Περάστε από το «πράσινο» του τελωνείου

Κάθε χρόνο χιλιάδες έλληνες ταξιδιώτες που επισκέπτονται χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης ή τρίτες χώρες επιστρέφοντας στην Ελλάδα έχουν συνήθως μαζί τους αγαθά που αγόρασαν στις χώρες αυτές. Είναι γνωστή άλλωστε η καταναλωτική «μανία» που καταλαμβάνει τους Ελληνες μόλις βγουν έξω από τα ελληνικά σύνορα. Υπάρχουν όμως περιορισμοί για το τι μπορεί κάποιος να έχει στις αποσκευές του από το εξωτερικό. Αν δεν θέλετε να σας κοστίσει… ο κούκος αηδόνι ή ακόμη και να βρεθείτε κατηγορούμενοι για λαθρεμπόριο, θα πρέπει να γνωρίζετε τι μπορείτε να φέρετε ελεύθερα από το εξωτερικό και πόσο φόρο θα κληθείτε να πληρώσετε όταν ξεπερνάτε τα όρια του νόμου.

Αν ο ταξιδιώτης έρχεται από χώρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης, μπορεί να φέρει στις αποσκευές του χωρίς να υπαχθεί σε φορολόγηση οποιοδήποτε προϊόν θέλει, αρκεί να έχει πληρώσει ΦΠΑ στη χώρα που το αγόρασε. Το ίδιο ισχύει και για τα προϊόντα εκείνα που επιβαρύνονται και με ειδικό φόρο κατανάλωσης, όπως τσιγάρα και ποτά, ο οποίος συμπεριλαμβάνεται στην τιμή που πλήρωσε ο ταξιδιώτης για να αγοράσει το προϊόντα αυτά σε κάποια χώρα – μέλος της Ενωσης. Υπάρχει όμως περιορισμός στις ποσότητες τσιγάρων και ποτών που μπορεί να φέρει στη χώρα. Ο ταξιδιώτης μπορεί να φέρει στις αποσκευές του τις εξής ποσότητες προϊόντων καπνού ή αλκοολούχων ποτών που έχει αγοράσει σε άλλο κράτος – μέλος της Ενωσης και όχι στο duty free: ως 800 τεμάχια τσιγάρα, 400 τεμάχια πουράκια βάρους όχι πάνω από τρία γραμμ. ανά τεμάχιο, 200 τεμάχια πούρα και ένα κιλό καπνό. Οσον αφορά τα αλκοολούχα ποτά, μπορεί να φέρει ως 10 λίτρα οινοπνευματώδη ποτά με μεγάλη περιεκτικότητα σε αλκοόλ, όπως ουίσκι, βότκα, τζιν, κλπ., 20 λίτρα ποτών με χαμηλότερη περιεκτικότητα σε αλκοόλ, όπως λικέρ, απεριτίφ κλπ., 90 λίτρα κρασί, από τα οποία το πολύ 60 λίτρα μπορούν να είναι αφρώδη, καθώς και 110 λίτρα μπίρας. Στις παραπάνω ποσότητες μπορούν να προστεθούν και οι ποσότητες που μπορεί να αγοράσει στα duty free.

Αν έρχεται από τρίτη χώρα, μπορεί να φέρει τις ποσότητες καπνού, ποτών και αρωμάτων που επιτρέπεται κάποιος να αγοράσει στα duty free, ανεξάρτητα αν τα έχει προμηθευτεί από τα καταστήματα αφορολογήτων ειδών ή από το ελεύθερο εμπόριο. Επιπλέον, μπορεί να φέρει στην Ελλάδα ατελώς και αγαθά (ρούχα, ηλεκτρονικές και ηλεκτρικές συσκευές κλπ.) συνολικής αξίας μέχρι 53.000 δρχ., ενώ αν o ταξιδιώτης είναι ηλικίας κάτω των 15 ετών η απαλλαγή περιορίζεται σε είδη συνολικής αξίας μέχρι 27.500 δρχ. Ας σημειωθεί ότι οι ταξιδιώτες που είναι κάτω των 17 ετών δεν απαλλάσσονται από δασμούς και φόρους αν φέρουν προϊόντα καπνού και οινοπνευματώδη ποτά. Αν όμως η αξία του αγαθού ξεπερνά τις 53.000 δρχ. και είναι μικρότερη από 61.000 δρχ., επιβάλλεται φόρος 3,5% επί της αξίας του προϊόντος καθώς και ο ΦΠΑ που αναλογεί. Χάνει δηλαδή ο ταξιδιώτης την ατέλεια που απολαμβάνει για προϊόντα αξίας μέχρι 53.000 δρχ. Και η αξία του προϊόντος υπολογίζεται συνήθως βάσει των αποδείξεων αγοράς, οι οποίες όμως σε τελική ανάλυση δεν παίζουν σημαντικό ρόλο, εφόσον τον πρώτο λόγο έχει ο κατάλογος του τελωνειακού. Με βάση τον κατάλογο αυτό θα κρίνει αν η τιμή που δηλώνεται δικαιολογεί ή όχι την επιβολή δασμών.

