Η ΠΕΡΙΦΗΜΗ ρήση «νους υγιής εν σώματι υγιεί» δεν βρίσκει αποδέκτες στους περισσότερους Ελληνες σήμερα, οι οποίοι, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, δεν ασκούν το σώμα τους παρ’ όλο που γνωρίζουν τα οφέλη της γυμναστικής στη γενική υγεία. «Μόνο ένας στους τέσσερις Ελληνες ασκείται, ενώ τρεις στους τέσσερις δεν σκοπεύουν να ακολουθήσουν κάποιο πρόγραμμα γυμναστικής σύντομα». Την εικόνα αυτή δίνει η πανελλαδική έρευνα που διεξήγαγε, για πρώτη φορά στη χώρα μας, το περιοδικό «Vita» σε συνεργασία με το ινστιτούτο δημοσκοπήσεων V-PRC με θέμα τη σωματική άσκηση και την υγεία των Ελλήνων και έγινε σε δείγμα 1.200 ατόμων στα μεγάλα πολεοδομικά συγκροτήματα της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης, της Πάτρας, της Λάρισας και του Ηρακλείου Κρήτης στο διάστημα από 4 Δεκεμβρίου 1998 ως 14 Ιανουαρίου 1999.


Το 74,4% των ερωτηθέντων απάντησε ότι δεν ασχολείται με κάποιο είδος γυμναστικής, κάποιο άθλημα ή σωματική άσκηση. Μάλιστα σχεδόν οι μισοί (45,6%) από όσους δεν αθλούνται ισχυρίζονται ότι δεν προλαβαίνουν. Ετσι, σύμφωνα με την έρευνα, οι λόγοι για τους οποίους δεν ασκούνται οι Ελληνες είναι: έλλειψη χρόνου, έλλειψη διάθεσης (19,4%), λόγοι υγείας (8,2%), οικονομικοί λόγοι (8,2%), απαρέσκεια στη γυμναστική (6,9%), ηλικία (3,3%), έλλειψη χώρου στο σπίτι (2,7%).


Ο ελεύθερος χρόνος φαίνεται ότι αποτελεί σημείο-κλειδί, αν σκεφθεί κανείς ότι ένας στους δύο φοιτητές γυμνάζεται ενώ μόνο ένας στους τέσσερις εργαζομένους και μία στις επτά νοικοκυρές αφιερώνει λίγο χρόνο μέσα στην εβδομάδα για τη σωματική άσκηση. Ιδού όμως και ένα ενδιαφέρον στοιχείο που σχετίζεται με την οικογενειακή κατάσταση: ενώ αθλείται το 50% όσων δεν έχουν εισέλθει εις γάμου κοινωνίαν, μόνο ένας στους πέντε παντρεμένους ακολουθεί το παράδειγμά τους (πιθανώς γιατί τα γυμναστήρια δεν παρέχουν τη δυνατότητα απασχόλησης για τα παιδιά). Ακόμη χειρότερη είναι η σχέση των διαζευγμένων και των χήρων με τη σωματική άσκηση, αφού μόνο ένας στους δέκα γυμνάζεται.


Παρατηρήθηκε επίσης ότι το 70% όσων γυμνάζονται είναι μέσου και ανώτερου μορφωτικού επιπέδου, σε αντιδιαστολή με το 93% όσων δεν ασκούνται και οι οποίοι έχουν τελειώσει την πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Οπως επισημαίνουν οι ερευνητές, η σχέση μορφωτικού επιπέδου και σωματικής άσκησης «ενισχύεται και από το ότι μόνο το 5% των ατόμων κατωτέρου μορφωτικού επιπέδου ασκείται και ταυτόχρονα προσέχει τη διατροφή του, ενώ αυτό το ποσοστό ανέρχεται σε 42% για τα άτομα μέσου και ανωτέρου μορφωτικού επιπέδου». Ισως ένα από τα πιο εντυπωσιακά συμπεράσματα της έρευνας είναι το ότι οι μισοί σχεδόν Ελληνες (45,7%) δεν προσέχουν τη διατροφή τους και δεν ασκούνται, ενώ μόνο το 15,6% φροντίζει και το σώμα και τη διατροφή.


Οι περισσότεροι από όσους γυμνάζονται προσέρχονται δύο ή τρεις ημέρες την εβδομάδα, ενώ οι «φανατικοί» της γυμναστικής ­ δηλαδή όσοι ασκούνται καθημερινά ­ ανέρχονται στο 14%. Τι είναι αυτό όμως που οδηγεί κάποιον στο γυμναστήριο ή στην ενασχόληση με ένα σπορ; Κυρίως λόγοι υγείας (26,9%) αλλά και ψυχικής υγείας (38,1%), δηλαδή για την καταπολέμηση του άγχους, την εκτόνωση και τη βελτίωση της ψυχικής διάθεσης. Πάντως ένα κάθε άλλο παρά ευκαταφρόνητο ποσοστό των ερωτηθέντων γυμνάζεται με τη… φαντασίωση της κομψότητας, δηλαδή για να είναι ωραίοι και αδύνατοι: το 16,4% των ερωτηθέντων ασκείται για τη βελτίωση της εμφάνισής του και το 10,3% για να αδυνατίσει.


Οσοι ανέμεναν ότι το μπάσκετ και το ποδόσφαιρο έχουν τα πρωτεία στις προτιμήσεις, ας μάθουν ότι το αερόμπικ κρατά τα σκήπτρα! Σύμφωνα με την έρευνα, το αερόμπικ έρχεται πρώτο στις προτιμήσεις των γυναικών σε ποσοστό 23,5%, ενώ το 34,5% των Ελληνίδων που ασκούνται το προτιμά. Αντιθέτως στους άνδρες τα ποσοστά αυτά είναι 1,9% για το σύνολο των Ελλήνων και 1,2% για όσους ασκούνται. Ακολουθούν ως προς τις προτιμήσεις το ποδόσφαιρο, το περπάτημα, το κολύμπι, ο στίβος και το μπάσκετ. Προσφιλής χώρος γύμνασης είναι τα λεγόμενα fitness clubs για τους περισσότερους (24%) και ακολουθούν οι ανοιχτές εγκαταστάσεις άθλησης (γήπεδα, στίβος) και το σπίτι. Ετσι, το 29% των ερωτηθέντων διαθέτει κάποιο όργανο γυμναστικής στο σπίτι αλλά μόνο οι μισοί από αυτούς το χρησιμοποιούν. Τα βάρη είναι το όργανο γυμναστικής που υπάρχει στα περισσότερα σπίτια και ακολουθούν το ποδήλατο (9,7%), το μονόζυγο (6,7%), οι σούστες (3,5%), το λάστιχο (2,2%), ο πάγκος (2,2), το step (2%).