Υπάρχουν μερικά πράγματα στην Αθήνα που δεν πρόκειται να αλλάξουν όποιος και αν κερδίσει στις δημοτικές εκλογές. Ενα από αυτά είναι ο τρόπος που λειτουργεί η «βιομηχανία της νύχτας». Στις μεγάλες πόλεις κρατά ομήρους τους δήμους, την Αστυνομία και «παράγει» νέες κατηγορίες εργαζομένων.
Το κλαμπ άνοιξε για αυτή τη σεζόν την περασμένη εβδομάδα. Το παλιό κτίριο βρίσκεται στην καρδιά του Ψυρρή και ο τίτλος του είναι από τους πιο πρωτότυπους. Η πρακτική του ιδιοκτήτη του ωστόσο δεν είναι πρωτότυπη. Εξάλλου είναι ιδιοκτήτης τουλάχιστον 17 ακόμη καταστημάτων στην περιοχή του Ψυρρή. Φυσικά και δεν εμφανίζεται ειδικός υγειονομικός υπεύθυνος. Για να προσάγεται στα αυτόφωρα εμφανίζεται κάποιος άλλος.
Στη «βιομηχανία της νύχτας» στην Αθήνα τίποτε δεν είναι όπως φαίνεται. Ούτε στο τριώροφο κτίριο του Ψυρρή. Του λείπουν οι φαρδιές σκάλες για να είναι σε θέση να φύγουν οι θαμώνες του σε περίπτωση φωτιάς, του λείπουν οι εγκαταστάσεις πυρασφάλειας (που για έναν επαγγελματικό χώρο είναι αρκετά δαπανηρές αλλά απαραίτητες), αλλά και στατικά είναι προβληματικό: για να είναι δυνατόν να φιλοξενήσει ένα κτίριο νυχτερινό κέντρο θα πρέπει να βεβαιώνεται από τον δήμο, στου οποίου την επικράτεια ανήκει, η συγκεκριμένη επάρκεια της επιφάνειας επάνω στην οποία χορεύουν, κάθονται ή απλώς στέκονται οι θαμώνες – ούτε και αυτή η βεβαίωση υπάρχει γιατί απλούστατα ποτέ δεν έχει γίνει παρόμοιος έλεγχος στα καταστήματα του Ψυρρή.
Ναι, ο ιδιοκτήτης επιθυμούσε αρχικά να πάρει μια κανονική άδεια. Αλλά όταν έμαθε ότι αυτή συνεπάγεται υποχρεώσεις, σημαντικά έξοδα και κυρίως χρόνο, αποφάσισε να το κάνει αλλιώς: να χρησιμοποιήσει τον στρατό των αυτοφωράκηδων. «Αυτοφωράκιας» είναι ένα νέο είδος επαγγέλματος της νύχτας που προέκυψε από την αδυναμία της δημοτικής αρχής, της Αστυνομίας και των δικαστηρίων να εφαρμόσουν το γράμμα και το πνεύμα του νόμου. «Λίγο μετά τις 11.00 αρχίζουν οι καταγγελίες από γειτονικά καταστήματα, από γείτονες ή από συγγενείς του ιδιοκτήτη που επιθυμούν να «αποζημιωθούν» για να μην καταγγείλουν το μαγαζί» λέει ο υγειονομικός υπεύθυνος του καταστήματος ΦΓΜ (το όνομά του βρίσκεται στη διάθεση της εφημερίδας).