Πάντως, σύμφωνα με την άποψη υψηλόβαθμων τελωνειακών παραγόντων, αν κάποιος εισαγάγει ένα προϊόν που η αξία του πιθανόν να ξεπερνάει τα προαναφερόμενα όρια, τις περισσότερες φορές δεν επιβάλλονται εισαγωγικοί δασμοί και φόροι. Ενδεικτικά πάντως, για εισαγωγή ενός στερεοφωνικού συγκροτήματος, βιντεοκάμερας και τηλεόρασης το τελωνείο θα επιβάλει δασμούς και φόρους που ανέρχονται σε 35% περίπου επί της αξίας του προϊόντος, για φωτογραφικές μηχανές 25%, για ρούχα 32-33%, για είδη από πορσελάνη 30%, ενώ για τα υπόλοιπα είδη καθορίζεται περίπου στο 25%. Ας σημειωθεί ότι στα εισαγόμενα κομπιούτερ δεν επιβάλλεται εισαγωγικός δασμός παρά μόνο ΦΠΑ 18%.

Σε κάθε περίπτωση, για να χορηγηθεί η όποια φορολογική απαλλαγή ισχύει, τα εισαγόμενα είδη δεν πρέπει να έχουν εμπορικό χαρακτήρα. Δηλαδή να περιλαμβάνονται αποκλειστικά και μόνο είδη που προορίζονται για προσωπική ή οικογενειακή χρήση ή για να προσφερθούν ως δώρα και για τα οποία δεν γεννιέται καμία αμφιβολία, από τη φύση και την ποσότητά τους, ότι δεν έχουν εμπορικό χαρακτήρα. Εξαιρούνται από την ατέλεια τα είδη που είναι από χρυσό, κράματα χρυσού, μέταλλα κοινά ή άργυρο επιστρωμένα με χρυσάφι.

Σε περίπτωση που η αξία του εισαγόμενου προϊόντος ξεπερνά αυτή για την οποία παρέχεται η ατέλεια, ο δασμός και φόρος που θα πληρώσει ο ταξιδιώτης υπολογίζεται σε ολόκληρη την αξία του προϊόντος και όχι στο ποσό πάνω από το αφορολόγητο όριο.

Για παράδειγμα, αν η ατέλεια χορηγείται π.χ. για αγαθά αξίας 53.000 δρχ. και το εισαγόμενο είδος είναι αξίας 70.000 δρχ., θα πληρωθούν δασμοί και φόροι για ολόκληρη την αξία του είδους, δηλαδή για τις 70.000 δρχ.

Προσέξτε, η απαλλαγή παρέχεται κατά ταξιδιώτη. Ετσι, αν π.χ. κάθε ταξιδιώτης δικαιούται απαλλαγής για ένα είδος ως 44.500 δρχ. και οι σύζυγοι φέρουν ένα είδος 60.000 δρχ., δεν επιτρέπεται να προστεθούν οι ατέλειες των δύο ταξιδιωτών (90.000 δρχ.) για να πάρουν ατελώς το είδος των 60.000 δρχ. Το ύψος της ατέλειας με βάση την αξία των ειδών καθορίζεται από το υπουργείο Οικονομικών, σύμφωνα με την ισοτιμία της Ευρωπαϊκής Νομισματικής Μονάδας. Αν έχετε αυτοκίνητο στις… αποσκευές σας

Αυτοκίνητο χωρίς να χρειαστεί να πληρωθούν δασμοί και φόροι μπορούν να εισαγάγουν άτομα με συνήθη κατοικία στο εξωτερικό τα οποία επισκέπτονται προσωρινά την Ελλάδα. Και κάποιος θεωρείται ότι έχει τη συνήθη κατοικία του στο εξωτερικό, όταν διαμένει συνήθως έξι μήνες τον χρόνο στο εξωτερικό λόγω προσωπικών και επαγγελματικών δεσμών.

