Ο δήμιος του 20ού αιώνα


Σίγουρα ο υπερβολικός εγωκεντρισμός δεν καθιστά τον Χίτλερ ιδεώδη συνεντευξιαζόμενο. Η έμφυτη κλίση του προς τον μονόλογο είναι ιδιαίτερα αισθητή σε αυτή τη συνέντευξη που παραχώρησε στον Τζορτζ Σιλβέστερ Φίρεκ. Ο εν λόγω γερμανός δημοσιογράφος τον επισκέφθηκε πρώτη φορά την άνοιξη του 1923, «όταν στην ουσία ήταν ακόμη ένας άγνωστος». Τότε ο Φίρεκ είχε γράψει: «Αν επιζήσει, αυτός ο άνθρωπος θα γράψει ιστορία, είτε για καλό είτε για κακό», περιγράφοντας μάλιστα τον Χίτλερ ως «μηχανισμό υπεραναπλήρωσης του συμπλέγματος κατωτερότητας των Γερμανών». Ο ίδιος ο Φίρεκ εξέφρασε αμφιβολίες ως προς τις πληροφορίες για τις αγριότητες που διέπραξαν οι Γερμανοί στα τέλη της δεκαετίας του ’30 και προσπάθησε να κρατήσει τις ΗΠΑ έξω από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αργότερα συνελήφθη και κατελήφθη από ένα είδος ψύχωσης με τον πόλεμο. Η καριέρα του ως δημοσιογράφου έληξε απότομα πριν από το τέλος του πολέμου.





Ο «FÜHRER und REIHSKANZLER» («αρχηγός και καγκελάριος») του Γ’ Ράιχ μιλώντας στα στελέχη και στα μέλη του ναζιστικού κόμματος στο Μόναχο, τον Νοέμβριο του 1934. Στο ίδιο μέρος, 8 Νοεμβρίου πάλι, αλλά του 1923, είχε αποπειραθεί να καταλάβει την εξουσία με το «πραξικόπημα της μπιραρίας»


«Οταν θα καταλάβω την εξουσία στη Γερμανία, θα θέσω τέρμα στην υποτέλεια της χώρας μας στις ξένες δυνάμεις και στον μπολσεβικισμό».


Ο Αδόλφος Χίτλερ αδειάζει το φλιτζάνι του σαν, αντί για ζεστό τσάι, να ρουφά την τελευταία σταγόνα μπολσεβικισμού.


«Ο μπολσεβικισμός συνιστά τη μεγαλύτερη απειλή για μας» συνεχίζει ο μαυροφόρος αρχηγός των γερμανών φασιστών ρίχνοντάς μου ένα φαρμακερό βλέμμα. «Εξαλείφοντας μια για πάντα τον μπολσεβικισμό θα επιστρέψουμε την εξουσία σε 70 εκατομμύρια ανθρώπους. Η Γαλλία δεν οφείλει τη δύναμή της στον στρατό της αλλά στις δυνάμεις του μπολσεβικισμού και στην υποκίνηση των αντιφρονούντων στη χώρα μας. Ο γερμανικός μπολσεβικισμός στηρίζει την τήρηση της Συνθήκης των Βερσαλλιών και του Σεν Ζερμέν. Η συνθήκη ειρήνης και ο μπολσεβικισμός δεν είναι παρά δύο κεφάλια του ίδιου τέρατος. Πρέπει να τα κόψουμε και τα δύο».