Την περασμένη Πέμπτη, οπότε και άνοιξε το κατάστημα για τη νέα σεζόν, η γείτονας Α.Μ. (το όνομά της στη διάθεση της εφημερίδας) ειδοποίησε τον υγειονομικό υπεύθυνο ότι «εφέτος θα οικονομήσει εκείνη». Η γείτονας ζητούσε «αποζημίωση» μισού εκατομμυρίου δραχμών προκειμένου να μην καταγγείλει την παράνομη λειτουργία του καταστήματος. Ο υγειονομικός υπεύθυνος σε συνεννόηση με τον ιδιοκτήτη αποφάσισε να μην καταβάλει τα χρήματα, με αποτέλεσμα να ειδοποιηθεί το τοπικό αστυνομικό τμήμα (Ακροπόλεως). Τη λειτουργία του καταστήματος χωρίς προϋποθέσεις είχε προηγουμένως εγκρίνει το αρμόδιο τμήμα του Δήμου Αθηναίων μέσω μιας διαδικασίας που οι ενδιαφερόμενοι καταστηματάρχες αποκαλούν «τάισμα του λαδόμπουκα». «Λαδόμπουκας» αποκαλείται ο κάθε φορά αρμόδιος υπάλληλος του Δήμου που κλείνει τα μάτια με… ευρώ.
Στην περίπτωση της γειτόνισσας που ήθελε «αποζημίωση» για να μην καταγγείλει τις παραλείψεις του καταστηματάρχη και συνεπακόλουθα της δημοτικής αρχής, το αρμόδιο αστυνομικό τμήμα έστειλε τις δυνάμεις του επί τόπου για να συλλάβουν τον αρμόδιο του μαγαζιού. Ως αρμόδιος εμφανίστηκε «αναλώσιμος» νεαρός 25 ετών από το Μοσχάτο που έχει προσληφθεί αποκλειστικά για να συλλαμβάνεται ο «αυτοφωράκιας». Ο νεαρός αυτός αμείβεται με 200 ευρώ αν συλληφθεί και με το 1/5 του ποσού αυτού εφόσον δεν συλληφθεί. «Συμφέρει η σύλληψη» είναι το συμπέρασμά του. Μετά τη σύλληψη προσάγεται στο οικείο αστυνομικό τμήμα, όπου λαμβάνεται κατάθεση – για την οποία έχει προσυνεννοηθεί με τον υγειονομικό υπεύθυνο και τον ιδιοκτήτη του καταστήματος – και το πρωί παίρνει την άγουσα προς το Αυτόφωρο: Γενική Αστυνομική Διεύθυνση Αθηνών (ΓΑΔΑ), κτίριο 16 της Ευελπίδων και – αν είναι τυχερός – Αυτόφωρο. Στις απολογίες τους ενώπιον του Αυτοφώρου οι «τελευταίοι τροχοί αυτής της βαριάς αμάξης», κατά την έκφραση ενός δικαστή, λένε πάντα τα ίδια: ότι είναι φτωχά παιδιά που προσελήφθησαν ως σερβιτόροι στα μαγαζιά, ότι δεν γνώριζαν τι «παίζεται» (σε ορισμένες περιπτώσεις ισχύει) και ότι δεν θα το ξανακάνουν. Η όλη διαδικασία στοιχίζει στους ιδιοκτήτες μερικές εκατοντάδες ευρώ, άρα «συμφέρει», συμπεραίνει αξιωματικός της ΕΛ.ΑΣ. που υπηρετεί σε τμήμα του κέντρου της Αθήνας. Συμφέρει τους πάντες: τον ιδιοκτήτη, τους υπαλλήλους του δήμου, τους αστυνομικούς, τους δικαστές – που όπως και οι αστυνομικοί δεν μπαίνουν στην ουσία της υπόθεσης – και τους δικηγόρους. Συμφέρει ακόμη και εκείνους που συλλαμβάνονται και οδηγούνται στο Αυτόφωρο, τους «αυτοφωράκηδες», καθώς αν οι συλλήψεις διατηρηθούν σε κάποια ανεκτά επίπεδα – ως δέκα τον μήνα – «αντέχουν και ‘κονομάνε», όπως αναφέρει ιδιοκτήτης πολλών καταστημάτων της νύχτας που έχει γίνει γνωστός από τη δράση του στον χώρο του επαγγελματικού ποδοσφαίρου (το όνομά του στη διάθεση του «Βήματος»).
