και επιμελήτρια εκθέσεων Μαρίνα Φωκίδη.

Το έργο «Intron» αποτελείται από μια σειρά προβολές, οι οποίες δείχνουν ανθρώπους να διηγούνται τα όνειρά τους. Τις έχει συλλέξει η Αθανασία Κυριακάκου στον δρόμο, ταξιδεύοντας ανά τον κόσμο. Οι διηγήσεις αυτές προβάλλονται πάνω σε ένα αντικείμενο – ένα «βατό γλυπτό», όπως το αποκαλεί συχνά η Αθανασία Κυριακάκου. Ο Δημήτρης Ρότσιος, που το σχεδίασε, το περιγράφει ως «ένα δάπεδο, μια συνεχή επιφάνεια η οποία δημιουργεί συνθήκες προβολής και θέασης της δουλειάς της Αθανασίας».

H Μαρίνα Φωκίδη εξηγεί τον τίτλο του έργου «Intron» ως εξής: «Πρόκειται για ένα δάνειο από την επιστήμη. Το «Intron» είναι ένα στοιχείο που βρίσκεται στο DNA, τη λειτουργία του οποίου δεν έχουν κατορθώσει ακόμη να εξηγήσουν οι επιστήμονες, ξέρουν όμως ότι είναι απαραίτητο για τον οργανισμό. Κάπως όπως και η τέχνη…». Λονδίνο 5 Ιουνίου – 7 Σεπτεμβρίου 2003

Αν τα βήματά σας σάς οδηγήσουν στο Λονδίνο, η Πινακοθήκη Tate Modern (Bankside, Λονδίνο, τηλ. +44 20 78878000) φιλοξενεί από τις 5 Ιουνίου ως τις 7 Σεπτεμβρίου την έκθεση «Cruel and Tender – The Real in the Twentieth Century Photograph» («Σκληροί και τρυφεροί – Το πραγματικό στη φωτογραφία του 20ού αιώνα»). H έκθεση διερευνά την έννοια της «πραγματικότητας» στο πιο πιστό ίσως μέσο καταγραφής των γεγονότων και περιλαμβάνει φωτογραφίες από τους πιο διάσημους φωτογράφους του αιώνα που πέρασε. Παρίσι Ως τις 23 Ιουνιου 2003

Το έργο του μεγάλου δασκάλου της μοντέρνας ζωγραφικής Μαρκ Σαγκάλ μπορείτε να ανακαλύψετε αν ταξιδέψετε στο Παρίσι ως τις 23 Ιουνίου. Περισσότερα από 30 χρόνια μετά την τελευταία αναδρομική έκθεση του Σαγκάλ στο Παρίσι – στο Grand Palais, το 1969 – η έκθεση «Chagall Connu et Inconnu» («Chagall γνωστός και άγνωστος») φιλοξενείται και πάλι στο Grand Palais (Square Jean Perrin, Παρίσι, τηλ. +01 44131717). Αποκαλύπτει άγνωστες πλευρές του ζωγράφου, δίχως όμως να στερεί από το κοινό τα έργα που έχει αγαπήσει. Αν πάντως δεν προλάβετε την έκθεση στο Παρίσι, ίσως να την πετύχετε στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης του Σαν Φρανσίσκο, όπου θα φιλοξενηθεί από τις 26 Ιουλίου ως τις 4 Νοεμβρίου. Τόκιο 2 Αυγούστου – 5 Οκτωβρίου 2003

Κόμπε 18 Οκτωβρίου – 3 Δεκεμβρίου 2003

H πορεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην Ανατολή, η διάδοση του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού και η επιρροή του σε όλους τους λαούς της Ασίας παρουσιάζονται μέσα από τη μεγάλη αρχαιολογική έκθεση «Αλέξανδρος ο Μέγας» στο Εθνικό Μουσείο του Τόκιο αρχικά και στο Περιφερειακό Μουσείο Τέχνης του Χιόγκο εν συνεχεία. Στην έκθεση, που διοργανώνεται στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για τις πολιτισμικές ανταλλαγές Δύσης – Ανατολής αλλά και στο πλαίσιο της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας, περιλαμβάνονται έργα από μεγάλα μουσεία 13 χωρών. Στοκχόλμη Ως τις 27 Ιουνίου 2003

H αρχαιολογία συναντά τις φυσικές επιστήμες στην πρωτότυπη έκθεση με τίτλο «Μινωιτών και Μυκηναίων γεύσεις» που παρουσιάζεται στο Μεσογειακό Μουσείο της Στοκχόλμης με αντικείμενο τις διατροφικές συνήθειες στον ελλαδικό χώρο κατά την προϊστορική εποχή. Πρόκειται άλλωστε για τα αποτελέσματα ενός μεγάλου διακρατικού προγράμματος έρευνας πάνω στα αρχαία κατάλοιπα από όπου και προέκυψε η γνώση για την τροφή των ανθρώπων της εποχής εκείνης. H έκθεση έχει παρουσιαστεί ήδη στο Σικάγο και στο Μπέρμιγχαμ. Αθήνα 3 Ιουνίου ως τέλη Σεπτεμβρίου 2003