Οταν ο Αδόλφος Χίτλερ ανακοίνωσε το πρόγραμμά του, η έλευση του Γ’ Ράιχ που διακήρυσσε έμοιαζε με υπόσχεση μιας χρυσής εποχής. Σε κάθε εκλογική αναμέτρηση η δύναμή του αυξανόταν. Σήμερα δεν έχει ακόμη κατορθώσει να αντικαταστήσει τον Χίντενμπουργκ στην προεδρία αλλά ηγείται του μεγαλύτερου κόμματος στη Γερμανία. Αν ο Χίντενμπουργκ δεν καταλάβει δικτατορικά την εξουσία και αν δεν υπάρξει κάποια εξέλιξη αντίθετη με όλα τα προγνωστικά, το κόμμα του Χίτλερ θα αναλάβει τον έλεγχο του Ράιχσταγκ και της κυβέρνησης. Ο αγώνας του Χίτλερ δεν στρέφεται εναντίον του Χίντενμπουργκ αλλά εναντίον του καγκελαρίου Μπρύνινγκ. Δεν είναι βέβαιο ότι ο διάδοχος του τελευταίου θα μπορέσει να διατηρηθεί στην εξουσία χωρίς την υποστήριξη των εθνικοσοσιαλιστών.


Κατά βάθος πολλοί από αυτούς που ψήφιζαν τον Χίντενμπουργκ ήταν με το μέρος του Χίτλερ αλλά μια βαθιά ριζωμένη αίσθηση πίστης τούς έκανε να παραχωρήσουν την ψήφο τους στον γηραιό στρατάρχη. Αν δεν εμφανιστεί εν μια νυκτί ένας καινούργιος ηγέτης, κανένας στη Γερμανία δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τον Χίτλερ, εκτός από τον Χίντενμπουργκ ­ και ο Χίντενμπουργκ είναι 85 ετών! Ο χρόνος και η πεισματική αντίσταση της Γαλλίας λειτουργούν προς όφελος του Χίτλερ, εκτός και αν ο ίδιος κάνει κάποια λάθος κίνηση ή η εσωκομματική αντιπολίτευση του στερήσει την ευκαιρία να γίνει ο Μουσολίνι της Γερμανίας.





Δεκανέας του γερμανικού στρατού (1916). Τότε του απονεμήθηκε ο Σιδηρούς Σταυρός Πρώτης Τάξεως, για τη γενναιότητα που επέδειξε κατά τη διάρκεια του ΑΔ Παγκοσμίου Πολέμου


Η Α’ Γερμανική Αυτοκρατορία έφθασε στο τέλος της όταν ο Ναπολέων υποχρέωσε τον αυστριακό αυτοκράτορα να παραδώσει το στέμμα. Η δεύτερη τερματίστηκε όταν ο Γουλιέλμος Β’ ακολουθώντας τις συμβουλές του Χίντενμπουργκ διέφυγε στην Ολλανδία. Με τρόπο αργό και μη αναστρέψιμο και παρ’ ότι στερείται σκήπτρων και στεμμάτων άρχισε να εμφανίζεται το Γ’ Ράιχ.


Η συνέντευξη με τον Χίτλερ δεν έλαβε χώρα στο γενικό αρχηγείο του στο Μόναχο αλλά στην ιδιωτική κατοικία ενός ηλικιωμένου γερμανού ναυάρχου. Μιλήσαμε για το μέλλον της Γερμανίας πίνοντας ένα φλιτζάνι ζεστό τσάι.


­ Γιατί αυτοαποκαλείσθε εθνικοσοσιαλιστής τη στιγμή που το πρόγραμμα του κόμματός σας βρίσκεται στον αντίποδα αυτού που έχουμε συνηθίσει να ορίζουμε ως σοσιαλισμό;


Ο Χίτλερ αφήνει το φλιτζάνι του τσαγιού του στο τραπέζι, γυρνά προς το μέρος μου και απαντά με μια φιλοπόλεμη χροιά στη φωνή:


«Ο σοσιαλισμός είναι η επιστήμη που έχει ως κύριο μέλημά της το κοινό καλό. Ο σοσιαλισμός δεν είναι ίδιος με τον κομμουνισμό. Ο μαρξισμός δεν είναι σοσιαλισμός. Οι μαρξιστές οικειοποιήθηκαν τον όρο διαστρεβλώνοντας τη σημασία του. Εγώ θα δώσω τον σοσιαλισμό πίσω στους σοσιαλιστές. Ο σοσιαλισμός είναι ένας παλαιός, άριος και γερμανικός θεσμός. Οι πρόγονοί μας ζούσαν σε ορισμένα εδάφη και καλλιεργούσαν την ιδέα του κοινού καλού. Ο μαρξισμός δεν μπορεί να θεωρείται σοσιαλισμός. Αντίθετα με τον μαρξισμό, ο σοσιαλισμός δεν απορρίπτει την ιδιωτική περιουσία. Αντίθετα με τον μαρξισμό, δεν καταργεί την προσωπικότητα του ατόμου. Αντίθετα με τον μαρξισμό, ο σοσιαλισμός είναι πατριωτικός.


Θα μπορούσαμε να έχουμε βαπτίσει το κόμμα μας Φιλελεύθερο Κόμμα, αποφασίσαμε όμως να ονομαστούμε εθνικοσοσιαλιστές. Δεν είμαστε διεθνιστές· ο δικός μας σοσιαλισμός είναι εθνικός. Απαιτούμε από το κράτος να ικανοποιήσει τα δίκαια αιτήματα των παραγωγικών τάξεων με γνώμονα τη φυλετική αλληλεγγύη. Για μας κράτος και φυλή είναι το ίδιο πράγμα».





Με πλήρη χειμερινό εξοπλισμό (ειδικό αλπικό μπαστούνι, παντελόνι του γκολφ, παπούτσια ορειβασίας) ο ναζιστής ηγέτης (αριστερά) κάνει έναν μοναχικό περίπατο στις αγαπημένες του βαυαρικές Αλπεις. Δεξιά, αγκαλιάζει ένα παιδί κατά τη διάρκεια περιοδείας του. Για τον Χίτλερ η νέα γενιά αντιπροσώπευε την ελπίδα της «νέας τάξης»


Ο Χίτλερ δεν ανταποκρίνεται στο καθαρό γερμανικό πρότυπο. Τα μαύρα μαλλιά του μαρτυρούν ότι κάποιος πρόγονός του ανήκε στους πληθυσμούς των Αλπεων. Επί σειρά ετών αρνιόταν να φωτογραφηθεί. Αποτελούσε μέρος της στρατηγικής του. Ηθελε να είναι αναγνωρίσιμος μόνο από τους φίλους του, έτσι ώστε σε περιόδους κρίσης να μπορεί να εμφανίζεται οπουδήποτε χωρίς να γίνεται αντιληπτός. Σήμερα βέβαια τον αναγνωρίζουν ακόμη και στα πιο απομονωμένα χωριά της Γερμανίας. Κατά έναν παράξενο τρόπο η εμφάνισή του έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την επιθετικότητα των πεποιθήσεών του. Ποτέ δεν υπήρξε μεταρρυθμιστής ικανός να βυθίσει το πλοίο του κράτους ή να κόψει πολιτικά κεφάλια με τόσο ευγενικό τρόπο. Συνέχισα τις ερωτήσεις μου.


­ Ποιες είναι οι αρχές του προγράμματός σας;


«Πιστεύουμε στο νους υγιής εν σώματι υγιεί. Το πολιτικό σώμα πρέπει να είναι υγιές για να μπορέσει να είναι υγιές και το πολιτικό πνεύμα. Η ηθική και η σωματική υγεία είναι ταυτόσημες».


­ Ο Μουσολίνι (τον διακόπτω) μου είχε κάνει την ίδια ακριβώς παρατήρηση.


Ενα πλατύ χαμόγελο ζωγραφίζεται στο πρόσωπο του Χίτλερ.