ΤΟ ΚΟΛΠΟ Επάγγελμα: κατηγορούμενος
Τεχνικά προβλήματα παρουσιάζονται για το σύστημα όταν κάποιος «αυτοφωράκιας» εμφανιστεί σε εξ αναβολής δίκη ενώ δικάζεται δεύτερη φορά για Αυτόφωρο της προηγούμενης νύχτας. Πώς αναπτύσσεται τότε η επιχειρηματολογία για τον σερβιτόρο «που δεν γνώριζε το παραμικρό» και πώς έδρα, Αστυνομία και υπεράσπιση κρατούν τα προσχήματα;
Οταν διαπιστωθεί ότι το μαγαζί παραβιάζει τους όρους της άδειας που έχει πάρει, αν έχει πάρει, τότε το αρμόδιο τμήμα του δήμου υποχρεούται να σφραγίσει το κατάστημα. «Δεν τους παίρνουμε υπόψη μας» λέει άνθρωπος της νύχτας με μαγαζιά στο κέντρο της Αθήνας και στη Γλυφάδα, «είναι μια μεταλλική σφραγίδα με συρματόσχοινο που πάμε και το κόβουμε και ανοίγουμε και πάλι το μαγαζί το ίδιο βράδυ». Το μόνο που χρειάζονται είναι μερικοί «αναλώσιμοι». Σπανίως τα μαγαζιά επιστρατεύουν «αυτοφωράκηδες» που έχουν ήδη χρησιμοποιήσει. Και οι ίδιοι οι «αυτοφωράκηδες» δεν θέλουν διότι έχουν «καεί» ή έχουν κουραστεί από τις συνεχείς συλλήψεις και «τα ξενύχτια με μετανάστες, πόρνες και άστεγους στο Αστυνομικό Τμήμα Ακροπόλεως», όπως λέει ένας βετεράνος «αυτοφωράκιας» (το όνομά του στη διάθεση της εφημερίδας). Ουδείς όμως από αυτούς δεν αισθάνεται την απαξία του ρόλου τον οποίο παίζει. «Ολο το σύστημα είναι ένα θέατρο» λέει ο Τ.Ζ. (υγειονομικός υπεύθυνος, το όνομά του στη διάθεση του «Βήματος»). «Ουδείς ελέγχει τα εισιτήρια της κατανάλωσης, κόβουμε δέκα και στο μαγαζί υπάρχουν εκατό άτομα, τα ποτά είναι νοθευμένα, έξοδος για φωτιά δεν υπάρχει, άδεια για μουσική δεν υπάρχει, το ωράριο παραβιάζεται, αλλά η Αστυνομία ουδέποτε θα ψάξει να δει τι γίνεται. Ο δε δήμος ουδέποτε θα κλείσει κάποιο μαγαζί οριστικά. Στου Ψυρρή κυκλοφορούσαν πάντα αρουραίοι που τραβιόντουσαν από το τυρί και το λάδι».
Ο 25χρονος «αυτοφωράκιας» που συνελήφθη τρεις φορές σε μία εβδομάδα (την περασμένη) δεν φαίνεται να κουράζεται από τα αλλεπάλληλα αυτόφωρα. Το μόνο που τον ανησυχεί είναι αν θα τον πιστέψουν οι δικαστές. Αλλά αυτοί έτσι και αλλιώς «δεν έχουν καιρό για να ψάξουν σε δίκες στις οποίες εμφανίζεται μόνο ο κατηγορούμενος στο ακροατήριο». Αν η δίκη τελειώσει εγκαίρως, θα προλάβει να είναι το βράδυ και πάλι έξω από το μαγαζί. Περιμένοντας να συλληφθεί, να προσαχθεί στο Αυτόφωρο και να βγάλει τα 200 ευρώ. Το μαγαζί θα συνεχίσει να λειτουργεί μαζί με το σύστημα που το προστατεύει…
