Στις δύσκολες και ιδιαίτερα ανταγωνιστικές συνθήκες που επικρατούν στην αγορά εργασίας δεν αρκεί να έχετε μόνο προσόντα για να κερδίσετε τις καλύτερες εντυπώσεις και φυσικά μια θέση, πρέπει να ξέρετε και πώς θα τα παρουσιάσετε. Ο ανταγωνισμός είναι μεγάλος, γι’ αυτό πρέπει να γνωρίζετε τα «μυστικά» που θα σας κάνουν να ξεχωρίσετε και να σας προτιμήσουν.
Η πρώτη κίνηση και επαφή με την εταιρεία που σας ενδιαφέρει είναι το βιογραφικό σημείωμα. Μπορεί να νομίζετε ότι πρόκειται για μια απλή και τυπική διαδικασία, χρήζει όμως ιδιαίτερης προσοχής αφού σκοπός του είναι να προκαλέσει το ενδιαφέρον της εταιρείας ώστε στη συνέχεια να σας καλέσει για συνέντευξη. Μπορεί οι γνώσεις σας να είναι αξιοζήλευτες αλλά αν δεν τις παρουσιάσετε κατάλληλα δεν πρόκειται να σας ανοίξουν εύκολα τις πόρτες. Ο διευθυντής προσωπικού, που συνήθως ασχολείται με τα βιογραφικά σημειώματα, έχει περιορισμένο χρόνο και δεκάδες προσφορές εργασίας, γι’ αυτό πρέπει να τον εντυπωσιάσετε.
Για να το πετύχετε πρέπει να αναφέρετε τις πληροφορίες «με ακρίβεια και σαφήνεια, χωρίς να υπερβάλλετε και να δίνετε λανθασμένα ή αναληθή στοιχεία. Οπωσδήποτε το βιογραφικό σημείωμα πρέπει να είναι κατανοητό, περιεκτικό, λιτό και σύντομο δύο σελίδες ως και τρεις αν έχετε επαγγελματική εμπειρία. Να μην περιέχει περιττές πληροφορίες όχι μόνο για να μη γίνει βαρετό αλλά και για να ερεθίσετε την περιέργειά τους» προτείνει ο σύμβουλος επιχειρήσεων της ICAP ΑΕ κ. Θ. Γεωργελές. Ο ίδιος πιστεύει ότι ακόμη και η εμφάνιση του βιογραφικού σημειώματος μπορεί να αποδειχθεί σοβαρό στοιχείο για τον σχηματισμό της πρώτης εντύπωσης από τον μέλλοντα εργοδότη σας. Οι οδηγίες συμπλήρωσής του αναφέρουν ότι το σημείωμα της σύντομης περιγραφής του εαυτού σας πρέπει να είναι ευπαρουσίαστο, δηλαδή να είναι δακτυλογραφημένο, να μην έχει ορθογραφικά λάθη, μουντζούρες και άνισα διαστήματα καλό είναι να απέχει 7 εκ. από αριστερά και να έχει διπλό διάστημα ανάμεσα στις γραμμές.
Οσον αφορά τη δομή του, οι ειδικοί αναφέρουν ότι στην αρχή καταγράφονται πάντοτε τα προσωπικά στοιχεία, όπως: ονοματεπώνυμο, ηλικία, διεύθυνση και αριθμός τηλεφώνου, οικογενειακή κατάσταση και στρατιωτική θητεία για τους άνδρες. Στη συνέχεια ακολουθεί η παράθεση των τίτλων σπουδών και των σεμιναρίων που ενδεχομένως έχει παρακολουθήσει εκείνος που ζητεί εργασία. Ο συνηθέστερος τρόπος γραφής είναι να αναφέρονται πρώτα τα διπλώματα ιεραρχικά σύμφωνα με τη βαθμίδα τους, ξεκινώντας από το μεγαλύτερο, π.χ. μεταπτυχιακά. Μην ξεχάσετε να σημειώσετε τη χρονολογία και τον τόπο απόκτησής τους. Επεται η επαγγελματική εμπειρία, η οποία παρουσιάζεται χρονολογικά συνήθως από την πιο πρόσφατη ως την πιο παλιά εργασία. Σε αυτό το κομμάτι γράψτε την πείρα σας με τέτοιο τρόπο ώστε να τους πείσετε ότι είστε το κατάλληλο άτομο που ζητούν. «Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε αριθμούς, π.χ. για το κόστος, τα κέρδη κ.ά., προκειμένου να φανούν οι γνώσεις και οι εμπειρίες σας πιο εμπεριστατωμένα» προσθέτει ο κ. Γεωργελές. Κατόπιν έχουν σειρά τα προσωπικά χαρακτηριστικά και τα ενδιαφέροντα, τα οποία πρέπει να αναφέρονται σύντομα.