«Η κατάσταση στις λαϊκές γειτονιές ευθύνεται για τα εννέα δέκατα της ανθρώπινης διαφθοράς, το αλκοόλ για το υπόλοιπο ένα δέκατο. Οι υγιείς άνθρωποι αναγνωρίζουν την αξία του ατόμου. Θα πατάξουμε τις δυνάμεις της καταστροφής και του εκφυλισμού. Η Βαυαρία παραμένει ένας τόπος σχετικά υγιής γιατί δεν έχει πλήρως εκβιομηχανισθεί. Ολη όμως η Γερμανία, συμπεριλαμβανομένης και της Βαυαρίας, είναι καταδικασμένη σε εκτεταμένη εκβιομηχάνιση εξαιτίας των περιορισμένων εδαφών της. Αν θέλουμε να σώσουμε τη Γερμανία, πρέπει να εξασφαλίσουμε την πίστη των αγροτών μας στη γη. Για να πιστέψουν στη γη πρέπει να έχουν στη διάθεσή τους τον απαραίτητο ζωτικό χώρο για να ζουν και να δουλεύουν».





Ο δήμιος της ανθρωπότητασε μια σπάνια ανθρώπινη στιγμή χαλάρωσης δίπλα στην 20χρονη ανιψιά του Γκέλι Ράουμπαλ, θυγατέρα της ετεροθαλούς αδελφής του Αντζελα Ράουμπαλ. Ο Χίτλερ την ερωτεύτηκε από την πρώτη στιγμή που τη συνάντησε ξανά, το καλοκαίρι του 1928. Ποτέ δεν διευκρινίστηκε αν η ίδια ανταποκρίθηκε στο επίμονο κόρτε του. Εκείνος την τυραννούσε με τη ζήλεια και την κτητικότητά του, της απαγόρευε να πάει στη Βιέννη να συνεχίσει τα μαθήματα τραγουδιού που έκανε. Στις 18 Σεπτεμβρίου 1931 η νεαρή κοπέλα βρέθηκε νεκρή στο δωμάτιό της. Η έρευνα έδειξε ότι επρόκειτο για αυτοκτονία


­ Και πώς θα εξοικονομηθεί αυτός ο ζωτικός χώρος;


«Πρέπει να διατηρήσουμε τις κτήσεις μας για να εξασφαλίσουμε την επέκτασή μας προς Ανατολάς. Υπήρξε κάποια περίοδος που μπορούσαμε να μοιραστούμε με την Αγγλία την κυριαρχία όλου του κόσμου. Τώρα το μόνο που μας απομένει είναι να απλώσουμε τα δύσκαμπτα πόδια μας προς Ανατολάς. Η Βαλτική είναι στην ουσία μια γερμανική λίμνη».


­ Δεν θα μπορούσε η Γερμανία να επανακτήσει την οικονομική κυριαρχία της στον κόσμο χωρίς να επιδιώξει επέκταση των εδαφών της;


(Κουνάει αρνητικά το κεφάλι του.) «Οπως ο στρατιωτικός, έτσι και ο οικονομικός ιμπεριαλισμός στηρίζεται στην ισχύ. Δεν είναι δυνατή η ύπαρξη παγκόσμιου εμπορίου χωρίς μια δύναμη σε παγκόσμιο επίπεδο. Ο λαός μας δεν έχει μάθει να λειτουργεί με τους όρους της παγκόσμιας ισχύος και του παγκόσμιου εμπορίου. Σε κάθε περίπτωση η Γερμανία δεν μπορεί να αναπτυχθεί εμπορικά και εδαφικά αν δεν επανακτήσει ό,τι έχασε και αν δεν επανέλθει στα όριά της.


Βρισκόμαστε στην ίδια κατάσταση με κάποιον που βλέπει το σπίτι του να καίγεται. Προτού καταπιαστούμε με πιο φιλόδοξα σχέδια, χρειαζόμαστε μια στέγη κάτω από την οποία θα μπορούμε να προφυλαχθούμε. Εχουμε καταφέρει να χτίσουμε ένα καταφύγιο για να μας προστατεύει σε περίπτωση ανάγκης από τη βροχή, μόνο που δεν φροντίσαμε να το φτιάξουμε από γρανίτη. Αυτός είναι ο λόγος που έχουν πέσει πάνω μας αληθινές καταιγίδες από συμφορές. Η Γερμανία βιώνει μια περίοδο εθνικών καταστροφών, ηθικών και οικονομικών.


