Δύο φωνές, ένα τραγούδι
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ, Νοέμβριος.
Ιδια σαρκώδη χείλη, ίδιο σχήμα προσώπου, όμοιο κοντό μαλλί, μαύρο ρούχο και βαθιά εκφραστική φωνή. Η Χάρις Αλεξίου και η τουρκάλα ερμηνεύτρια Σεζάν Ακσου μοιάζουν από την κορυφή ως τα… δάχτυλα: η Σ. Ακσου δείχνει τον αντίχειρά της στη Χαρούλα και γελάει. Καμαρώνει για την ομοιότητά της με την ελληνίδα τραγουδίστρια, που αποτελεί πρότυπό της. «Δεκαοκτώ χρόνια την παρακολουθώ, τη θαυμάζω, τραγουδάω τα τραγούδια της στα τουρκικά και ονειρευόμουν κάποτε να συνεργαστώ μαζί της» δήλωνε μία ημέρα πριν από την κοινή συναυλία τους, το περασμένο Σάββατο, στην Κωνσταντινούπολη.
Με κανένα τρόπο δεν πρέπει η ομοιότητα αυτή να εκληφθεί ως μίμηση. Είναι μια ομοιότητα που πηγάζει από πολύ βαθιά, από τις κοινές ρίζες των δύο γυναικών: Σμυρνιά η Σεζάν Ακσου, Σμυρνιά η γιαγιά της Χ. Αλεξίου, ξεριζωμένη το 1922, με τη μικρασιατική καταστροφή. «Παρ’ ότι έζησα σε μια οικογένεια προσφύγων, δεν μεγάλωσα με μίσος για τους Τούρκους» τόνισε η Χ. Αλεξίου στη συνέντευξη Τύπου της Κωνσταντινούπολης. «Οι δικοί μου είχαν βέβαια τον καημό για τον ξεριζωμό τους, είχαν όμως κι άλλο έναν καημό για τους ανθρώπους, τους τούρκους γείτονές τους, που άφησαν εκεί». Για τη συνεργασία της με τη Σεζάν Ακσου η Χ. Αλεξίου δήλωσε: «Σπάνια βρίσκεις στην τέχνη σου έναν άνθρωπο που η φωνή του να μπαίνει μέσα στη δική σου. Με τη Σεζάν αισθάνομαι ότι βρίσκω έναν τέτοιο αδερφό». Είναι οι κοινές μνήμες που κυλούν στο αίμα, το ίδιο αίμα που βγαίνει στη φωνή, το «τζιέρι μου» της μιας και το «γιάβρουμ» της άλλης φράσεις με τις οποίες οι τουρκάλες αλλά και οι ελληνίδες μικρασιάτισσες γιαγιάδες ταχταρίζουν τα παιδιά τους, προσφωνήσεις με τις οποίες μεγάλωσαν τόσο η Σεζάν όσο και η Χαρούλα, γι’ αυτό και τις αντάλλαξαν αγκαλιαζόμενες επί σκηνής την ώρα που οι 1.800 θεατές, οι οποίοι παρά το υψηλό εισιτήριο είχαν γεμίσει ασφυκτικά το θέατρο «Λουτφί Κιουρντάρ», χειροκροτούσαν όρθιοι.
Τρεις ώρες νωρίτερα η συναυλία είχε ξεκινήσει με τις δύο ερμηνεύτριες να τραγουδούν μαζί το «Πίστα από φώσφορο», η καθεμιά στη γλώσσα της. Το τραγούδι αυτό δεν είναι το μοναδικό ερμηνευμένο από τη Χ. Αλεξίου που έχει μεταφρασθεί στα τουρκικά. Η καλλιτέχνις είναι ιδιαιτέρως γνωστή στην Τουρκία. Οι προσκλήσεις για συναυλίες της στη χώρα ήταν επίμονες και επαναλαμβανόμενες εδώ και χρόνια. Και αν οι σχέσεις των δύο κρατών σε πολιτικό επίπεδο έκαναν τη Χ. Αλεξίου διστακτική, η υποδοχή που της επεφύλαξε το τουρκικό κοινό θα πρέπει να την κάνει να σχεδιάζει ήδη τις επόμενες εμφανίσεις της εκεί.
Δοτική αλλά και αμήχανη ήταν η Σεζάν Ακσου. Δεν είχε κοιμηθεί ούτε λεπτό το προηγούμενο βράδυ από την αγωνία της για τη σύμπραξη με την Αλεξίου αυτή που έχει πουλήσει 22 εκατ. δίσκους στην Τουρκία και έχει ήδη κάνει αίσθηση με τη φωνή της στο «έθνικ» κοινό της Ευρώπης. Με την ίδια αγωνία περιμένει την 23η Νοεμβρίου, οπότε το πρόγραμμα της Κωνσταντινούπολης θα επαναληφθεί στο «Παλλάς».
Ενα σμυρναίικο ένωσε τις δύο ερμηνεύτριες και στη συναυλία της Κωνσταντινούπολης. Στο τέλος του προσωπικού της προγράμματος η Σ. Ακσου υποδέχθηκε τη Χ. Αλεξίου με το «Δική μου είναι η Ελλάς», ερμηνευμένο όμως από τη φωνή της Μαρίκας Νίνου, που ακουγόταν από παλαιό 45άρι. Και έτσι οι δύο σπουδαίες φωνές έγιναν τρεις δημιουργώντας μας την αίσθηση εποχή που είναι ότι παρακολουθούσαμε ένα «millennium» γυναικείων φωνών από τις δύο πλευρές του Αιγαίου.