Οι σχέσεις των λαών της Μεσογείου σε μια κρίσιμη για την εξέλιξη του πολιτισμού χιλιετία παρουσιάζονται μέσα από τη μεγάλη αρχαιολογική έκθεση του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης «Πλόες», που πραγματοποιείται στο πλαίσιο της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας. Συμμετέχουν 67 μουσεία από 10 μεσογειακές χώρες και 23 μουσεία από την Ελλάδα. Συνολικά εκτίθενται 1.211 αρχαία αντικείμενα, μέσα από τα οποία καταδεικνύεται ο τρόπος διακίνησης προϊόντων, ιδεών και εν τέλει πολιτισμού ανάμεσα στους λαούς της Μεσογείου. Θεσσαλονίκη 3 Ιουνιου – 15 Σεπτεμβριου 2003 Κάρολαϊν Μακάρθι, «Νεκρή φύση»

Δεν χρειάζεται να πάει κανείς ως τη Βενετία για να απολαύσει τη σύγχρονη εικαστική δημιουργία. Μεγάλο βήμα προς την εξοικείωση του ελληνικού κοινού με τη σύγχρονη τέχνη, η έκθεση «Europe Exists» («H Ευρώπη υπάρχει») θα φιλοξενηθεί στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Θεσσαλονίκης (Εγνατία 154, Θεσσαλονίκη, τηλ. 2310 240.002) από τις 3 Ιουνίου ως τις 15 Σεπτεμβρίου. H έκθεση συγκεντρώνει μερικά από τα πιο ηχηρά ονόματα της σύγχρονης τέχνης, όπως η Μόνα Χατούμ, ο Μαουρίτσιο Κατελάν, η Τρέισι Εμιν, ο Κρίστιαν Μπολτάνσκι, η Μαρία Βιρκάλα, η Κάρολαϊν Μακάρθι κ.ά. Συμμετέχουν επίσης δύο έλληνες καλλιτέχνες, η Αιμιλία Παπαφιλίππου και ο Ανδρέας Σάββα. Το σκεπτικό της έκθεσης είναι η παρουσίαση δύο καλλιτεχνών από κάθε χώρα-μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης. H επιμέλεια έχει ανατεθεί στους διάσημους επιμελητές εκθέσεων Χάραλντ Ζέμαν και Ρόζα Μαρτίνεζ.

H έκθεση εντάσσεται στο επίσημο πρόγραμμα των εορταστικών εκδηλώσεων της ελληνικής προεδρίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση και πραγματοποιείται με την υποστήριξη του υπουργείου Πολιτισμού και του υπουργείου Εξωτερικών.

H «Europe Exists» συνεχίζει το σκεπτικό της «Art Union Europe Ι», την οποία είχε επίσης παρουσιάσει το ΜΜΣΤ στην προηγούμενη προεδρία της χώρας, το 1994.

Οπως μας πληροφορούν οι διοργανωτές, ο επίκαιρος τίτλος της έκθεσης οφείλεται στον έναν εκ των δύο επιμελητών, τον Χάραλντ Ζέμαν, και «αναφέρεται στην ιδέα μιας αυτόνομης πολιτικής και πολιτιστικής ευρωπαϊκής ταυτότητας σε αυτή την εποχή της παγκοσμιοποίησης. Τα επιλεγμένα έργα θα σκιαγραφήσουν ένα τμηματικό πανόραμα της αισθητικής ποικιλομορφίας και των ιδεολογικών ανησυχιών στις σύγχρονες εικαστικές τέχνες. Τα ιδεώδη του Διαφωτισμού θα ειδωθούν από νέες προοπτικές της μετααποικιοκρατικής, ταξικής ανάλυσης και της ανάλυσης γένους. H ειρωνεία και η ευχαρίστηση θα αποτελέσουν εργαλεία για την επαναθεώρηση των καιρών και των τόπων όπου ζούμε». Ανδρος 29 Ιουνίου – 28 Σεπτεμβρίου 2003

H μεγάλη έκθεση με έργα του Ζορζ Μπρακ, που διοργανώνει εφέτος το καλοκαίρι το Ιδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Ανδρου (τηλ. 22820 22444), δανείζεται τον τίτλο της από τον περίφημο αφορισμό που είχε γράψει ο ζωγράφος στο σημειωματάριό του: «Αγαπώ τον κανόνα που διορθώνει τη συγκίνηση, αγαπώ τη συγκίνηση που διορθώνει τον κανόνα».

Στην έκθεση, που θα εγκαινιαστεί στις 29 Ιουνίου και θα διαρκέσει ως τις 28 Σεπτεμβρίου, θα παρουσιαστούν χαρακτηριστικά έργα από ολόκληρο σχεδόν το ευρύ φάσμα της δημιουργίας του Ζορζ Μπρακ. Οπως επισημαίνουν οι διοργανωτές, «στόχος είναι ο επισκέπτης της έκθεσης να μυηθεί στην ήρεμη και ουσιαστική δύναμη της ζωγραφικής του Μπρακ ο οποίος ποτέ δεν αφέθηκε στον εφησυχασμό αλλά πάντα διερευνούσε μέσα από τη σκληρή δουλειά και τη μοναχική ζωγραφική πορεία του νέες λύσεις και απαντήσεις στις καλλιτεχνικές αναζητήσεις του».

Τα έργα της έκθεσης προέρχονται από τη συλλογή της οικογένειας Maeght – του ομώνυμου ιδρύματος της Γαλλίας -, το Κέντρο Πομπιντού, το Μουσείο Πικάσο, καθώς και από ευρωπαϊκές αίθουσες τέχνης και ιδιωτικές συλλογές. Την έκθεση έχει επιμεληθεί ο διευθυντής του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης της Ανδρου, Κυριάκος Κουτσομάλλης.