Κακής ποιότητας οινόπνευμα, ζάχαρη, νερό και άρωμα. Κοκτέιλ θανάτου είναι το ποτό-«μπόμπα» που σερβίρεται, κατά προτίμηση τα βράδια, στους νέους. Από «επιτήδειους», που σαφώς δεν σκέφτονται τις παρενέργειες. Δηλαδή την τύφλωση ή και τον θάνατο που μπορούν να προκαλέσουν αυτές οι «μπόμπες», όταν η χρήση είναι συχνή και σε μεγάλες ποσότητες. Το μόνο που ενδιαφέρει τους «επιτήδειους» – νοθευτές και πωλητές – είναι να «γεμίσουν» τις τσέπες τους με ευρώ. Το γεγονός ότι και η απλή πόση τέτοιων ποτών προκαλεί επικίνδυνα συμπτώματα – πονοκέφαλο, ζάλη, εμβοή στα αφτιά, ίλιγγο, ναυτία, γαστρεντερικές διαταραχές με πιο σοβαρή την αιμορραγική γαστρίτιδα – ελάχιστα τους ενδιαφέρει. Ούτε τους ενδιαφέρει αν, επιπλέον όσων αναφέρθηκαν, οι νέοι και οι νέες που πλημμυρίζουν τα κλαμπ και τα μπαρ τα βράδια στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη, στην Πάτρα, στην Καβάλα και σε όλες τις πόλεις της Ελλάδας και στα νησιά, και πίνουν τις «μπόμπες», εμφανίζουν σε σύντομο διάστημα καταβολή δυνάμεων, διαταραχές της μνήμης, πόνους στα άκρα, διαταραχές συμπεριφοράς, νευροπάθειες, ακόμη και τύφλωση. Η χρόνια χρήση προκαλεί βλάβες στο DNA, δηλαδή στα γονίδια των παιδιών αυτών. Με επιπτώσεις το μέγεθος των οποίων είναι εύκολο να αντιληφθεί κανείς. Και αυτό δεν τους απασχολεί. Με αυτά ως πραγματικότητα, αποδεικνύεται ότι χιλιάδες νέοι παίζουν κάθε βράδυ τη ζωή τους σε ρώσικη ρουλέτα στα μπαρ και στα νυχτερινά κέντρα της Ελλάδας. Εκεί όπου οι «επιτήδειοι» στήνουν αληθινό χορό κέρδους δισεκατομμυρίων, αψηφώντας την ανήκεστο βλάβη που επιφέρει στον ανθρώπινο οργανισμό το παράνομο εμπόρευμά τους. «Το Βήμα» έκανε μια τολμηρή έρευνα. Προχώρησε σε βάθος. Και αποκαλύπτει σήμερα με αδιάσειστα στοιχεία: πώς παράγονται και διακινούνται τα ποτά-«μπόμπες», πώς λειτουργούν τα κυκλώματα, ποιες βλάβες προκαλούνται στον ανθρώπινο οργανισμό από τα «πειραγμένα» ποτά. Και το κάνει αυτό σε μια προσπάθεια να αφυπνίσει εφησυχασμένες συνειδήσεις. Γιατί τη «σκοτεινή» πλευρά της διασκέδασης, που κρατά ουσιαστικά ομήρους εκατοντάδες χιλιάδες νέους ανθρώπους, κανείς δεν έχει τολμήσει ως τώρα να αγγίξει μέσα από το πρίσμα της νοθείας και του «χορού των κερδών». Και δεν έχει τολμήσει, γιατί τα στόματα είναι κλειστά και τα συμφέροντα πολλά και πολυποίκιλα, μεγάλα και σκληρά.
Η Ελλάδα, οινοπαραγωγός χώρα, με μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ, δεν απέφυγε το παρεμπόριο. Τα βράδια στα μπαράκια οι νέοι «ποτίζονται» από πειραγμένα ποτά. Τα αποτελέσματα είναι καταστροφικά για την υγεία τους. Μπορεί κατά τον πρόεδρο της Ενωσης Επιχειρήσεων Οινοπνευματωδών Ποτών κ. Ισίδωρο Ρεβάχ «το θέμα των νοθευμένων ποτών να έχει μεγεθυνθεί στο μυαλό των καταναλωτών», ωστόσο οι οινοπαραγωγοί – προσέξτε, οι οινοπαραγωγοί – αποδέχονται την ύπαρξή του. Και μάλιστα μιλούν για κυκλώματα που λυμαίνονται τον χώρο.
