Το μεσημέρι της περασμένης Τρίτης ο ισραηλινός υπουργός Δικαιοσύνης Μεΐρ Σεντρίτ απέστειλε στο Πατριαρχείο των Ιεροσολύμων τον κατάλογο των υποψηφίων διαδόχων του Πατριάρχη Διόδωρου. Ο κ. Σεντρίτ προχώρησε στη διαγραφή πέντε ιεραρχών: των μητροπολιτών Βόστρων κ. Τιμοθέου, Ιεραπόλεως κ. Ειρηναίου, Καπιτωλιάδος κ. Ησύχιου, Ιόππης κ. Δαμασκηνού καθώς και του Αρχιεπίσκοπου Κυριακουπόλεως κ. Σιλβέστρου. Με αυτόν τον τρόπο υλοποίησε το σχέδιο του Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου, ο οποίος τον Σεπτέμβριο και ενώ επισκεπτόταν το Μπαχρέιν ζήτησε από τον «φίλο» του εμίρη, τον οποίο έβλεπε για πρώτη φορά, να παρέμβει στην εκλογή του Πατριάρχη Ιεροσολύμων.
Ετρωγαν λοιπόν και έπιναν στα παλάτια του Μπαχρέιν ο Πατριάρχης, ο Μητροπολίτης Βαγδάτης κ. Κωνσταντίνος του Πατριαρχείου Αντιοχείας και ο Μητροπολίτης Ελβετίας κ. Δαμασκηνός όταν ο κ.κ. Βαρθολομαίος ζήτησε από τον εμίρη να τον βοηθήσει στην εκλογή του εκλεκτού του στα Ιεροσόλυμα την ίδια ώρα που ο Πατριάρχης Διόδωρος χαροπάλευε.
* Διαδηλώσεις και πλακάτ
Ηταν Ιανουάριος του 2000 όταν οι Προκαθήμενοι των Ορθοδόξων Εκκλησιών συνέρρεαν στη Βηθλεέμ για να γιορτάσουν το Ιωβηλαίο. Την πρώτη ημέρα όμως της άφιξής τους έξω από το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων τούς ανέμενε μια δυσάρεστη έκπληξη: δεκάδες Αραβες, ορθόδοξοι στο δόγμα, διαδήλωναν με πλακάτ και διαμαρτύρονταν για τις αποφάσεις του Πατριάρχη και των Μητροπολιτών. Δεν ήταν ούτε η πρώτη ούτε η τελευταία φορά που οι άραβες ορθόδοξοι της περιοχής διαμαρτύρονταν για τη στάση που τηρούσαν οι ιεράρχες τους. Μια σειρά αποφάσεις τους για την εκποίηση ακινήτων σε ισραηλινών συμφερόντων εταιρείες είχαν προκαλέσει την μήνιν των Αράβων, οι οποίοι ταυτόχρονα έβλεπαν ότι αυτά τα έσοδα δεν πήγαιναν για τη δημιουργία σχολείων, νοσοκομείων ή για την ενίσχυση των ήδη υπαρχόντων.
Και οι Ισραηλινοί όμως έβλεπαν με σκεπτικισμό τα όσα συνέβαιναν, αφού υπήρξαν στιγμές που ενώ το Πατριαρχείο προχωρούσε στην υπογραφή συμβολαίων για την ενοικίαση ακινήτων, στη συνέχεια αμφισβητούσε τις αποφάσεις του και τις… υπογραφές του. Πολλές φορές το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών κλήθηκε να χειριστεί καταστάσεις και να δώσει λύσεις καθώς η πώληση οικοπέδων αλλά και η ενοικίασή τους απειλούσαν το status quo των Ιεροσολύμων, μιας περιοχής που καθημερινά ταλανίζεται από τις συγκρούσεις.
Ενα ανησυχητικό φαινόμενο, όπως χαρακτηριζόταν από ισραηλινούς και άραβες αξιωματούχους, που παρουσιάστηκε τα τελευταία χρόνια ήταν η παρουσία και η σημαντική οικονομική ενίσχυση του Πατριαρχείου από Ρώσους στην καταγωγή επιχειρηματίες. Οι χορηγοί αυτοί επανειλημμένως ενίσχυσαν με τα «ρούβλια» τους τις δραστηριότητες του Πατριαρχείου, με κυριότερη στιγμή την εκ θεμελίων ανοικοδόμηση του αίθουσας του Θρόνου. Ανησυχητική για κάποιους ήταν και η δραστηριότητα που ανέπτυσσαν στην περιοχή και ορισμένες από τις ρουμάνες μοναχές, οι οποίες κατέφθασαν ξαφνικά και σχεδόν από το πουθενά για να ενισχύσουν το ποιμαντικό έργο του Ελληνορθόδοξου Πατριαρχείου των Ιεροσολύμων.
