«Δεν υπάρχει δεύτερη ευκαιρία»




Τον ξέρουμε από παλιά: από τα μέσα της δεκαετίας του ’60. Η καλύτερη κιθάρα της χώρας, η πιο ροκ: η κιθάρα των Socrates. Η κιθάρα που έπαιζε και παίζει ο Γιάννης Σπάθας. Μεγάλες δόξες, ενθουσιώδεις συναυλίες. Η θρυλική εποχή των ροκ ήχων, των συγκροτημάτων, των κλαμπ. Ολα αυτά απεδείχθησαν καλές αποσκευές για τις μετέπειτα εξορμήσεις. Καλές αναμνήσεις. Ενδιαφέρουσες αφηγήσεις. Τα χρόνια που μεσολάβησαν ήταν πολύ δημιουργικά για τον Γιάννη Σπάθα. Συνεργάστηκε με μεγάλες προσωπικότητες του ελληνικού τραγουδιού: τον Μίκη Θεοδωράκη, τον Μάνο Χατζιδάκι, τη Μαρία Φαραντούρη, τον Γιάννη Μαρκόπουλο, τον Γιώργο Νταλάρα, τη Χαρούλα Αλεξίου κ.ά. Ως ενορχηστρωτής και ως κιθαρίστας. Με τον Βασίλη Λέκκα ως συνθέτης των τραγουδιών του για δύο συνεχόμενους δίσκους. Με τον Μανώλη Λιδάκη πολύ πρόσφατα.


Τώρα ο Γιάννης Σπάθας αλλάζει πάλι ρόλο. Βγαίνει μπροστά με έναν προσωπικό ορχηστρικό δίσκο. Εντεκα κομμάτια, εκ των οποίων το ένα έχει στίχους γραμμένους από τον Ευγένιο Αρανίτση και ερμηνεύεται από τη Χαρούλα Αλεξίου. «Η Χαρούλα δεν συνηθίζει τις συμμετοχές και γι’ αυτό την ευχαριστώ και δημοσίως. Αυτό το κομμάτι το παίζαμε στις πρόβες, στα καμαρίνια, το παίζαμε για το κέφι μας. Οταν έβαλε στίχους ο Ευγένιος, εξακολουθούσε να μας αρέσει. Πρότεινα στη Χαρούλα να το τραγουδήσει και εκείνη δέχθηκε». Ξέρει πολύ καλά τι σημαίνει και εμπορικά η παρουσία της Αλεξίου στον δίσκο του. Δεν αρνείται την καλή συγκυρία. «Σαφώς καρπώνομαι την ευκαιρία να βοηθηθεί ο δίσκος, αν όμως δεν άρεσε και στους δύο η ιδέα του τραγουδιού, δεν θα το επιχειρούσαμε».


Σε αυτό τον δίσκο ο Γιάννης Σπάθας αποκαλύπτει όλες τις μουσικές επιρροές του. Και φυσικά τη δική του προσέγγιση στο ροκ. «Το ροκ έχει αλλάξει χίλιες δυο αποχρώσεις τα χρόνια που πέρασαν. Εγώ, όταν λέω ροκ, έχω κάτι πολύ συγκεκριμένο στο κεφάλι μου. Υπάρχει στον δίσκο μαζί με ένα κομμάτι που θυμίζει ποντιακά ένα άλλο με τσουράδες, ένα χαρντ ροκ. Αυτό είναι ο Σπάθας σήμερα. Πηγαινοέρχομαι από το ροκ στην ελληνική μουσική με έναν δικό μου τρόπο. Γράφω λαϊκά, μπαλάντες και ροκ ξεκινώντας από την ίδια αφετηρία. Υπάρχει κάτι κοινό: στη μελωδική γραμμή και στον ρυθμό. Αλίμονο αν έβγαζα έναν ροκ δίσκο μόνο».


Ομολογεί τις πολλές επιρροές του και νιώθει ευτυχής γι’ αυτές. Πάντα του άρεσαν τα δημοτικά τραγούδια, τα κλαρίνα. Θεωρεί ότι όσο τον επηρέασε ο Χέντριξ άλλο τόσο τον επηρέασε και ο Τάσος Χαλκιάς. Μόνο από την Τουρκία δεν έχει επιρροές, έχει από την Ινδία κυρίως. Την Ινδία του Ραβί Σανκάρ. Σήμερα, πάντως, αν του πει κάποιος «παίξε ένα σόλο στην κιθάρα», δεν θα παίξει ροκ. Ελληνικό σόλο θα παίξει. Ετσι και στον δίσκο του. Δεν σολάρουν οι κιθάρες, κάτι που θα μπορούσε να κάνει πολύ εύκολα. «Ο δίσκος έχει μελωδίες, θέματα. Περισσότερο τον έκανα γιατί το κάθε κομμάτι μου βγάζει ένα συναίσθημα και όχι για να σολάρω ακατάπαυστα». Εχει την αγωνία των πωλήσεων, πιστεύει άλλωστε πως όλοι την έχουν, απλώς κάποιοι δεν το ομολογούν. «Στην εποχή μας δεν υπάρχει δεύτερη ευκαιρία. Ολοι μας προσπαθούμε να ισορροπήσουμε μεταξύ ποιότητας και εμπορικότητας».


Αγαπάει το ελληνικό τραγούδι και το παρατηρεί με ψυχραιμία. Θεωρεί επικίνδυνο που το «σκυλάδικο» χρησιμοποιεί όλη την τεχνολογία για να δείξει την εξέλιξή του. «Να βάλει από πάνω ένα τσιφτετέλι και να τελειώσει εκεί το πράγμα». Αναγνωρίζει την καλή κατάσταση που έχουν δημιουργήσει οι τραγουδοποιοί και θεωρεί σημαντικές περιπτώσεις τους μουσικούς που έχουν ροκ καταβολές. «Είναι μέσα στις εξελίξεις. Μπορούν να διαμορφώσουν το μέλλον του ελληνικού τραγουδιού». Τα ροκ συγκροτήματα; Ζουν όντως μια άνοιξη; «Τα περισσότερα από αυτά τα γκρουπ κάνουν το κέφι τους. Είναι ειλικρινείς στις προθέσεις τους. Δεν είναι εύκολο να πουλήσουν δίσκους και δεν πιστεύω ότι πουλάνε. Δεν βγαίνουν κάθε ημέρα συγκροτήματα σαν τις Τρύπες. Τα πράγματα στη μουσική αλλάζουν πολύ γρήγορα. Πρέπει να είμαστε σε θέση να το δούμε και να τα ακολουθήσουμε».