Να στηθούν εκ νέου γέφυρες με την Ελλάδα επιχειρεί η Μόσχα, σε μια χρονική περίοδο κατά την οποία στην ευρύτερη περιοχή εξελίσσεται ένα έντονο γεωστρατηγικό παίγνιο με κεντρικούς παίκτες τη Ρωσία, τις ΗΠΑ και στη μέση την Τουρκία που κλιμακώνει τις προκλήσεις της.
Η Ρωσία επιδιώκει να ενισχυθούν οι ελληνορωσικές σχέσεις, και προς αυτή την κατεύθυνση εντάσσεται και η πρόσκληση που απηύθυνε πριν από το Πάσχα ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν προς τον Αλέξη Τσίπρα για να επισκεφθεί τη Μόσχα.
Ο στόχος είναι να μεταβεί ο Αλ. Τσίπρας στη Ρωσία εντός του 2018 –πιθανολογείται το δεύτερο εξάμηνο του έτους, αν και δεν αποκλείεται η επίσκεψη να συμπέσει με τη διεξαγωγή του Παγκόσμιου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου, που αποτελεί και μια καλή αφορμή –και για σημειολογικούς και συμβολικούς λόγους, καθώς εφέτος γιορτάζονται τα 190 χρόνια των ελληνορωσικών διπλωματικών σχέσεων.
Υπό τη σκιά των προσπαθειών για ενίσχυση των σχέσεων Ελλάδας – ΗΠΑ η Μόσχα παρακολουθεί προσεκτικά πώς εξελίσσεται το γεωπολιτικό παιχνίδι και θέλει να εδραιώσει την παρουσία της στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων και της Νοτιανατολικής Μεσογείου.
Στις αρχές της εβδομάδας ο ρώσος πρέσβης Αντρέι Μασλόφ σε συνέντευξη Τύπου –για την οποία έγινε επιλεκτική πρόσκληση σε δημοσιογράφους και αγνοήθηκαν ΜΜΕ –επιχείρησε να δώσει μια εικόνα άριστης σχέσης Ελλάδας και Ρωσίας. Μάλιστα, για να ενισχύσει το ρωσικό επιχείρημα ότι οι ελληνορωσικές σχέσεις δεν βρίσκονται στο ναδίρ και δεν έχουν παγώσει, υπενθύμισε ότι Πούτιν και Τσίπρας έχουν συναντηθεί τέσσερις φορές και έχουν συνομιλήσει τηλεφωνικά επτά φορές. Παράλληλα, δίνεται έμφαση και στις συνεδριάσεις της κοινής ομάδας εργασίας των δύο χωρών για διάφορα θέματα.
Η Αθήνα είχε επενδύσει στην πρόσφατη επίσκεψη, όσο και εάν διαψεύδεται από το Μέγαρο Μαξίμου, του Βλαντίμιρ Πούτιν στην Τουρκία και στη συνάντησή του με τον τούρκο πρόεδρο. Η ελληνική πλευρά ανέμενε μετά και την πρόσφατη τηλεφωνική συνομιλία του με τον Πούτιν ότι ο πρόεδρος τηςΡωσίας θα παρέμβει για να απελευθερωθούν σύντομα οι δύο έλληνες στρατιωτικοί που παραμένουν φυλακισμένοι στην Αδριανούπολη.
Η Αθήνα και η Μόσχα ήρθαν και πάλι κοντά το τελευταίο διάστημα, παρά το γεγονός ότι η Ρωσία ενισχύει τη γεωστρατηγική της συμμαχία με την Τουρκία (συμφωνία για πώληση αντιπυραυλικών συστημάτων S-400, κατασκευή πυρηνικού εργοστασίου στο Ακουγιου από ρωσική εταιρεία, κ.ά.), ειδικά μετά τη στάση του Αλ. Τσίπρα στην τελευταία Σύνοδο των ευρωπαίων ηγετών στις Βρυξέλλες.
Εκεί ο έλληνας Πρωθυπουργός διαδραμάτισε καταλυτικό ρόλο ώστε να μην υπάρξει μια άκρως επιθετική απόφαση για τηΡωσίαπου ζητούσε η Τερέζα Μέι με αφορμή την υπόθεση του ρώσου πρώην διπλού πράκτορα Σερκέι Σκριπάλ.
Το κλίμα
Η ελληνική πλευρά εξ αρχής τήρησε μετριοπαθή στάση σε σημείο που δυτικά ΜΜΕ, όπως π.χ. το Bloomberg, να σημειώσουν ότι η Ελλάδα ήταν μεταξύ των χωρών που έδειξαν απροθυμία να σκληρύνει η στάση της ΕΕ προς τη Ρωσία.
Βέβαια, παρά τις προσπάθειες και το κλίμα που επιχειρεί να διαμορφώσει η ρωσική πλευρά, από το Μέγαρο Μαξίμου κρατούν χαμηλούς τόνους και εμμένουν στη γραμμή ότι η Αθήνα ακολουθεί πιστά το δόγμα της πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής.
