Ο Βασίλι Καντίνσκι ήταν ο γεννήτορας της αφηρημένης ζωγραφικής, ένας «διανοητής» της τέχνης, ο πατέρας της μοντέρνας πρωτοπορίας που άνθησε το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα. Γεννήθηκε στη Μόσχα το 1866. Στα 20 του χρόνια πήγε να σπουδάσει νομικά και οικονομικά στο Πανεπιστήμιο της Μόσχας. Το 1889 επισκέφθηκε το Ερμιτάζ στην Αγία Πετρούπολη και ανακάλυψε τον Ρέμπραντ. Μολονότι γοητεύθηκε, επέμεινε στις σπουδές του και το 1893 πήρε το διδακτορικό του δίπλωμα. Αν και προς το τέλος των σπουδών του είχε αρχίσει να χάνει το ενδιαφέρον του, πίστευε ότι η τέχνη ήταν μια «πολυτέλεια απαγορευμένη για έναν Ρώσο». Παρά τους δισταγμούς του, όμως, όταν του προσεφέρθη μια θέση καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Ντόρπατ, αυτός την απέρριψε. Πήρε το τρένο για τη Γερμανία με στόχο πια να γίνει ζωγράφος.
Το 1900 ο Καντίνσκι πήρε το δίπλωμά του από την Ακαδημία του Μονάχου. Η ζωγραφική του ήταν βασικά επηρεασμένη από τον ρεαλισμό του 19ου αιώνα, σιγά σιγά όμως ανακάλυπτε τον ιμπρεσιονισμό, τον πουαντιλισμό, τον φοβισμό, την art nouveau και τον γερμανικό εξπρεσιονισμό.
Η υπέρβαση ήρθε το 1911. Ο Καντίνσκι και ο γερμανός ζωγράφος Φραντς Μαρκ ίδρυσαν την ομάδα Der Blaue Reiter (Ο γαλάζιος καβαλάρης), δανειζόμενοι το όνομα από έναν πίνακα που είχε ζωγραφίσει ο Καντίνσκι το 1903. Η ομάδα αυτή ήταν από τις σημαντικότερες κινητήριες δυνάμεις της ευρωπαϊκής avant garde και η ζωγραφική του Καντίνσκι ήταν ήδη σχεδόν ολότελα ανεικονική. Η περίοδος ανάμεσα στο 1912 και στο 1914 θεωρείται από πολλούς ιστορικούς η κορύφωση της καλλιτεχνικής πορείας του και τα έργα αυτής της περιόδου είναι πάνω από όλα αυτά που άνοιξαν τον δρόμο για κινήματα όπως ο αφηρημένος εξπρεσιονισμός.
Ο Καντίνσκι δεν δίστασε ούτε στιγμή όταν του προτάθηκε να διδάξει στη Σχολή Αρχιτεκτονικής και Εφαρμοσμένων Τεχνών Bauhaus στη Βαϊμάρη. Εδινε διαλέξεις για τα στοιχεία της φόρμας και για τη χρήση του χρώματος και διηύθυνε το Εργαστήριο Τοιχογραφίας. Το ερευνητικό πνεύμα σε συνδυασμό με τον αισθητικό πουριτανισμό που επικρατούσε στο Bauhaus επηρέασαν πολύ τον Καντίνσκι. Το 1926 δημοσιεύτηκε η πραγματεία του Για το πνευματικό στην τέχνη, ένα από τα πιο πολυδιαβασμένα βιβλία της θεωρίας της τέχνης.
Οταν οι ναζιστές έκλεισαν τη Σχολή Bauhaus το 1933, ο Καντίνσκι μετανάστευσε στο Παρίσι. Εζησε τα τελευταία 11 χρόνια της ζωής του στη γαλλική πρωτεύουσα και έγινε γάλλος πολίτης το 1939. Πέθανε το 1944. Η σφραγίδα του στην τέχνη του 20ού αιώνα είναι αναμφισβήτητη, μολονότι συχνά γνωρίζουμε την καινοτόμο παρέμβασή του μέσα από το έργο ζωγράφων τους οποίους επηρέασε παρά μέσα από το δικό του ιδιότυπο, ιδιοσυγκρασιακό, άνισο αλλά κάποιες φορές μεγαλειώδες έργο.