Οι σχέσεις μεταξύ των αγιοταφιτών είχαν φθάσει πολλές φορές σε οριακό σημείο. Οι μισοί κατηγορούσαν τους άλλους μισούς για σχέσεις με το Ισραήλ, τους Αραβες, τους Ρώσους ή τους Ελληνες.
Στα Ιεροσόλυμα φέρεται ότι βρήκαν τόπο ορισμένοι λίγοι κληρικοί που ήταν κατηγορούμενοι σε δικαστήρια άλλων κρατών για την πώληση εικόνων ή ιερών κειμηλίων ενώ ένα, πρώην σήμερα, μέλος της αγιοταφικής αδελφότητας βρέθηκε στις φυλακές του Ισραήλ.
Η αραβοποίηση του Πατριαρχείου πολλές φορές προβλήθηκε ως αδήριτη ανάγκη από την πλευρά του Πατριαρχείου Αντιοχείας. Ειδικοί σύλλογοι Αράβων που βρίσκονται στην Αμερική στόχευαν στην ενίσχυση ορισμένων κληρικών, αφού έβλεπαν ότι η πλειονότητα των ελλήνων κληρικών του Πατριαρχείου αδιαφορούσε για το ποίμνιό του.
* Η λίστα του… Σίντλερ
Δέκα από τους συνολικά 15 κληρικούς που έθεσαν υποψηφιότητα για τον Πατριαρχικό Θρόνο παρέμειναν στη λίστα που ενέκριναν οι Ισραηλινοί. Οι έξι από τους 10 απαρτίζουν τη λεγόμενη ομάδα των «Κρητικών»:
* Ο τοποτηρητής του Πατριαρχικού Θρόνου Μητροπολίτης Πέτρας κ. Κορνήλιος είναι ο «ηγέτης» της ομάδας. Ο 65χρονος Μητροπολίτης γεννήθηκε στο Ηράκλειο και σπούδασε στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης ενώ πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στην Ελβετία. Μέλος της Συνόδου έγινε όταν Πατριάρχης ήταν ο Βενέδικτος. Τον Οκτώβριο του 2000 ο Πατριάρχης Διόδωρος του έδωσε μια «θέση-κλειδί» στη γραφειοκρατική μηχανή του Πατριαρχείου, αφού τον όρισε πρόεδρο της Οικονομικής Επιτροπής. Διατηρεί πολύ καλές σχέσεις με τον βασιλιά της Ιορδανίας Αμπντάλα, με ισραηλινούς και έλληνες αξιωματούχους.
* Ο Αρχιεπίσκοπος Γεράσων κ. Θεοφάνης σπούδασε στη Θεολογική Σχολή της Αθήνας και πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στην Αγγλία. Αν και μέλος της ομάδας των «Κρητικών», γεννήθηκε στη Μυτιλήνη. Υπηρέτησε ως Πατριαρχικός Εξαρχος στην Κωνσταντινούπολη, γι’ αυτό και διατηρεί καλές σχέσεις με τον Οικουμενικό Πατριάρχη. Προκάλεσε την μήνιν του Πατριάρχη Διόδωρου όταν ως επίτροπος της Βηθλεέμ αρνήθηκε να του στείλει τις εισπράξεις του ναού προβάλλοντας τις ανάγκες συντήρησής του και την ενίσχυση των πιστών και των σχολείων. Λίγο αργότερα επαύθη από τη θέση του ενώ δεν έγινε ποτέ μέλος της Συνόδου του Πατριαρχείου.
* Ο Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντίνης κ. Αρίσταρχος κατάγεται από το Ηράκλειο. Είναι ίσως ο πιο μορφωμένος κληρικός του Πατριαρχείου. Χαμηλών τόνων ιεράρχης, σπούδασε στη Φιλοσοφική και στη Θεολογική Σχολή Αθηνών, γνώστης πέντε γλωσσών. Διατηρεί καλές σχέσεις με τον Οικουμενικό Πατριάρχη και τον Αρχιεπίσκοπο Αλβανίας κ. Αναστάσιο.