* Το δικαίωμα προσωρινής εισαγωγής για μέσα μεταφοράς χορηγείται στην κατηγορία αυτή με τον όρο το πρόσωπο να έχει τη συνήθη κατοικία του εκτός Ελλάδας, να έρχεται προσωρινά στην Ελλάδα και να χρησιμοποιεί το μέσο μεταφοράς για ιδιωτική του χρήση. Η διάρκεια παραμονής στο καθεστώς προσωρινής εισαγωγής ορίζεται στους έξι μήνες, συνεχείς ή όχι, ανά δωδεκάμηνο. Σε έκτακτες περιστάσεις τα αρμόδια τελωνεία μπορούν κατά την κρίση τους να χορηγήσουν επιπλέον παράταση ως 15 ημερών. Ειδικά, τα επιβατικά οχήματα που εισάγονται προσωρινά από πρόσωπα με συνήθη κατοικία στο εξωτερικό, τα οποία δεν ασκούν επαγγελματική δραστηριότητα στην Ελλάδα, εφόσον δεν επανεξάγονται με τη λήξη της συνολικής διάρκειας των έξι μηνών, πρέπει να ακινητοποιούνται από την αρμόδια τελωνειακή αρχή, ύστερα από αίτηση του δικαιούχου, και να παραμένουν ακινητοποιημένα το λιγότερο έξι μήνες και το ανώτερο 12 μήνες. Για να μπορέσει ο δικαιούχος να κυκλοφορήσει εκ νέου το ακινητοποιημένο επιβατικό όχημα, πρέπει να αποδεικνύει ότι κατά το τελευταίο 12μηνο πριν από την αποσφράγιση του οχήματος είχε τη συνήθη κατοικία του στο εξωτερικό, δηλαδή ότι παρέμεινε στο εξωτερικό επί 185 ημέρες τουλάχιστον μετά τη σφράγιση του οχήματος. Αν παρέλθουν 12 μήνες από την ακινητοποίηση, το όχημα κηρύσσεται αζήτητο. Το δικαίωμα προσωρινής εισαγωγής μέσων μεταφοράς για διάστημα έξι μηνών, συνεχών ή όχι, ανά δωδεκάμηνο χωρίς την καταβολή τελών κυκλοφορίας έχουν μεταξύ άλλων και οι έλληνες υπήκοοι, μόνιμοι κάτοικοι Ελλάδας που παραμένουν και εργάζονται στο εξωτερικό τουλάχιστον έξι μήνες το χρόνο. Επίσης τα πρόσωπα των οποίων οι σύζυγοι έχουν μετοικήσει στην Ελλάδα, εφόσον εξακολουθούν να παραμένουν πραγματικά στο εξωτερικό μετά τη μετοίκηση των συζύγων τους, και οι αλλοδαποί που είναι παντρεμένοι με έλληνες μόνιμους κατοίκους Ελλάδας, εφόσον και μετά τον γάμο τους εξακολουθούν να παραμένουν πραγματικά στο εξωτερικό.

* Το διάστημα των έξι μηνών μπορεί να παραταθεί σε έκτακτες περιστάσεις από το αρμόδιο τελωνείο ως 15 ημέρες. Τα παραπάνω πρόσωπα δεν έχουν δικαίωμα μεταβίβασης επιβατικού οχήματος που κυκλοφορεί με το καθεστώς προσωρινής εισαγωγής.

Πρόσωπο που έχει ασκήσει το δικαίωμα της μετοικεσίας μπορεί να εισαγάγει με το καθεστώς της προσωρινής εισαγωγής μεταφορικό μέσο μόνο μετά την πάροδο τριετίας από τη μετοικεσία και με τον όρο ότι έχει τις απαιτούμενες προϋποθέσεις.

Ως μεταφορικά μέσα έχουν χαρακτηριστεί τα επιβατικά αυτοκίνητα ως εννέα θέσεων, τα αυτοκινούμενα τροχόσπιτα με τα ρυμουλκούμενά τους, οι μοτοσικλέτες και τα μοτοποδήλατα, τα σκάφη αναψυχής ιδιωτικής χρήσης, τα αεροπλάνα ιδιωτικής χρήσης και τα άλογα ιππασίας.

* Σε περίπτωση μη επανεξαγωγής των επιβατικών οχημάτων μέσα στην οριζόμενη προθεσμία, επιβάλλεται εφάπαξ πρόσθετο τέλος 50.000 δρχ. και πρόσθετο τέλος 5.000 ως 10.000 δρχ., ανάλογα με τον κυβισμό του οχήματος για κάθε ημέρα παράνομης κυκλοφορίας.

Σε περίπτωση μη επανεξαγωγής σκαφών αναψυχής και αεροπλάνων μέσα στην οριζόμενη προθεσμία, επιβάλλεται εφάπαξ πρόσθετο τέλος 30.000 δρχ. και πρόσθετο τέλος 5.000 δρχ. για κάθε ημέρα παραμονής τους στην Ελλάδα, μετά τη λήξη τής προ επανεξαγωγή προθεσμίας.

* Αν το μεταφορικό μέσο (πλην αλόγων ιππασίας) οδηγηθεί από μη δικαιούχο πρόσωπο, οφείλεται εφάπαξ πρόσθετο τέλος 250.000 δρχ., εφόσον το δικαιούχο πρόσωπο βρισκόταν στην Ελλάδα κατά τον χρόνο που διαπιστώθηκε η παράβαση, διαφορετικά το πρόστιμο διπλασιάζεται. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι κάθε παράβαση που γίνεται με σκοπό να στερήσει το Δημόσιο από δασμούς και φόρους που οφείλονται στην εισαγωγή αποτελεί λαθρεμπορία και οι παραβάτες διώκονται ποινικά και διοικητικά.

Μαζί με τα μεταφορικά μέσα, επιτρέπεται η προσωρινή εισαγωγή των συνηθισμένων ανταλλακτικών, εξαρτημάτων και του εξοπλισμού που φέρει κάθε μεταφορικό μέσο, σύμφωνα με τους κανόνες κυκλοφορίας που ισχύουν. Δεν επιτρέπεται στο εσωτερικό της χώρας να μεταβιβάζονται τα μεταφορικά μέσα τα οποία έχουν τεθεί στο καθεστώς της προσωρινής εισαγωγής ή προσωρινής απαλλαγής.