Σύμφωνα με τον οινοπαραγωγό κ. Ευάγγελο Γεροβασιλείου, «πρόκειται για ένα ολόκληρο κύκλωμα ανθρώπων που δραστηριοποιείται και κρύβεται πίσω από κάθε παράνομη συναλλαγή. Από την εισαγωγή ως τη δημιουργία ετικέτας, αλλά και τη διάθεση του εμπορεύματος στα μαγαζιά, μεσολαβούν πολλοί. Διότι τέτοιου είδους ποτά δεν διακινούνται διά της νομίμου οδού, με παραστατικά. Τα πουλάνε τη νύχτα – άνθρωποι της νύχτας – στα κέντρα, στα μπαράκια, στα στέκια της νεολαίας, σε μέρη που δεν ελέγχονται, και καταναλώνονται κυρίως από νέους».
Τα τελευταία χρόνια η άνοδος του ποιοτικού κρασιού, η οποία είχε ως αποτέλεσμα και την άνοδο της τιμής του, παρακίνησε κάποιους να εισαγάγουν κρασιά χαμηλής ποιότητας βάζοντάς τους επώνυμες ετικέτες. Το φαινόμενο παρατηρήθηκε πριν από έναν χρόνο στη Βόρεια Ελλάδα. Ευτυχώς εντοπίστηκε γρήγορα.
Τότε το ΣΔΟΕ εξάρθρωσε κύκλωμα που εισήγαγε 15.000 φιάλες κρασιού από τη Βουλγαρία με σκοπό να κατακλύσουν τη Βόρεια Ελλάδα. Αυτή η ποσότητα ήταν ικανή να καλύψει τις ανάγκες της Θεσσαλονίκης για έναν-δύο μήνες. Το ΣΔΟΕ Θεσσαλονίκης κατέσχεσε 12.000 φιάλες με νοθευμένο κρασί!
* Ανακατεύοντας το… ουίσκι
Πριν από 20 χρόνια μπορούσε ο οποιοσδήποτε να πάρει νόμιμα οινόπνευμα από τους διάφορους ποτοποιούς, να αγοράσει ένα οποιοδήποτε άρωμα από μια εταιρεία και να φτιάξει ένα ουίσκι σαν κάποιο επώνυμο, το οποίο όμως δεν έμοιαζε ούτε στη γεύση ούτε στη μυρωδιά με το αυθεντικό. Αυτό γινόταν κατά κόρον μέσα σε πολύ λίγη ώρα και δεν χρειαζόταν καμία εξειδικευμένη γνώση. Τότε μπορούσε ο καθένας να φτιάξει ένα ουίσκι, να του δώσει μια ονομασία, «Το ωραίο Φάληρο», ας πούμε, και να είναι ουίσκι-«μπόμπα».
«Πριν από μία 20ετία το πρόβλημα ήταν όντως μεγάλο, σήμερα όμως όχι, και αυτό γιατί τότε η παραγωγή παράνομων ποτών στην Ελλάδα ήταν εύκολη, υπήρχε εύκολη διακίνηση αλκοόλης, ενώ σήμερα δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Ηταν ευκολότερη η πρόσβαση στην πρώτη ύλη και το κέρδος για τον λαθρέμπορο άγγιζε τα 9/10 της τελικής τιμής του προϊόντος στην αγορά» είπε στο «Βήμα» ο κ. Ισίδωρος Ρεβάχ. Και συμπλήρωσε: «Υπάρχουν ελάχιστες περιπτώσεις νοθευμένων ποτών. Από όλα τα δείγματα που παίρνουν η Αγορανομία και το ΣΔΟΕ και τα οποία καταλήγουν στο Γενικό Χημείο του Κράτους μόλις περίπου το 6% είναι «αντικανονικά». Και από αυτά το 3% αφορά ποτά που το περιεχόμενο δεν συνάδει με το μπουκάλι – δηλαδή κατώτερης μάρκας ουίσκι σε μπουκάλι πολύ ακριβού ουίσκι -, ελλιπείς ενδείξεις στις ετικέτες ή ποτό που έχει ξεθυμάνει».