Στο πλαίσιο αυτής της στρατηγικής, καθώς δεν θέλουν να διαταραχθούν και οι σχέσεις με άλλους βασικούς παίκτες στην περιοχή, κυβερνητικά στελέχη σημειώνουν ότι σε ένα άκρως ευμετάβλητο γεωστρατηγικό περιβάλλον, η Αθήνα μπορεί να έχει εξαιρετικές σχέσεις με τηΡωσία, αλλά και να ενισχύει διαρκώς τη συνεργασία της με τις ΗΠΑ, η οποία στηρίζει αρκετά την ελληνική πλευρά.
Παρά τις διευκρινίσεις, είναι εμφανές ότι η ελληνική κυβέρνηση, με βασικό συντελεστή τον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Κοτζιά, όταν η Ρωσίαέχει πρόβλημα, τείνει διπλωματική χείρα βοηθείας. Αυτό συνέβη και παλαιότερα σε έκτακτο Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ για την Ουκρανία, όπου και κινήθηκε στη γραμμή να μην επιβληθούν κυρώσεις, στάση που προκάλεσε θύελλα στον διεθνή Τύπο και ενόχληση στις ΗΠΑ, αλλά «συγκίνησε» το Κρεμλίνο.
Εμπειροι διπλωμάτες ανέμεναν και διαφορετική στάση από τη ρωσική πλευρά στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Ακόμη και η αναφορά του ρώσου πρέσβη, που απέκλεισε το ενδεχόμενο να υπάρξει ένα θερμό επεισόδιο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, σχολιάστηκε ποικιλοτρόπως, στη σκιά της απόφασης για την προμήθεια από την τουρκική πλευρά των S-400 που όπως είπε ο Α. Μασλόφ είναι αμυντικά και όχι επιθετικά όπλα!
Τα Σκόπια
Το άλλο ζήτημα που έχει ενδιαφέρον, ενώ εξελίσσονται οι συνομιλίες Ελλάδας και πΓΔΜ, είναι η στάση της Ρωσίας που δεν επιθυμεί ένταξη της γειτονικής χώρας στο ΝΑΤΟ, με το επιχείρημα ότι δεν μπορεί να συμβάλει στη σταθεροποίηση στα Βαλκάνια.
Στο πλαίσιο της επαναπροσέγγισης της Αθήνας με τη Μόσχα έχει αποφασιστεί η περαιτέρω ενίσχυση των σχέσεων και της συνεργασίας των δύο χωρών στον εμπορικό, τον οικονομικό και τον ανθρωπιστικό τομέα.
Τον προηγούμενο μήνα στη Μόσχα, στην έδρα της Ενωσης Βιομηχάνων και Επιχειρηματιών Ρωσίας, έγιναν περισσότερες από 70 συναντήσεις μεταξύ 13 ελληνικών και 25 ρωσικών επιχειρήσεων κατά τη συνάντηση του Επιχειρηματικού Συμβουλίου Ελλάδας – Ρωσίας.Οπως τονίζουν διπλωματικοί παράγοντες, στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή γίνεται η μεγαλύτερη ξένη επένδυση, είναι ρωσική και αφορά μονάδα ξενοδοχειακών εγκαταστάσεων στην Ελούντα της Κρήτης με προϋπολογισμό της τάξεως των 400 εκατομμυρίων ευρώ.
Παράλληλα, προγραμματίζεται για τον προσεχή Οκτώβριο επίσκεψη μεγάλου αριθμού ρώσων επιχειρηματιών για συναντήσεις με έλληνες επιχειρηματίες, ενώ η Ρωσία ενδιαφέρεται σφόδρα για τη συνεργασία στον ενεργειακό τομέα.
Η κόντρα των Πατριαρχείων
Η Ρωσία εκτός από την οικονομική και διπλωματική διείσδυση στα Βαλκάνια επιχειρεί και τη θρησκευτική, με το Πατριαρχείο Μόσχας να έρχεται σε αντίθεση με το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Η απόσταση του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου και του Πατριάρχη Μόσχας Κυρίλλου είναι εμφανής. Μόλις στα μέσα της εβδομάδας ο Οικουμενικός Πατριάρχης έστειλε μήνυμα προς πάσα κατεύθυνση, και προς τη Μόσχα, ότι στις διορθόδοξες σχέσεις θα πρέπει να υπάρχει ευθύτητα, εντιμότητα και ειλικρίνεια, αναφερόμενος στην πρόσφατη ενέργεια της Εκκλησίας της Βουλγαρίας να δώσει «εκκλησιαστική μητρότητα» στησχισματική Εκκλησία της πΓΔΜ. «Η Μητέρα Εκκλησία όλων των βαλκανικών λαών είναι η Κωνσταντινούπολη. Αυτό το λέει η αδέκαστος ιστορία» είπε μεταξύ άλλων, στέλνοντας μήνυμα με αυτόν τον τρόπο και στη Μόσχα που αμφισβητεί το Πρωτείο που δικαιωματικά και ιστορικά ανήκει στην Κωνσταντινούπολη καθώς τη θεωρία της «Τρίτης Ρώμης» προωθούν διάφοροι κύκλοι στη Ρωσία. Η θεωρία αυτή έχει οπαδούς και στο Κρεμλίνο, το οποίο στήριξε και τους εορτασμούς στα τέλη του 2017 για τα 100 χρόνια από την ανασύσταση του Πατριαρχείου Μόσχας, όπου δεν παρευρέθηκε ο Βαρθολομαίος και ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Ιερώνυμος.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