* Ηρακλειώτης και ο Μητροπολίτης Ελευθερουπόλεως κ. Χριστόδουλος, είναι 57 χρόνων. Σπούδασε στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο και στη Θεολογική Σχολή Αθηνών. Ασχολήθηκε κυρίως με τα εκκλησιαστικά δικαστήρια και την Πατριαρχική Σχολή.
* Χιώτης ο Επίσκοπος Αβήλων κ. Δωρόθεος, «ανήκει» και αυτός στους «Κρητικούς». Είναι απόφοιτος της Θεολογικής Σχολής Αθηνών ενώ υπηρέτησε σε δύσκολες περιοχές, όπως η Ιορδανία και η Χάιφα.
* Από τη Μεσσηνία καταγόμενος ο Αρχιμανδρίτης κ. Θεόφιλος διακρίθηκε στη διάρκεια της εξαρχίας του στο Κατάρ και στην Κανά της Γαλιλαίας. Φέρεται να διατηρεί καλές σχέσεις με τον εμίρη του Μπαχρέιν και έλληνες διπλωμάτες. Σπούδασε στη Θεολογική Σχολή Αθηνών και πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στην Αγγλία.
* Ο Αρχιμανδρίτης κ. Ιννοκέντιος έχει τη φήμη διακεκριμένου θεολόγου. Διατηρεί καλές σχέσεις με έλληνες, ισραηλινούς και άραβες αξιωματούχους. Υπηρετεί στη Μαδιβά στην Ιορδανία όπου έχει αναπτύξει τεράστια δράση.
* Ο Μητροπολίτης Νεαπόλεως κ. Αμβρόσιος δεν είναι μέλος της Συνόδου. Σπούδασε στη Θεολογική Σχολή Αθηνών και κυρίως ασχολήθηκε με την Πατριαρχική Σχολή.
* Ο Μητροπολίτης Πτολεμαΐδος κ. Παλλάδιος είναι στενός συνεργάτης του διαγραμμένου από τη λίστα Μητροπολίτη Βόστρων κ. Τιμοθέου. Σπούδασε στη Θεολογική Σχολή της Αθήνας και ασχολήθηκε και αυτός με τα εκκλησιαστικά δικαστήρια. Πολλοί πίστευαν, όπως και ο ίδιος, ότι το όνομά του βρισκόταν μεταξύ των διαγραμμένων.
* Ο Αρχιεπίσκοπος Γάζας κ. Βενέδικτος υπηρέτησε στη Μονή Μεγίστης Λαύρας των Καλαβρύτων και στη συνέχεια μετέβη στα Ιεροσόλυμα. Είναι φίλος του διαγραμμένου Μητροπολίτη Ιεραπόλεως κ. Ειρηναίου. Δεν αναφέρεται ως πτυχιούχος Θεολογικής Σχολής.
Οι πέντε κινήσεις των διαγραφέντων
Στενοί συνεργάτες ορισμένων εκ των διαγραφέντων ελπίζουν ότι οι ισραηλινές αρχές με την παρέμβαση του Αριέλ Σαρόν θα άρουν τελικά τις διαγραφές. Την ίδια ώρα όμως προετοιμάζουν τις επόμενες κινήσεις τους. Σύμφωνα με πληροφορίες, αναμένεται να ακολουθήσουν πέντε διαφορετικά βήματα:
1. Θα ζητήσουν το πρωί της Δευτέρας από τη Σύνοδο αν το Ισραήλ δεν προχωρήσει στην ανατροπή των διαγραφών να προχωρήσει στον ορισμό ημερομηνίας εκλογής του Πατριάρχη χωρίς να λάβει υπόψη της τις απόψεις του Ισραήλ.
2. Θα θέσουν θέμα αξιοπιστίας του τοποτηρητή και θα ζητήσουν την παύση του αν δεχθεί τις απόψεις του Ισραήλ.
3. Θα ζητήσουν βάσει του κανονισμού του Πατριαρχείου να οριστεί τριμελής εξ αρχιερέων επιτροπή η οποία θα αναλάβει την τοποτηρητεία του Πατριαρχείου.
4. Θα προχωρήσουν στην εκλογή Πατριάρχη χωρίς να ληφθεί υπόψη ο κατάλογος με τις διαγραφές που εστάλη από την κυβέρνηση του Ισραήλ.
5. Σε περίπτωση που το Ισραήλ δεν αναγνωρίσει τον νέο εκλεγμένο Πατριάρχη θα καλέσουν τους Προκαθημένους των Ορθοδόξων Εκκλησιών να τον ενθρονίσουν.