Αυτό ισχυρίζεται ο κ. Ρεβάχ. Τι συμβαίνει όμως στην πραγματικότητα κάθε νύχτα στην Αθήνα και στις άλλες πόλεις, στα νησιά, παντού όπου υπάρχουν μπαρ και κλαμπ – απλά, όμορφα, μικρά, μεγάλα και πολυτελείας; Τι συμβαίνει με όλους εμάς που διαμαρτυρόμαστε ότι πίνουμε ποτά-«μπόμπες»;
Εχουμε λοιπόν είτε μια παράνομη παραγωγή σε παράνομα εργαστήρια είτε μια νόμιμη φθηνή παραγωγή που μπορεί να έχει εισαχθεί ή να παρασκευάζεται στην Ελλάδα και φθάνει στον καταναλωτή σε ακριβό «περιτύλιγμα», εννοώντας ότι ο μπάρμαν βάζει το φθηνό προϊόν σε ακριβό γνωστό μπουκάλι. Το φαινόμενο αυτό παρατηρείται αυξημένο κυρίως σε τουριστικές περιοχές και σε πολλά μαγαζιά του συρμού ενώ το κατέγραψε το ίδιο το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο σε σχετική έκθεσή του για το αλκοόλ και τη χρήση-κατάχρησή του από την ελληνική νεολαία και όχι μόνο.
* Πώς γίνεται η νοθεία
Σήμερα η καθαρή αλκοόλη – και κυρίως η ισοπροπυλική και η αιθυλική – δεν χρησιμοποιείται σχεδόν καθόλου. Διότι τόσο η τιμή της όσο και η διακίνησή της είναι απαγορευτικές. Κοστίζουν γύρω στα 5,3 ευρώ το κιλό.
Το καθεστώς διακίνησης διέπεται από τελωνειακό έλεγχο και υποχρέωση τήρησης από τους βιομηχάνους ενός ιδιότυπου τελωνειακού χώρου και μιας αδειοδότησης από τουλάχιστον τρεις υπηρεσίες – βιομηχανίες, Χημείο του Κράτους, υπουργείο Οικονομικών. Επιπλέον με το καθεστώς αυτό χρειάζεται ετήσια ανανέωση των τριών αδειών.
Ολες λοιπόν οι βιομηχανίες και βιοτεχνίες σήμερα εργάζονται με μετουσιωμένες αλκοόλες. Το καθεστώς σε αυτές είναι το εξής: Με την άφιξη των ποσοτήτων αλκοόλης στα ελληνικά τελωνεία, από τις μεγάλες εισαγωγικές μονάδες, επιβάλλει το κράτος τη μετουσίωσή τους, με περίπου 20 εγκεκριμένες ουσίες και σε ποσοστό τουλάχιστον 5%.
Κυριότερη ουσία με την οποία γίνεται η πρόσμειξη και η οποία είναι συμβατή με άλλα βιομηχανικά προϊόντα είναι σήμερα η 2-βουτοξυαιθανόλη, ο γνωστός γλυκοαιθέρας. Οι άλλες ουσίες είναι και αυτές της ίδιας οικογένειας.
Η τιμή των μετουσιωμένων αυτών αλκοολών σήμερα είναι γύρω στα 0,8 ευρώ. Εδώ βρίσκεται το ενδιαφέρον. Και από το σημείο αυτό αρχίζει η νοθεία. Στη βιομηχανία υπάρχει και χρησιμοποιείται ευρέως και η μεθανόλη, η οποία είναι η μετουσιωμένη μεθυλική αλκοόλη, η γνωστή και ως ξυλόπνευμα, ουσία που επηρεάζει καθοριστικά το οπτικό νεύρο και προκαλεί τύφλωση.