Για να είναι πιο επίσημο το βιογραφικό σας συνοδέψτε το με μια επιστολή τυπικού χαρακτήρα η οποία θα απευθύνεται προς τον υπεύθυνο προσωπικού και θα δηλώνει λιτά ότι ενδιαφέρεστε για τη συγκεκριμένη θέση, ότι ακολουθεί βιογραφικό σημείωμα και ότι είστε διαθέσιμος για συνέντευξη. Οσο καλά και αν είναι συνταγμένο και προσεγμένο το βιογραφικό σας, προκειμένου να έχετε μιαν απάντηση πρέπει να φροντίσετε ώστε η λίστα των αποδεκτών του σημειώματος να είναι όσο το δυνατόν μεγαλύτερη, κυρίως αν πρόκειται για την πρώτη σας εργασία.
Για έναν μήνα να παρακολουθείτε τις αγγελίες όλων των εφημερίδων και να στέλλετε βιογραφικά σε όσες εταιρείες σάς αφορούν και ζητούν προσωπικό. Ακόμη μπορείτε να στείλετε και σε άλλες που δεν έχουν κενές θέσεις αλλά στο μέλλον μπορεί να σας χρειαστούν. Κατάλογο με εταιρείες που σας ενδιαφέρουν μπορείτε να βρείτε από τα επιμελητήρια, τους αντίστοιχους επαγγελματικούς συνδέσμους κλπ. Οι εταιρείες που έχουν αντικείμενό τους την παροχή συμβουλών σε επιχειρήσεις είναι επίσης μια καλή πηγή στην οποία μπορεί να ανατρέξει κανείς για να εντοπίσει τις επιχειρήσεις-στόχους στις οποίες μπορεί να απευθυνθεί. Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας υποβολής βιογραφικών θα πρέπει να οπλισθείτε με υπομονή. Η εμπειρία αναφέρει ότι το ποσοστό των βιογραφικών που οδηγούν σε προσωπική συνέντευξη ή σε πρόσληψη είναι μικρό: αν στείλετε 100 βιογραφικά, μπορεί να επιτύχετε περίπου 15 συνεντεύξεις και από αυτές δύο προτάσεις.
Εφόσον καταφέρατε να κλείσετε κάποιο ραντεβού για συνέντευξη δεν πρέπει να επαναπαυθείτε γιατί αυτό το βήμα είναι το πιο βασικό και πρέπει να δώσετε τον καλύτερο σας εαυτό. Κατ’ αρχήν προσέξτε ιδιαίτερα την εμφάνισή σας, η οποία πρέπει να είναι επίσημη, κλασική, χωρίς όμως να προσθέσετε εντυπωσιακά, εκκεντρικά στολίδια. «Οι γυναίκες δεν πρέπει να ντυθούν προκλητικά. Ενα ταγέρ είναι ό,τι καλύτερο για αυτή την περίπτωση. Ενδείκνυται το άσπρο χρώμα, που υποδηλώνει ειλικρίνεια» αναφέρει σύμβουλος επιχειρήσεων.
Προτού παρουσιασθείτε στον υποψήφιο εργοδότη σας μελετήστε και συγκεντρώστε πληροφορίες-στοιχεία για την εταιρεία προκειμένου να είστε ενημερωμένος, π.χ., για τη δραστηριότητά της, τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες που παρέχει, τον τρόπο που κινείται στην αγορά. Φροντίστε να δείξετε στη συνέντευξη ότι γνωρίζετε την πορεία της εταιρείας. Προτού πάτε στο ραντεβού προσπαθήστε να αυτοσυγκεντρωθείτε ώστε να αισθάνεστε αυτοπεποίθηση και σιγουριά. Οπωσδήποτε να είστε συνεπείς καλό είναι να φθάσετε πέντε λεπτά νωρίτερα. Οταν έλθει η ώρα να «εξετασθείτε» πρέπει να λάβετε υπόψη κάτι ακόμη σημαντικό: τη «γλώσσα του σώματος». Λίγοι γνωρίζουν ότι υπάρχουν κάποιες κινήσεις και εκφράσεις που εντυπωσιάζουν και άλλες που δημιουργούν κακές εντυπώσεις.