Το απογοητευτικό σύστημα των κομμάτων μας είναι ένα σύμπτωμα της καταστροφής. Οι κοινοβουλευτικές μειοψηφίες υποβάλλονται σε διακυμάνσεις ανάλογα με τις τάσεις της στιγμής. Η κοινοβουλευτική κυβέρνηση ανοίγει διάπλατα τις πόρτες στον μπολσεβικισμό».





Ο Χίτλερ με την ερωμένη του Εύα Μπράουν σε μια τρυφερή πόζα στο σαλόνι της πολυτελούς βίλας του Berghof. Στις 30 Απριλίου 1945 η γυναίκα αυτή θα μοιραστεί μαζί του τον θάνατο στο führerbunker, το υπόγειο καταφύγιό του, δεκαεξίμισι μέτρα κάτω από το κατεστραμμένο από τις βόμβες των Συμμάχων κτίριο της καγκελαρίας στο Βερολίνο. Εις αναγνώρισιν της πλήρους αφοσίωσής της, ο Χίτλερ τη νυμφεύεται λίγο πριν από την αυτοκτονία τους


­ Δεν είστε, όπως αρκετοί γερμανοί μιλιταριστές, υπέρ μιας συμμαχίας με τη σοβιετική Ρωσία;


Ο Χίτλερ αποφεύγει να απαντήσει ευθέως. Παρόμοια ήταν η αντίδρασή του όταν του είχε ζητηθεί από το «Liberty» να απαντήσει στη δήλωση του Τρότσκι ότι αν ο Χίτλερ αναλάβει την εξουσία θα προκαλέσει έναν αιματηρό αγώνα ανάμεσα στα ευρωπαϊκά κράτη, υπό την καθοδήγηση της Γερμανίας, και στη Σοβιετική Ενωση. «Είναι πιθανό» είχε πει ο Τρότσκι «να μη συμφέρει τον Χίτλερ να εξαλείψει τον μπολσεβικισμό μέσα στη Ρωσία. Δεν αποκλείεται ο Χίτλερ να εξετάσει ως έσχατη λύση το ενδεχόμενο να συμμαχήσει με τον μπολσεβικισμό αν αισθανθεί ότι χάνει το παιχνίδι. Αν, όπως είχε ισχυριστεί κάποια στιγμή, ο καπιταλισμός αρνηθεί να αναγνωρίσει ότι οι εθνικοσοσιαλιστές είναι το τελευταίο προπύργιο της ιδιωτικής περιουσίας, αν το κεφάλαιο δυσχεράνει τον αγώνα του, η Γερμανία μπορεί να υποκύψει στο σαγηνευτικό τραγούδι της σοβιετικής σειρήνας. Εκείνος όμως εμφανίζεται αποφασισμένος να εμποδίσει πάση θυσία τον μπολσεβικισμό να αποκτήσει ρίζες στη Γερμανία».


Ως αυτή τη στιγμή ο Χίτλερ αντιμετωπίζει με δυσπιστία τις προτάσεις του καγκελαρίου Μπρύνινγκ και άλλων πολιτικών για τη συγκρότηση ενός ενιαίου πολιτικού μετώπου. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι μπροστά στο συνεχώς αυξανόμενο ρεύμα ψηφοφόρων προς τον εθνικοσοσιαλισμό ο Χίτλερ εμφανίζεται περισσότερο διατεθειμένος να συνάψει συμφωνίες για κοινά σημαντικά ζητήματα με άλλα πολιτικά κόμματα.