Η εισαγωγή της αμετουσίωτης μεθυλικής απαγορεύεται. Γι’ αυτό οι επιτήδειοι τη μετουσιώνουν σε τολουόλη, η οποία είναι όμως πετροχημικό προϊόν – μεθυλοβενζόλιο η χημική του ονομασία. Ξέρετε λοιπόν γιατί χρησιμοποιείται ευρέως αυτό το τόσο επικίνδυνο προϊόν; Γιατί η τιμή του είναι μόνο 0,45 ευρώ το κιλό!
Και επιπλέον. Γι’ αυτό το προϊόν οι βιομηχανίες δεν είναι υποχρεωμένες να τηρούν τελωνειακό χώρο. Αυτόν τον τηρούν οι εισαγωγικές μονάδες που είναι υπεύθυνες και για τις μετουσιώσεις. Οι βιομηχανίες όμως είναι υποχρεωμένες να τηρούν βιβλία σφραγισμένα από το Χημείο του Κράτους, τα οποία θα περιγράφουν τις ποσότητες των πρώτων υλών και την ακριβή τους ονομασία.
Ποιος έλεγχος γίνεται σε αυτή τη διαδικασία; Ουδείς.
* Οι αδύναμοι κρίκοι
Εντοπίζουμε τους αδύναμους κρίκους του όλου συστήματος, που βοηθούν τους εν δυνάμει νοθευτές ποτών να λειτουργήσουν, στους παρακάτω παράγοντες:
1. Δεν θα μπορούσαν να το κάνουν με καθαρές αλκοόλες, οι οποίες είναι και οι πλέον «ακίνδυνες», διότι η τιμή τους είναι απαγορευτική.
2. Εδώ οι νοθεύσεις γίνονται – και αυτό είναι το τραγικό – με μετουσιωμένες αλκοόλες. Αν γίνονται με μετουσιωμένη ισοπροπυλική ή αιθυλική, τότε από το πολύ κακό έχουμε το λιγότερο κακό. Δυστυχώς όμως, λόγω χαμηλής τιμής, γίνονται με μεθανόλη. Γι’ αυτό μιλάμε για τραγωδία. Καλό θα ήταν το Γενικό Χημείο του Κράτους να δώσει κάποια στοιχεία από προηγούμενες συλλήψεις νοθευτών. Και με τι ουσίες νόθευαν τα ποτά; Θα εκπλαγείτε.
3. Η πρόσβαση δυστυχώς στις μετουσιωμένες αλκοόλες σήμερα είναι ελεύθερη. Μπορείτε κάλλιστα να πάτε και εσείς που δεν έχετε συναφή βιομηχανία και να αγοράσετε όση ποσότητα θέλετε. Ευνόητο είναι ότι η παντελής έλλειψη ελέγχου της διακίνησης αυτής επιβαρύνει το θέμα.
Το χειρότερο είναι ότι ενώ όλοι ξέρουμε ή έχουμε γνωρίσει πολλά από τα νοθευμένα ποτά δυστυχώς κανένας μας δεν έχει συγκεκριμένα στοιχεία ή θέληση να το καταγγείλει. Επιπλέον, λόγω της μεγάλης διαφθοράς των κρατικών παραγόντων, σε συνάφεια με τον μεγάλο τζίρο του κλάδου αυτού, είναι μεγάλες οι δοσοληψίες κάτω από το τραπέζι σε βάρος της υγείας νέων ανθρώπων, κυρίως εφήβων.
Αν πάντως διαβάσει αναλυτικά και λεπτομερειακά κανείς τα τεχνικά χαρακτηριστικά των δύο κυριότερων ουσιών που μετουσιώνουν, πρώτον, αιθυλική και ισοπροπυλική αλκοόλη με Butyl Glycol Ether και, δεύτερον, μεθυλική με τοτουόλη, τότε θα εννοήσει πλήρως γιατί τα «ποτά» τα νοθευμένα, που προσφέρονται στους νέους ως «σφηνάκια», έχουν χαρακτηριστεί «μπόμπες». Γιατί πρόκειται πράγματι για βόμβες.