Κατ’ αρχήν φροντίστε να μπείτε στον χώρο της συνέντευξης χαμογελώντας για να γίνετε ευπρόσδεκτοι. Το χαμόγελο όμως δεν πρέπει να διαρκέσει και στην υπόλοιπη συνέντευξη γιατί η κατάσταση απαιτεί να είστε σοβαροί. Η χειραψία παίζει πολύ μεγάλο ρόλο. Δεν πρέπει να είναι χαλαρή γιατί δείχνει έλλειψη αυτοπεποίθησης, αλλ’ ούτε υπερβολικά σφιχτή γιατί υποδηλώνει εγωιστικές τάσεις. Φροντίστε να επικεντρώσετε το βλέμμα σας στον συνομιλητή σας και όχι στα έπιπλα ή στα αντικείμενα του γραφείου. Οταν καθήσετε μη χαλαρώσετε στην καρέκλα τελείως γιατί αυτό δείχνει αυθάδεια, ούτε όμως να ακουμπήσετε επάνω στο γραφείο. Η κατάλληλη θέση είναι να έχει το σώμα σας μια ελαφρά τάση προς τα εμπρός και τα χέρια να τα έχετε ελεύθερα. Να μην πιάνετε αντικείμενα ή να τα έχετε σφιγμένα μεταξύ τους γιατί παρουσιάζετε την εικόνα φοβισμένου ατόμου. Επίσης οι σύμβουλοι επιχειρήσεων προτείνουν: «Πριν από την είσοδό σας να έχετε πιει νερό και να μη βήχετε γιατί το κόμπιασμα στη φωνή δείχνει άγχος. Επίσης να έχετε σκουπίσει το πρόσωπο και τα χέρια σας γιατί ο ιδρώτας δηλώνει αδυναμία και φόβο».
Σε ό,τι αφορά την έκβαση της συζήτησης, υπάρχουν αρκετά στοιχεία που πρέπει να προσέξει κανείς: Δεν πρέπει ούτε να μακρηγορείτε ούτε να απαντάτε μονολεκτικά, αλλά σύντομα και περιεκτικά. Να μην κατηγορήσετε παλιούς εργοδότες και γενικώς άλλα άτομα. Αν σας κάνουν ερωτήσεις για τα προτερήματα και τα ελαττώματά σας, μην υπερβάλλετε αλλ’ ούτε να αναφέρετε αρνητικά στοιχεία του εαυτού σας που έχουν σχέση με τα καθήκοντα της δουλειάς, π.χ. αναβλητικότητα, ασυνέπεια κ.ά. Και για όσα προσωπικά «ψεγάδια» μιλήσετε καλό θα ήταν να τονίσετε ότι προσπαθείτε να τα διορθώσετε. Εφόσον έχει τελειώσει ο «υποψήφιος» εργοδότης σας τις ερωτήσεις, μπορείτε εσείς να ανοίξετε κουβέντα για την εταιρεία και να ρωτήσετε διάφορα στοιχεία, όπως για την «υγεία» της, για τα καθήκοντα και τις αρμοδιότητες της συγκεκριμένης θέσης, με τρόπο όμως που να δείχνει ότι είστε ενημερωμένος για την εταιρεία. Αν προορίζεστε για στέλεχος δεν επιτρέπεται να ρωτήσετε το ωράριο γιατί θα δείξετε ότι φοβάστε την πολλή δουλειά.
Στο τέλος της συζήτησης, αν ο συνομιλητής σας δεν σας έχει αναφέρει το οικονομικό ζήτημα, με διακριτικό και έμμεσο τρόπο προσεγγίστε το εσείς. Αν σ’ αυτό το σημείο σάς ρωτήσουν «πόσα πιστεύετε ότι αξίζετε», μια έξυπνη λύση είναι να προσθέσετε 10%-30% στο ποσόν που επιθυμείτε για να έχετε το περιθώριο για διαπραγματεύσεις, όπως προτείνουν οι ειδικοί. Αν σας ενδιαφέρει πραγματικά η θέση και δεν συμφωνήσει στο χρηματικό ποσόν ο διευθυντής προσωπικού, τότε μπορείτε να πείτε ότι στην αρχή συμβιβάζεστε με κάτι λιγότερο αλλά μέσα σε έξι μήνες ως ένα χρόνο θα αναμένετε μια αύξηση εφόσον δουν την αξία σας.
Ακόμη, προσοχή και ευελιξία απαιτεί η ονομαζόμενη «ερώτηση της σιωπής». Αν σε κάποιο σημείο της συνέντευξης σωπάσει ο συνομιλητής σας, δεν πρέπει να αγχωθείτε αλλά να πάρετε εσείς τα ηνία και να τον ρωτήσετε αν επιθυμεί να μάθει κάτι άλλο για σας. Γενικά το μεγάλο μυστικό είναι να μην αγχωθείτε με τίποτε και να προσπαθήσετε να είστε χαλαροί και ετοιμόλογοι διατηρώντας την αισιοδοξία σας.