«Οι πολιτικοί συνδυασμοί που θα επιτρέψουν τη συγκρότηση ενός ενιαίου μετώπου» τονίζει ο Χίτλερ «είναι εξαιρετικά εύθραυστοι. Στην πραγματικότητα καθιστούν σχεδόν αδύνατη τη χάραξη μιας σαφώς προσδιορισμένης πολιτικής γραμμής. Διαβλέπω παντού ένα διαρκές πηγαινέλα συμβιβασμών και υποχωρήσεων. Οι παραγωγικές δυνάμεις μας βρίσκονται αντιμέτωπες με την τυραννία των αριθμών. Κάναμε το λάθος να εφαρμόσουμε την αριθμητική και τους μηχανισμούς του οικονομικού κόσμου στη ζωή. Απειλούμεθα από μια διαρκή αύξηση των αριθμών και μια σταδιακή μείωση των ιδανικών. Τα νούμερα από μόνα τους δεν έχουν σημασία».


Ο Χίτλερ ταξίδευε συχνά στη Γερμανία (καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του δεν πήγε ποτέ στο εξωτερικό). Οι σύντομες αυτές εκδρομές τού έδιναν την ευκαιρία να χαλαρώσει και να βάλει σε τάξη τις σκέψεις του απολαμβάνοντας την εξοχή


­ Ας υποθέσουμε όμως ότι η Γαλλία προβαίνει σε αντίποινα εισβάλλοντας στο γερμανικό έδαφος. Το έχει κάνει παλαιότερα στον Ρήνο, μπορεί να το επιχειρήσει ξανά.


«Δεν έχει καμία απολύτως σημασία πόσα τετραγωνικά χιλιόμετρα έχει στην κατοχή του ο εχθρός» απαντά εξοργισμένος ο Χίτλερ, «αρκεί να αφυπνιστεί η εθνική συνείδηση. Δέκα εκατομμύρια ελεύθεροι Γερμανοί έτοιμοι να πεθάνουν για να ζήσει η πατρίδα τους είναι πολύ δυνατότεροι από 50 εκατομμύρια ανθρώπους που δεν έχουν δική τους θέληση και των οποίων η φυλετική συνείδηση έχει μολυνθεί από ξένους.


Οραματιζόμαστε μια μεγάλη Γερμανία που θα ενώνει όλους τους γερμανικούς λαούς. Η σωτηρία μας μπορεί να προέλθει από το πιο μικρό κομμάτι γης. Ακόμη και αν είχαμε στη διάθεσή μας τέσσερα εκτάρια γης, αν ήμασταν αποφασισμένοι να τα υπερασπιστούμε με την ίδια τη ζωή μας, αυτά τα τέσσερα εκτάρια θα αποτελούσαν την εστία της αναγέννησής μας. Οι εργάτες μας έχουν δύο ψυχές: μία γερμανική και μία μαρξιστική. Καθήκον μας είναι να αφυπνίσουμε το γερμανικό πνεύμα. Πρέπει να εξαλείψουμε τον καρκίνο του μαρξισμού. Μαρξισμός και παγγερμανισμός είναι αντίθετες έννοιες. Στο δικό μου όραμα του γερμανικού κράτους δεν υπάρχει χώρος για τον ξένο, δεν υπάρχει χώρος για τον σπάταλο, τον τοκογλύφο, τον κερδοσκόπο ούτε για οποιονδήποτε δεν έχει τη δυνατότητα να προσφέρει παραγωγικό έργο».


Οι φλέβες στο πρόσωπο του Χίτλερ έχουν φουσκώσει απειλητικά. Η φωνή του γεμίζει το δωμάτιο. Ακούγεται ένας θόρυβος στην πόρτα. Οι ακόλουθοί του, που βρίσκονται διαρκώς κοντά του σαν προσωπική φρουρά, του θυμίζουν ότι πρέπει να εκφωνήσει λόγο σε ένα συλλαλητήριο.


Ο Χίτλερ ήπιε μονορούφι το τσάι του και σηκώθηκε.